Współczesny polski patriotyzm: między wspólnotą narodową a wspólnotą regionalną

Abstrakt

W 2014 r. minęła 25. rocznica odzyskania suwerenności politycznej przez Polskę w wyniku upadku komunizmu w Europie. Przy tej okazji prowadzono cały szereg badań, analiz, których celem badawczym było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie jak społeczeństwo polskie ocenia mijające ćwierćwiecze. Prezentowany tekst, jest efektem badań, które wpisują się w ten rocznicowy nurt, nad współczesnym rozumieniem patriotyzmu w ogóle, jak i patriotyzmu regionalnego. Badania były prowadzone przez autora jesienią 2013 roku. Materiał empiryczny zebrano za pośrednictwem Internetu, co mocno postawiło problem reprezentatywności uzyskanych rezultatów, jednak z uwagi na liczbę wypowiedzi może być podstawą do sformułowania ogólnych wniosków na temat tego czym jest współczesny patriotyzm dla Polaków. Generalne wnioski są takie, że patriotyzm również się zutylitaryzował, to znaczy Polacy są patriotami wówczas, gdy jest to użyteczne. Jeszcze inny wniosek, jaki można sformułować jest taki, że dla większości badanych patriotyzm regionalny jest komponentem patriotyzmu w ogóle. Wyjątkiem jest Górny Śląsk, gdzie patriotyzm lokalny występuje obok patriotyzmu narodowego, a często i w opozycji go tego drugiego. Jeszcze inny wniosek, jaki nasuwa się w świetle uzyskanych wyników badań jest taki, że patriotyzm zmienia swoje oblicze z martyrologicznego w patriotyzm działań i ich efektów wg zasady „po czynach ich poznacie”.