Słowa kluczowe
reprezentacje społeczne
tożsamość zbiorowa
tożsamość polityczna
Jak cytować
Abstrakt
W latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku kibuce dotknął poważny kryzys gospodarczy i demograficzny, który zagroził ich dalszemu istnieniu w formie społeczności spółdzielczych. Rozwiązaniem było podjęcie kroków inspirowanych ideami wolnego rynku. Wzrostowi efektywności gospodarczej i przeorganizowaniu wspólnoty zgodnie z nowymi regułami towarzyszyły skutki w sferze politycznej, co widać w zmianie sposobu głosowania członków kibuców w wyborach do Knesetu. Główna teza artykułu głosi, że zorganizowanie społeczności kibuców według nowych zasad wprowadziło do nich nowy dyskurs społeczny, który całkowicie zmienił sposób, w jaki jednostka określa się w kategoriach społecznych i politycznych. Politycznym produktem ubocznym było to, że partie lewicowe, które w przeszłości stanowiły prototyp tożsamości socjalistycznej, zaczęły być postrzegane jako nieadekwatne wobec nowej tożsamości społecznej, w której nastąpił stały wzrost poparcia dla partii centrowych. W celu prześledzenia zmiany tożsamości politycznej, postanowiliśmy zbadać z bliska trzy kibuce znajdujące się na różnych etapach procesów zmian: kibuc Deganya A, kibuc Mizra i kibuc Ein Dor. Celem badań było nie tylko ustalenie, która grupa w kibucu zmieniła swoją tożsamość polityczną, ale przede wszystkim zbadanie, w jaki sposób przyczyniło się do tego zdobycie nowej wiedzy społecznej. Wyniki ujawniły duży rozziew w postrzeganiu rzeczywistości, głównie między dwiema grupami wiekowymi w kibucu. W przeciwieństwie do starszych, młodsze pokolenie zastosowało neoliberalne reprezentacje społeczne do zdefiniowania siebie, społeczności i systemu politycznego. Partie lewicowe, podobnie jak dawne kibuce, zaczęto postrzegać jako przestarzałe, nieskuteczne, a zatem niemające znaczenia w głosowaniu w wyborach do Knesetu.
Bibliografia
Arian A., Shamir M. (2001), Candidates, parties, and blocs, in: The elections in Israel 1999, eds. A. Arian, M. Shamir, State University of New York Press, New York, pp. 11–34.
Bauer M. W., Gaskell G. (1999), Towards a paradigm for research on social representations, “Journal for the Theory of Social Behavior”, 29(2), pp. 163–186.
Bein A. (1976), History of the Jewish settlement In Israel, Massada, Tel-Aviv [Hebrew].
Ben-Rafael E., Ya’ar E., Soker Z. (2000), The kibbutz and Israeli society, The Open University of Israel, Tel-Aviv [Hebrew].
Ben-Rafael E., Topel M. (2009), The kibbutz on paths apart, Yad-Tabenkin, Jerusalem [Hebrew].
Ben-Rafael E., Topel M. (2011), Redefining the kibbutz, in: One hundred years of kibbutz life, eds. M. Palgi, S. Reinharz, Praeger Publishers, New Brunswick–London, pp. 249–258.
Breakwell G. M., Canter D. V. (1993), Aspects of methodology and their implications for study of social representations, in: Empirical approaches to social representations, eds. G. M Breakwell, D. V. Canter, Oxford University Press, pp. 1–11.
Carvalho W., Andrade M. S. (2013), Social representations formulated by high school students, “Estudos De Psicologia”, 30(1), pp. 29–37.
Darin-Drabkin H. (1961), The outer society: kibbutz in the test of economy and society, Hakibbutz Hartzi, Merhavia [Hebrew].
Doise W. (1993), Debating social representations, in: Empirical approaches to social representations, eds. G. M Breakwell, D. V. Canter, Oxford University Press, pp. 157–170.
Elcheroth G., Doise W., Reicher S. (2011), On the knowledge of politics and the politics of knowledge: How a social representations approach helps us rethink the subject of political psychology, “Political Psychology”, 32(5), pp. 729–758.
Farr R. M. (1984), Social representations and laboratory experiments, in: Social representations, eds. R. M Farr, S. Moscovici, Cambridge University Press, Cambridge, pp. 125–147.
Gavron D. (2000), The kibbutz: Awakening from utopia, Rowman & Littlefield, Boston.
Good D. (1993), The problems of investigating social representations: Linguistic parallels, in: Empirical approaches to social representations, eds. G. M. Breakwell, D. V. Canter, Oxford University Press, pp. 171–179.
Hakim R. (2009), The kibbutzim in Israel: an economic and historic overview, Yad-Ya’ari, Tel-Aviv [Hebrew].
Horowitz D., Lissak M. (1977), From Yishuv to statehood, Am Oved, Tel-Aviv [Hebrew].
Israel Central Bureau Statistic (1949–2015), Annual data, Jerusalem [Hebrew].
Israel Central Elections Committee (2001–2015), Elections results, Jerusalem [Hebrew].
Jasper J., Fraser C. (1984), Attitudes and social representations, in: Social representations, eds. R. M. Farr, S. Moscovici, Cambridge University Press, Cambridge, pp. 101–123.
Lanir J. (1990), The kibbutz as political system: conservation, modification, change, Yad-Tabenkin, Tel-Aviv [Hebrew].
Lanir J. (1993), The demographic crisis in the kibbutz: quantitative causes as variables of change and development in the demographic structure of the kibbutz, Yad-Tabenkin, Ramat Efal [Hebrew].
Leviatan U. (2003), Is it the end of Utopia?, Haifa University Press, Haifa [Hebrew].
McKinlay A., Potter J., Wetherel M. (1993), Discourse analysis and social representations, in: Empirical approaches to social representations, eds. G. M. Breakwell, D. V Canter, Oxford University Press, pp. 134–156.
Moscovici S. (1984), The phenomenon of social representation, in: Social representation, eds. R. M. Farr, S. Moscovici, Cambridge University Press, Cambridge, pp. 3–69.
Near H. (1992), The kibbutz movement. A history (volume I): Origins and growth, 1909–1939, Oxford University Press, Oxford.
Pavin A. (1992), The emergence of collective awareness of the kibbutz crisis, Yad-Tabenkin, Ramat Efal [Hebrew].
Rosolio D. (1999), System and crisis: crisis, adjustments and changes, Am Oved, Tel-Aviv [Hebrew].
Russell R., Hanneman R., Getz S. (2011), The transformation of the kibbutzim, “Israel Studies”, 16(2), pp. 109–126.
Shepher J. (1977), Introduction to the sociology of the kibbutz, Ruppin Academic Center, Tel-Aviv [Hebrew].
Shlasky S. (1997), Changes in the kibbutz as reflected in research: finding and their meanings, Yad- Ya’ari, Givat Haviva [Hebrew].
Shoshani E. (1973), The commune and the kibbutz in Israel, Davar, Tel-Aviv [Hebrew].
Talmon-Garber Y. (1970), The kibbutz: sociological studies, Hebrew University Press, Jerusalem [Hebrew].
Wagner W. (2007), Social representation theory as an approach to societal psychology, in: The familiar and the unfamiliar, social representations of Israeli societies, eds. E. Orr, S. Ben-Asher, Ben-Gurion University of the Negev press, Jerusalem, pp. 68–101.
Wagner W., Duveen G., Farr R. M., Jovchelovitch S., Lorenzi-Cioldi F., Markova I., Rose D. (1999), Theory and method of social representations, “Asian Journal of Social Psychology”, 2(1), pp. 95–125.
Ya’ar E., Shavit Z. (2001), Trends in Israeli society, The Open University of Israel, Tel-Aviv [Hebrew].
Yanai N. (2001), The emergence of the center party in the elections 1999, in: The elections in Israel 1999, eds. A. Arian, M. Shamir, State University of New York Press, New York, pp. 315–351.
Yatziv G. (1999), The sectorial society, Bialik Institue, Jerusalem [Hebrew].