Abstrakt
Cyberprzemoc to rodzaj agresji zagrażający zdrowiu i ozwojowi dzieci oraz młodzieży. Konsekwencją jej doświadczania są zaburzenia zachowania, lęk, objawy somatyczne, a także samobójstwa wśród nastolatków. W pierwszej części artykułu zdefiniowane zostało zjawisko cyberprzemocy, jej formy i drogi rozpowszechniania. Przedstawiono zaburzenia zagrażające zdrowiu i rozwojowi młodzieży oraz badania z zakresu cyberprzemocy. Część druga stanowi prezentację założeń teoretycznych, które wyjaśniają szkodliwość oddziaływania cyberprzemocy na rozwój nastolatków, zaś trzecia jest propozycją szkolnego programu profilaktycznego chroniącego młodych użytkowników sieci.Bibliografia
Albański, Leszek. 2010. Wybrane zagadnienia z patologii społecznej. Jelenia Góra: Kolegium Karkonoskie. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa.
Andrzejewska, Anna. 2014. Dzieci i młodzież w sieci zagrożeń realnych i wirtualnych: aspekty teoretyczne i empiryczne. Warszawa: Difin.
Becelewska, Daniela. 2006. Repetytorium z rozwoju człowieka. Jelenia Góra: Kolegium Karkonoskie. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa.
Bee, Helen i Denise R. Boyd. 2008. Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zyska i S-ka Wydawnictwo.
Brzezińska, Anna. 2000. Społeczna psychologia rozwoju. Wydanie 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Erikson, Erik H. 2004. Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Farnicka, Marzanna, Hanna Liberska i Dorota Niewiedział. 2016. Psychologia agresji. Wybrane problemy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Guerreschi, Cesare. 2006. Nowe uzależnienia. Kraków: Wydawnictwo Salwator.
Harwas-Napierała, Barbara i Janusz Trempała. 2004.Psychologia rozwoju człowieka: Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kirwil, Lucyna. 2011. Polskie dzieci w Internecie: Zagrożenia i bezpieczeństwo–część 21-Częściowy raport z badań EU Kids Online przeprowadzonych wśród dzieci w wieku 9-16 lat i ich rodziców, http://eprints.lse.ac.uk/46445/ [Dostęp 10.02.2019]
Kołakowski, Artur. 2013. Zaburzenia zachowania u dzieci. Teoria i praktyka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Kowalski, Robin M., Sue Limber i Patricia W. Agatston. 2010. Cyberprzemoc wśród dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ledzińska, Maria i Ewa Czerniawska. 2011. Psychologia nauczania. Ujęcie poznawcze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Marasco, Thresa. 2012. Exploring depression: attachment, intimacy and personality traits.(Doctoral dissertation, Victoria University).
Mishna, Faye,Mona Khoury-Kassabri, Tahany Gadalla i Joanne Daciuk. 2012. Risk factors for involvement in cyber bullying: Victims, bullies and bully–victims. “Children and Youth Services Review” 34(1): 63-70. DOI: https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2011.08.032
Monks, Claire P. i Iain Coyne. 2012. Przemoc i mobbing w szkole, w domu, w miejscu pracy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ponczek, Danuta i Iwona Olszowy. 2012. Styl życia młodzieży i jego wpływ na zdrowie. „Problemy Higieny i Epidemiologii” 93(2): 260-268.
Przetacznik-Gierowska, Maria i Maria Tyszkowa. 1996. Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pużyński, Stanisław i Jacek Wciórka. 2000. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10: badawcze kryteria diagnostyczne. Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius.
Sęk, Helena (red.). 2008. Psychologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sourander, Andre, Anat B. Klomek, Maria Ikonen et al. 2010. Psychosocial Risk Factors Associated with Cyberbullying AmongAdolescents: A Population-BasedStudy. „Arch Gen Psychiatry” 67(7): 720-728. DOI: 10.1001/archgenpsychiatry.2010.79
Szeligiewicz-Urban, Danuta (red.).2016. Uczeń bezpieczny w cyberprzestrzeni.
Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.Wojciszke, Bogdan. 2006. Człowiek wśród ludzi: zarys psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Zimbardo, Philip G. i Richard J. Gerrig. 2008. Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Licencja
W przypadku zakwalifikowania tekstu do druku Autor wyraża zgodę na przekazanie praw autorskich do tego artykułu wydawcy (zob. Polityka open access). Autor artykułu zachowuje prawo wykorzystania treści opublikowanego przez czasopismo artykułu w dalszej pracy naukowej i popularyzatorskiej pod warunkiem wskazania źródła publikacji.