Słowa kluczowe
Unia Europejska
członkowstwo w UE
Jak cytować
Abstrakt
Celem tego artykułu jest próba pokazania skutków akcesji Polski do Unii Europejskiej na szerszym tle stosunków międzynarodowych i w kontekście zmian, które miały miejsce w Unii w minionym dziesięcioleciu. Mamy więc tutaj do czynienia ze swoistym bilansem sukcesów i porażek, których doznała Polska w latach 2004–2014.
Niniejszy artykuł pokazuje, że po dwudziestu pięciu latach od rozpoczęcia transformacji ustrojowej w Polsce i dziesięciu latach od akcesji do Unii Europejskiej nie ulega wątpliwości, że nasze członkostwo w tym specyficznym, dobrowolnie zintegrowanym związku suwerennych państw Europy było konieczne i nieuniknione. Jest to zarazem główna teza niniejszego artykułu. Było to jedyne, właściwe rozwiązanie dla Polski, które wynikało z jej geopolitycznego położenia i historycznych doświadczeń. Wbrew wcześniejszym obawom, nie zaszkodziło naszej suwerenności i tożsamości narodowej.
Autor podkreśla, że członkostwo w Unii Europejskiej wzmocniło suwerenność Polski oraz dobrze służy polskiej racji stanu. Wpływa pozytywnie na rozwój gospodarczy Polski oraz umacnia jej prestiż na arenie międzynarodowej.
Bibliografia
Baczyński J. (2011), Czy porwiemy Europę?, „Polityka”, 6.07–12.07.2011.
Barcz J. (2005), Demokratyzacja i wzmocnienie legitymacji Unii Europejskiej, Warszawa.
Barroso J. M. (2012), Europa doszła do ściany, „Gazeta Wyborcza”, 13.09.2012.
Beck U. (2009), Europa kosmopolityczna: społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, Warszawa.
Bendyk E. (2014), Odzyskiwanie demokracji, „Res Publica Nowa”, 26.05.2014.
Betz H. G. (2007), Warunki sukcesu (klęski) – populistycznych partii radykalnej prawicy we współczesnych systemach demokratycznych, w: Demokracja w obliczu populizmu, red. Y. Meny, Y. Surel, Warszawa.
Bielecka M. (2007), Role międzynarodowe państwa, w: Wstęp do teorii polityki zagranicznej, red. R. Zięba, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Bieleń S. (2007), Polska w stosunkach międzynarodowych, Oficyna Wydawnicza ASPRA – JR, Warszawa Bilans członkostwa w UE – Fundusze Europejskie, 30.04.2013, https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl, 27.02.2014.
Bogdandy A. (2003), Demokratie, Globalisirung. Zukunft des Völkerrechts – eine Bestandsaufnahme, „Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht”, nr 1.
Borisowa T. (2010), Jak gdyby nigdy nic?, „Biełaruś Siegodnia”, 26 X 2010, w: „Forum”, nr 44/45, 2–14.11.2010.
Borkowski P. J. (2013), Międzyrządowość w procesie integracji europejskiej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Borkowski P. J. (2012), Nie takie państwo straszne jak je malują – o funkcjach czynnika międzyrządowego w procesie integracji europejskiej, w: Polityczne wyzwania współczesnych państw. Perspektywa globalna, tom I, red. W. Gizicki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Cianciara A. K. (2014), Zróżnicowana integracja w Unii Europejskiej i scenariusze ewolucji stosunków transatlantyckich, w: Współpraca transatlantycka. Aspekty polityczne, ekonomiczne, społeczne, red. J. M. Fiszer, P. Olszewski, B. Piskorska, A. Podraza, ISP PAN, Fundacja im. K. Adenauera, Warszawa.
Cianciara A. K. (2012), Wielobiegunowa Europa w wielobiegunowym świecie: szansa czy wyzwanie dla systemu euroatlantyckiego?, ISP PAN, Warszawa.
Ciechański J. (2010), Problem modernizacji Unii Europejskiej w świetle strategii Europa 2020. Problem zmiany paradygmatu integracyjnego, w: Strategia rozwoju Unii Europejskiej, red. J. Adamowski, K. A. Wojtaszczyk, Warszawa.
Czaputowicz J. (2013), Suwerenność, PISM, Warszawa.
Czerny I. (2010), Korpus na wielbłądzie, „Polityka”, 30.10.2010.
Duszczyk M. (2010), Od Strategii Lizbońskiej do Europa 2020 – lekcja dla Unii Europejskiej, w: Strategia rozwoju Unii Europejskiej, red. J. Adamowski, K. A. Wojtaszczyk, Warszawa.
Dziamski G. (1999), Rola kultury w procesie integracji europejskiej, „Europa Wschodu i Zachodu”, nr 3.
Eijk C. van der, M. Franklin (2004), Potential for Contestation on European Matters At National Elections in Europe, w: European Integration and Political Conflict, red. G. Marks, M. R. Steenbergen, Cambridge.
Fiszer J. M. (2014), Czy państwo demokratyczne może być wzorem dla przyszłej Unii Europejskiej?, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna”, nr 1(44).
Fiszer J. M. (2011), Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Doświadczenia i nowe wyzwania, ISP PAN, Warszawa.
Fiszer J. M. (2012), Europejska Polityka Sąsiedztwa. Geneza, doświadczenia, perspektywy, Warszawa.
Fiszer J. M. (2013), Szanse i zagrożenia dla modernizacji Unii Europejskiej w dobie kryzysu i kształtowania się nowego ładu globalnego, w: Zarządzanie procesem integracji i modernizacja Unii Europejskiej, red. J. M. Fiszer, M. J. Tomaszyk, Warszawa.
Fiszer J. M. (2011), Bilans pierwszych lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej, ISP PAN, Warszawa.
Fiszer J. M. (2011), Modernizacja Unii Europejskiej – istota, przesłanki i perspektywy, w: Modernizacja procesów integracji europejskiej, red. K. A. Wojtaszczyk, Warszawa.
Fiszer J. M. (2013), System euroatlantycki i bezpieczeństwo międzynarodowe w multipolarnym świecie. Miejsce i rola Polski w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa, ISP PAN, Warszawa.
Fiszer J. M. (2013), System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota, cele i zadania oraz rola w budowie nowego ładu globalnego, ISP PAN, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Fiszer J. M. (2002), Unia Europejska a Polska – dziś i jutro, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Fiszer J. M. (2001), Korzyści i zagrożenia oraz koszty przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, „Przegląd Europejski”, nr 1.
Fiszer J. M. (2012), Pozytywne i negatywne przesłanki polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej oraz jej bilans, w: Prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej, red. J. M. Fiszer, ISP PAN, Warszawa.
Fiszer J. M. (2005), Suwerenność Polski i tożsamość narodowa w świetle Konstytucji RP i Konstytucji Europejskiej, „Politeja”, nr 2.
Fücks R. (2014), Koniec z wygodnictwem, Heinrich Böll Stiftung, Warszawa, 11.07.2014, http://boell.org/pl/2014/07//02/koniec-z-wygodnictwem.
Gravier M. (2011), Empire vs. Federation: which path for Europe?, „Journal of Political Power”, nr 7.
Grochalski M. (2008), Wykorzystanie form demokracji bezpośredniej w procesach integracyjnych Unii Europejskiej, w: Wybrane zagadnienia polskiej i europejskiej demokracji, red. S. Wróbel, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Grosse T. G. (2014), W oczekiwaniu na rewolucję, „Rzeczpospolita”, 22.07.2014.
Grosse T. G. (2012), W objęciach europeizacji, ISP PAN, Warszawa.
Grzeszczak R. (2006), Legitymizacja demokratyczna Unii Europejskiej (ewolucja procesu legislacyjnego i rola parlamentów narodowych, w: Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, red. J. Kranz, Warszawa.
Habermas J. (2012), The Crisis of the Ruroopean Union in the Light of a Constitutionalization of International Law, „Euroopean Journal of International Law”, nr 2.
Informacja Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2013 roku, 20.03.2013, http://www.msz.gov.pl.
Informacja Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2014 roku, 8.05.2014, http://www.msz.gov.pl.
Janicki M. (2014), Ucieczka na Zachód, „Polityka”, 26.03–1.04.2014.
Jaskiernia J. (2011), Pozycja Parlamentu Europejskiego w systemie instytucjonalnym Unii Europejskiej po Traktacie z Lizbony, w: Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Doświadczenia i nowe wyzwania, red. J. M. Fiszer, Warszawa.
Jaskiernia J. (2010), Traktat z Lizbony a problem legitymizacji demokratycznej Unii Europejskiej, w: Prawowitość czy zgodność z prawem. Legitymacja władzy w państwach demokratycznych, red. A. Preisner, Wrocław.
Kabat-Rudnicka D. (2010), Zasada federalna a integracja ponadnarodowa. Unia Europejska między federalizmem dualistycznym a kooperatywnym, Kraków.
Knopek J. (red.) (2009), Unia Europejska jako współczesny aktor stosunków międzynarodowych, Toruń 2009.
Komunikat CBOS – Polacy oceniają 10 lat w Unii Europejskiej, http://wiadomości.dziennik.pl/wybory/artykuły/457183.cbos-polacy-oceniają-10-lat-w-unii.html.
Kopka A. (2010), Populizm lewicowy w Europie na przykładzie partii „Die Linke” w Republice Federalnej Niemiec, „Przegląd Politologiczny”, nr 4.
Kranz J., Wyrozumska A. (2012), Powierzenie Unii Europejskiej niektórych kompetencji a Traktat fiskalny, „Państwo i Prawo”, nr 7.
Kranz J. (2012), Deficyt demokracji w Unii Europejskiej?, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 3.
Kranz J. (red.) (2006), Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, Warszawa.
Kranz J. (2010), Jak rozumieć suwerenność? Próba opisu, w: Suwerenność państwa i jej granice, red. S. Sowiński, J. Węgrzecki, Warszawa.
Krasowski R. (2014), Imperium świętego spokoju, „Polityka”, 7–13.05.2014.
Krzemiński A. (2014), Martin Schulz i jego pomysły na Europę, „Polityka”, 27.12.2013–7.01.2014.
Krzemiński A. (2014), Gule i bóle, „Polityka”, 16–22.07.2014.
Krzemiński A. (2014), Niemcy na huśtawce, „Polityka”, 30.07–5.08.2014.
Kuźniar R. (2008), Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Lewandowski J. (2013), Unia Europejska – to ostatni dzwonek…, „Puls Biznesu”, 31.01.2013.
Leuffen D., Rittberger B., Schimmelfennig F. (2013), Differential Integration: Explaining Variation in the European Union, Palgrave Macmillan, Houundmills Basingstoke.
Lutkowski L. (2013), Rozpad strefy euro – ponura wizja czy realna możliwość?, w: Kryzys finansów publicznych. Przyczyny, mechanizmy, drogi wyjścia, red. D. K. Rosati, L. Oręziak, Uczelnia Łazarskiego, Warszawa.
Rosati D. K. (red.), Kryzys finansów publicznych. Przyczyny, mechanizmy, drogi wyjścia, Warszawa.
Ruszkowski J., Wojnicz L. (red.) (2013), Multi-Level Governance w Unii Europejskiej, Instytut Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego, Instytut Europeistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Szczecin–Warszawa.
Łastawski K. (2009), Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Mniej Europy, więcej Europy. Z Iwanem Kreszczewem rozmawia Adam Leszczyński, „Gazeta Wyborcza”, 31.05–1.06.2014.
Obawy i nadzieje związane z wprowadzeniem euro w Polsce, Komunikat z badań BS/42/2013, Warszawa, marzec 2013, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_042_13.PDF. 22.05.2014.
Orzelska-Stączek A. (2013), Rola Polski w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa w ocenie głównych sił politycznych, w: System euroatlantycki i bezpieczeństwo międzynarodowe w multipolarnym świecie. Miejsce i rola Polski w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa, red. J. M. Fiszer, ISP PAN, Warszawa.
Ostrowski M. (2014), Koniec marzeń, „Polityka”, 4–10.06.2014.
Rosati D. K. (2013), Czy strefa euro przetrwa kryzys?, w: Kryzys finansów publicznych. Przyczyny, mechanizmy, drogi wyjścia, red. L. Oręziak, D. K. Rosati, Warszawa.
Majewski P. (2014), Europy nie zdziwią nasi eurosceptycy, „Rzeczpospolita”, 30.05.2014.
Malendowski W. (2010), Suwerenność państw w procesie integracji europejskiej, „Przegląd Politologiczny”, nr 4.
Michałowska G. (2007), Polska w międzynarodowych stosunkach kulturalnych, w: Polska w stosunkach międzynarodowych, red. S. Bieleń, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Moroska A. (2010), Prawicowy populizm a eurosceptycyzm (na przykładzie Listy Pima Fortuyna w Holandii i Ligi Polskich Rodzin w Polsce), Wrocław.
Nowak A. (2014), Putin. Źródła imperialnej agresji, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
Nowak B. (2012), Ostatnia prezydencja dużych oczekiwań – refleksje po prezydencji Polski w Radzie UE (Raporty i Analizy, nr 2), Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa.
Przemówienie Jana Pawła II w Parlamencie RP w dniu 11 czerwca 1999 roku, „Rzeczpospolita”, 12 czerwca 1999.
Rolnicy wyszli na swoje, w: 10 lat w Unii, dodatek specjalny „Polityki”, 28.04–5.05.2014.
Roubini N. (2011), M. Stephen, Ekonomia kryzysu, Warszawa.
Schimmelfenning F. (2010), The Normative Origins of Democracy in the European Union: Towards a Transformationist Theory of Democratization, w: „European Political Science Review”, nr 2.
Schimmelfennig F. (2014), EU Enlargement and Differentiation : Discrimination or Equal Treatment?, „Journal of European Public Policy”, 21/5.
Schulz M. (2014), Skrępowany OLBRZYM. Ostatnia szansa Europy, MUZA SA, Warszawa.
Sejm RP, Kadencja VII, Sprawozdanie stenograficzne z 3 posiedzenia Sejmu RP, 15 grudnia 2011 (drugi dzień obrad), Warszawa 2011, http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter7.nsf/0/BC8CC970.
Sługocki W. (2013), Polityka regionalna Unii Europejskiej a rozwój polskich regionów – studium przypadku, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
Smoczyński W. (2011), Europa się chwieje, „Polityka”, 29.06–5.07.2011.
Szczerski K. (2008), Dynamika systemu europejskiego. Rozważania o nowym kształcie polityki Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Szymczyński, T. R. (2013), Horyzonty sporu wokół zjawiska deficytu demokratycznego w Unii Europejskiej, Warszawa.
Tereszkiewicz F. (red.) (2013), Polska w Unii Europejskiej. Bilans dekady, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa.
Wedel-Domaradzka A. (2011), Parlament Europejski a prawa człowieka – uwagi na tle postępującej integracji, demokratyzacji i norm prawa międzynarodowego, w: Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Doświadczenia i nowe wyzwania, red. J. M. Fiszer, Warszawa.
Węc J. J. (2012), Spór o kształt ustrojowy Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej w latach 1955– 2010. Między ideą ponadnarodowości a współpracą międzyrządową. Analiza politologiczna, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Wessels W. (1997), An Ever Closer Fuusion? A Dynamic Macropolitical View on Integration Process, „Jurnal of Common Market Studies”, nr 2.
Willa R. (2010), Deficyt demokratyczny w Unii Europejskiej, „Athenaeum – Polski Przegląd Politologiczny”, t. 23.
Wojtaszczyk K. A. (2011), Efektywność reprezentacji interesów Polski w Unii Europejskiej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Wódka J. (2013), Polityka zagraniczna „nowej” Turcji. Implikacje dla partnerstwa transatlantyckiego, Warszawa.
Zając J. (2013), Role międzynarodowe państwa średniego, „Krakowskie Studia Międzynarodowe”, nr 4.
Zielonka J. (2006), Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską, Warszawa.