Abstract
This article is a reprint of a text which is a theoretical introduction to a collective work published in 1993 entitled Polacy wobec ładu postmonocentrycznego. Społeczeństwo polskie i jego instytucje w 1992 roku. It discusses the basic direction of the great systemic transformation, which began in Poland in 1989, using for this purpose Parsons’ classical juxtaposition of two sets of pattern variables. It shows how the “core of the transformation”, i.e., modernisation measures taken in line with “theoretical interests” in the economy, politics and culture, encountered social resistance from various sources. The article is published in the belief that it can serve as an excellent reference to Karl Polanyi’s concept of double movement (cited in this issue in Maciej Kassner’s article), showing in particular that resistance to the introduction of a market economy was not only economic, but of a much broader, i.e. socio-cultural, nature.
References
Białecki, Ireneusz & Bogdan W. Mach. 1992. „Orientacje społeczno-ekonomiczne posłów na tle poglądów społeczeństwa.” W: J. Wasilewski & W. Wesołowski (red.). Początki parlamentarnej elity. Warszawa: IFiS PAN.
Boski, Paweł. 1991. „Jak wartość społeczno-polityczne dzieliły elektoraty pretendentów do Belwederu w wyborach prezydenckich 1990?” W: Psychospołeczne studia nad wyborami prezydenckimi. Warszawa: Instytut Psychologii PAN.
Koralewicz, Jadwiga & Marek Ziółkowski. 1990. Mentalność Polaków. Sposoby myślenia o polityce, gospodarce i życiu społecznym w końcu lat osiemdziesiątych. Poznań: NAKOM.
Mokrzycki, Edward. 1991. „Dziedzictwo realnego socjalizmu, interesy grupowe i poszukiwanie nowej utopii.” Kultura i Społeczeństwo 1(35): 7-16.
Ossowski, Stanisław .1962. O osobliwościach nauk społecznych. Warszawa: PWN.
Parsons, Talcott. 1951. The Structure of Social Action. New York: Free Press.
Szczepański, Marek. 1992. Modernizacja, rozwój zależny, rozwój endogenny. Socjologiczne studium teorii rozwoju społecznego. Katowice: Uniwersytet Ślaski.
Weber, Max.1984. “Asceza i duch kapitalizmu.” W: Szkice z socjologii religii. Warszawa: KiW.
Wesołowski, Włodzimierz. 1992. “Associative, Communal and Communitarian Ties in the Transition from Communism to Democracy: Conflicting Principles of Political Action and Change.” Referat wygłoszony na The First European Conference of Sociology. Wiedeń (maszynopis).
License
W przypadku zakwalifikowania tekstu do druku Autor wyraża zgodę na przekazanie praw autorskich do tego artykułu wydawcy (zob. Polityka open access). Autor artykułu zachowuje prawo wykorzystania treści opublikowanego przez czasopismo artykułu w dalszej pracy naukowej i popularyzatorskiej pod warunkiem wskazania źródła publikacji.