Słowa kluczowe
inkumbent
partie polityczne
aktor niby-bezpartyjny
personalizacja wyborów lokalnych
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem badań podjętych w artykule jest rywalizacja prezydencka w 19. polskich miastach w latach 2002–2018. Ich celem było sprawdzenie czy afiliacja partyjna częściej towarzyszyła prezydentom miast, którzy dokonywali reelekcji, czy też raczej sprzyjała alternacji władzy. Pozycję partii politycznych badano na podstawie dwóch kryteriów: liczby reelekcji prezydentów afiliowanych z partiami oraz liczby pretendentów partyjnych, którzy uzyskiwali drugi wynik po zwycięzcach. W badanych miastach odnotowano 60 przypadków reelekcji – dominowali w nich inkumbenci pozapartyjni. W 16. przypadkach alternacji władzy dominowali natomiast kandydaci partii politycznych. Na 95 przypadków elekcji lat 2002–2018 w aż 74. z nich głównymi rywalami zwycięzców byli kandydaci partii politycznych. Badanie wykazało zatem, że wielokadencyjności prezydentów sprzyja pozapartyjność, a partie polityczne odgrywają większą rolę w alternacjach władzy.
Bibliografia
Alberski R. (2018), Partycypacja w metropolii – przypadek Wrocławia, w: M. Drzonek, Polityka w mieście. Współdecydowanie, WNUS, Szczecin.
Antkowiak P., Schefs Ł. (2015), Teoria i praktyka przywództwa politycznego. Na przykładzie bezpośrednich wyborów wójta, burmistrza i prezydenta miasta, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
Bartoszewicz M. i in. (2017), Miasta Dolnego Śląska i Opolszczyzny po reformie administracji publicznej z 1998 r. Próba bilansu, w: W cieniu statusu. Miasta Dolnego Śląska i Opolszczyzny po reformie administracji publicznej z 1998 r., red. A. Wołek, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków.
Bukowski M., Flis J., Hess A., Szymańska A. (2011), Opcja czy osoba? Upartyjnienie versus personalizacja w wyborach samorządowych, WUJ, Kraków.
Chrobak P. (2014), Wybory samorządowe w Szczecinie na tle Pomorza Zachodniego w latach 1990–2010. Preferencje wyborcze mieszkańców regionu zachodniopomorskiego, WHUS – „Dokument”, Szczecin.
Delwit P., Pilet J.-B., Reynaert H., Steyvers K. (red.) (2009), Local political leadership in Europe: town chief, city boss or loco president?, Vanden Broele, Brugge.
Drzonek M. (2008), AntyJurczyk wygrywa. Uwagi o wyborach samorządowych w Szczecinie w 2006 r., w: Władza i polityka lokalna. Polskie wybory samorządowe 2006 r., red. A. Wołek, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków.
Drzonek M. (2013), Reelekcje prezydentów miast w wyborach bezpośrednich w Polsce, Dante, Kraków.
Drzonek M. (2016), Preferencje polityczne wśród kandydatów na radnych. Przypadek wyborów w Szczecinie w 2014 r., w: Polityka Lokalnie. Kampania i wybory samorządowe 2014, red. M. Drzonek, K. Oświecimski, A. Wołek, Wydawnictwo WAM, Akademia Ignatianum w Krakowie, Kraków.
Drzonek M. (red.) (2014), Partyjnie czy bezpartyjnie? Szkice o zdobywanie władzy lokalnej, WNUS, Szczecin.
Elmelund-Præstekær C., Kjaer U. (2013), Presidentialisation of parliamentary systems? Frontrunner concentration in Danish local elections, “Representation”, nr 2 (49).
Flis J., Gendźwiłł A., Stolicki D. (2018), Rywale włodarzy. Doświadczenia i szanse samorządowych pretendentów, „e-Politikon”, nr 26.
Gendźwiłł A. (2013), Why do Poles (still) Dislike Political Parties? Some Survey Insights into Anti- Party Attitudes in Poland, 1995–2011, „Polish Sociological Review”, nr 4 (184).
Gendźwiłł A., Żółtak T. (2014), Why Do Non-partisans Challenge Parties in Local Politics?, „Europe-Asia Studies”, vol. 66.
Jacobsen D. I., Skollevold A. S. (2016), Presidentialisation on the executive arena at the local level? The case of Norway 1992–2012, „Zarządzanie Publiczne”, nr 1 (35).
Jańczak J., Musiał-Karg M., Secler B. (2013), Wybory samorządowe na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu i Wielkopolsce, Adam Marszałek, Toruń.
Jureczko J. (2016), Analiza kampanii wyborczej prezydenta Gorzowa Wlkp. Jacka Wójcickiego, w: Polityka Lokalnie. Kampania i wybory samorządowe 2014, red. M. Drzonek, K. Oświecimski, A. Wołek, Wydawnictwo WAM, Akademia Ignatianum w Krakowie, Kraków.
Kowalczyk K. (2014), Prezydencjalizacja wyborów samorządowych w Szczecinie w 2010 r., w: Partyjnie czy bezpartyjnie? Szkice o zdobywanie władzy lokalnej, red. M. Drzonek, WNUS, Szczecin.
Kowalczyk K. (2015), Wybory samorządowe w 2014 r. w Szczecinie, Soft Vision, Szczecin.
Mancini P. (2011), Leader, president, person: Lexical ambiguities and interpretive implications, „European Journal of Communication”, nr 26.
Niewiadomska-Cudak M. (2011), Wybory samorządowe w Łodzi w latach 1990–2006, Adam Marszałek, Toruń.
Peszyński W. (2012), Zjawisko prezydencjalizacji kampanii samorządowych. Przykład wyborów 2010 roku w województwie kujawsko-pomorskim, w: Media i marketing polityczny, red. M. Jeziński, W. Peszyński, A. Seklecka, Toruń.
Poguntke T., Webb P. (2005), The presidentialization of politics in democratic societies: A framework for analysis, w: The presidentialization of politics: a comparative study of modern democracies, red. T. Poguntke, P. Webb, Oxford University Press, Oxford.
Reynaert H., Steyvers K., Delwit P., Pilet J.-B. (red.) (2005), Revolution or renovation? Reforming local politics in Europe, Vanden Broele, Brugge.
Sidor M. (2004), Bezpośrednie wybory prezydentów w największych miastach Polski w 2002 r., „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sektio K, vol. XI.
Stelmach S. (2010), Długowieczni w samorządach, https://www.rp.pl/artykul/455069-Dlugowieczniw-samorzadach.html, 6 IV 2010.
joko/ kon/ rpo/ kow/ ban/ ali/ jsz/ bls/ ren/ sibi/ epr/ mmd/ rau/ par/ bk/, Samorządowcy z długim stażem o swojej recepcie na sukces, https://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/samorzadowcy;z;dlugim;stazem;o;swojej;recepcie;na;sukces,86,0,675158.html, 14 IX 2010.
Szczepański D. (2015), Ruch miejski smart city na Podkarpaciu. Nowoczesna inicjatywa społeczna czy działalność partyjna pod zmienionym szyldem, ZNUS „Acta Politica”, nr 33.
Szczepański D. (2016), Upartyjnienie versus personalizacja jako czynniki determinujące zachowania wyborcze w krajowych elekcjach w 2015 roku, „Political Preferences”, nr 12.
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, Dz. U. 2018, poz. 75.
Webb P., Poguntke T. (2013), The presidentialisation of politics thesis defended, „Parliamentary Affairs”, nr 66 (3).