Abstract
Within centuries femininity and its understanding have been the subject of numerous observations and analyses. Over the past decades its shape has been gradually becoming outdated and transformed. This article reflects on the prisms of perceiving femininity. It refers to two theories: essentialism and social constructivism. The aim of such considerations is to show the changes of the role and place of women in society (in the light of current norms, trends, opportunities and socio-cultural transformations).
References
ANTHIAS, F. (2002) Beyond Feminism And Multiculturalism: Locating Difference and The Politics Of Location, Women’s Studies International Forum. 25 (3), p. 275. DOI: https://doi.org/10.1016/S0277-5395(02)00259-5
ARONSON, E., WILSON, T. & AKERT, R. (1997) Psychologia społeczna. Serce i umysł, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
BADINTER, E. (2013) Konflikt: Kobieta i matka. Warszawa: PWN.
BARDWICK, J. M. & DOUVAN, E. (1982) Ambiwalencja: socjalizowanie kobiet. In: Nikt nie rodzi się kobietą. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
BATOR, J. (2001) Feminizm, postmodernizm, psychoanaliza. Filozoficzne dylematy feministek „drugiej fali”, Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria.
BAUMAN, Z. (2006) Płynna nowoczesność, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
BEM, S. L. (2000) Męskość. Kobiecość. O różnicach wynikających z płci. Gdańsk: GWP.
BOURDIEU, P. (2005) Dystynkcja, społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Wydawnictwo “Scholar”.
BRANNON, L. (2002) Psychologia rodzaju. Gdańsk: GWP.
BUDROWSKA, B. (2013) „Męskie”, „kobiece”: pomiędzy stereotypem a rzeczywisto-ścią. In: Jeziński, M. Nowak-Paralusz, M. (eds.) Problematyka kobieca—konteksty. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
CAMERON, D. (2007) The Myth of Mars and Venus. New York: Oxford University Press.
CZARNACKA, A. (2014) Esencjalizm. In: Encyklopedia Gender. Płeć w kulturze. Warszawa: Czarna Owca.
DANKEVYCH, L. & STAKHNEVICH, V. I. (2011) Gender and personality. Edukacja—Technika—Informatyka. 1.
DEAUX, K. & LEWIS, L. L. (1984) Structure of gender stereotypes: Interrelationships among components and gender label. Journal of Personality and Social Psychology. 46 (5). DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.46.5.991
DOROBA-SAWA, M. (2008) Socjalizacja i wychowanie jako enklawy zastanej myśli patriarchalnej. Kwartalnik Pedagogiczny. 4.
DYBEL, P. (2012) Zagadka „drugiej płci”. Spory wokół różnicy seksualnej w psychoanalizie i w feminizmie, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
EDHOLM, F., HARRIS, O. & YOUNG, K. (1977) Conceptualizing Women. Critique of Anthropology. 3 (pp. 9–10). DOI: https://doi.org/10.1177/0308275X7800300905
FOUCAULT, M. (1980) Power/Knowledge. Selected Interviews and Other Writings 1972–1977. New York: Pantheon Books.
FREEMAN, J. (1996) Highly Able Girls and Boys. Northampton: The National Association for Able Children in Education.
FREVERT, U. (1997) Mąż i niewiasta. Niewiasta i mąż. O różnicach płci w czasach nowoczesnych. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
GŁAŻEWSKA, E. (2004) Asymetria kulturowej ewaluacji płci—podstawowe dychotomie: natura/kultura, sfera prywatna/sfera publiczna, reprodukcja/produkcja. In. Kuczyńska, A. & Dzikowska, E. K. (eds.) Zrozumieć płeć. Studia Interdyscyplinarne II. Wrocław: WUW.
GONCZARENKO, N. W. (1991) Genij w iskusstwie i naukie. Moskwa: Iskusstwo.
GONTARCZYK, E. (1995) Kobiecość i męskość jako kategorie społeczno-kulturowe w studiach feministycznych. Perspektywa socjologiczno-pedagogiczna. Poznań: Wydawnictwo „Eruditus”.
GRAY, J. (2008) Mężczyźni są z Marsa, kobiety z Wenus. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
GROMKOWSKA, A. (2002) Kobiecość w kulturze globalnej. Rekonstrukcje i reprezentacje. Poznań: Wolumin.
GROMKOWSKA-MELOSIK, A. (2010) Badania kulturowe w perspektywie społecznego konstruktywizmu (na przykładzie tożsamości kobiet). In. Gromkowska-Melosik, A. & Melosik Z. (eds.) Kultura popularna. Konteksty teoretyczne i społeczno--kulturowe. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
GROMKOWSKA-MELOSIK, A. (2010) Pat socjalizacyjny? Kontrowersje wokół społecznych konstrukcji kobiecości i męskości. In: Dudzikowa, M. & Czerepaniak--Walczak, M. (eds.) Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty. Tom 5. Gdańsk: GWP.
GROMKOWSKA-MELOSIK, A. (2012) Sukces edukacyjno-zawodowy i problem maskulinizacji kobiet. In: Gromkowska-Melosik, A. & Melosik Z. (eds.) Tożsamość w społeczeństwie współczesnym: pop-kulturowe (re)interpretacje. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
HOLMES, M. (2007) What is Gender? Sociological Approaches. London: Sage Publications. DOI: https://doi.org/10.4135/9781446216200
KAMIŃSKI, A. (1966) Chłopcy w rodzinie i szkole. Nowa Szkoła. 5.
KASCHACK, E. (2001) Nowa psychologia kobiety. Gdańsk: GWP.
KOPCIEWICZ, L. (2003) Polityka kobiecości jako pedagogika różnic. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
KOSAKOWSKA, N. (2006) Kobiety w stereotypowych i niestereotypowych rolach płciowych. In: Chybicka, A. & Kaźmierczak, M. (eds.) Kobieta w kulturze, kultura w kobiecie. Studia interdyscyplinarne. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
KOŚCIAŃSKA, A. (2012) Twórcze odgrywanie Matki Polki i Matki Boskiej. Religia a symbolika macierzyńska w Polsce. In: Hryciuk, R. E. & Korolczuk, E. (eds.) Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce. Warszawa: WUW. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323511175.pp.147-164
KOWALCZYK, I. (2003) Matka-Polka kontra supermatka? Czas Kultury. 5.
MALINOWSKA, E. (2009) Konflikt płci jako konflikt społeczny. Od „kwestii kobiecej” do problemu: demokracja bez egalitaryzmu? In: Machaj, I. & Suchocka, R. (eds.) Męskość i kobiecość. Czy walka płci? Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa.
MANDAL, E. (2000) Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
MEAD, M. (1982) Płeć i charakter. In: Hołówka, T. (ed.) Nikt nie rodzi się kobietą. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”.
MELOSIK, Z. (1996) Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne. Poznań–Toruń: Wydawnictwo Edytor.
MELOSIK, Z. (1999) Tożsamość, płeć i różnica w perspektywie ponowoczesnej. In: Miluska, J. & Boski, P. (eds.) Męskość—kobiecość w perspektywie indywidualnej i kulturowej. Warszawa: Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
MILUSKA, J. (1999) Przyczyny różnic płciowych: Dylematy i rozstrzygnięcia. In: Miluska, J. & Boski, P. (eds.) Męskość—kobiecość w perspektywie indywidualnej i kulturowej. Warszawa: Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
MIZIELIŃSKA, J. (2006) Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer. Kraków: Wydawnictwo „Universitas”.
ORTNER, S. B. (1982) Czy kobieta ma się do mężczyzny tak, jak „natura” do „kultury”? In: Hołówka, T. (ed.) Nikt nie rodzi się kobietą. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”.
PALUS, K. (2006) Rola rodziny w kształtowaniu ról i stereotypów płciowych. Roczniki Socjologii Rodziny, XVII. Obrazy życia rodzinnego z perspektywy interdyscyplinarnej.
RENZETTI, C. M. & CURRAN, D. J. (2005) Kobiety, mężczyźni, społeczeństwo. Warszawa: PWN.
ROSALDO, M. Z. (1980) The Use and Abuse of Anthropology; Reflections on Feminism and Cross-Cultural Understanding. Sings. 5 (3). DOI: https://doi.org/10.1086/493727
SOBECKI, M. (2010) Edukacja i pedagogika międzykulturowa jako konsekwencja współczesności. In: Sobecki, M. (ed.) Pedagogika wobec wyzwań współczesności. Humanistyczny wymiar kapitału ludzkiego. Łomża: Wydawnictwo Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości im. Bogdana Jańskiego w Łomży.
STRYKOWSKA, M. (1992) Psychologiczne mechanizmy zawodowego funkcjonowania kobiet. Poznań: Adam Mickiewicz University Press.
STRYKOWSKA, M. (2006) Perspektywy zawodowego funkcjonowania kobiet. In: Role płciowe. Socjalizacja i rozwój. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
TITKOW, A. (2012) Figura Matki Polki. Próba demitologizacji. In: Hryciuk, R. E. & Korolczuk, E. (eds.) Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce. Warszawa: WUW. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323511175.pp.27-48
TYSZKOWA, M. (1985) Badania nad uspołecznieniem i osobowością dzieci jedynych i mających rodzeństwo. In: Tyszkowa, M. (ed.) Rozwój dziecka w rodzinie i poza rodziną. Poznań: Wydawnictwo UAM.
URBAN, W. (2014) Przemiany w myśleniu o ludzkiej płciowości. Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny. 4.
VICINUS, M. (1972) Suffer and Be Still. Women in the Victorian Age. Bloomington–London: Indiana University Press.
WARCZOK, T. (2013) Dyskurs ucieleśniony, dyskurs skontekstualizowany. Podejście inspirowane teorią Pierre’a Bourdieu. Przegląd Socjologii Jakościowej. 1. DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.1.03
WELTER, B. (1978) The cult of true womanhood: 1820–1860. In: Gordon, M. (ed.) The American Family in social-historical Perspective. New York: St. Martin’s Press.
ZAWORSKA-NIKONIUK, D. (2008) Wzory kobiecości i męskości w polskiej prasie dla kobiet XXI wieku. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
ZIMBARDO, P. G. & RUCH, F. L. (1996) Psychologia i życie. Warszawa: PWN.
License
Journal of Gender and Power is an Open Access Journal. Copyright of the article published in the Journal of Gender and Power is retained by the authors with first publication rights granted to the Adam Mickiewicz University Press.