Słowa kluczowe
kobiety
terroryzm dżihadystyczny
terroryzm z udziałem kobiet
radykalizacja
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest analiza partycypacji kobiet w ruchach dżihadystycznych z uwzględnieniem perspektyw feministycznych. Hipotezą artykułu jest przypuszczenie, że czynniki warunkujące i inicjujące fascynację przemocą polityczną mogą być inne u kobiet i młodych dziewcząt niż u mężczyzn. Szczególne znaczenie mają uwarunkowania kulturowe i społeczne oraz postrzegane role kobiet w danych społecznościach. Ukazano specyfikę socjalizacji kobiet do przemocy politycznej, nie w kontraście do radykalizacji mężczyzn, ale jako uzupełnienie badań nad terroryzmem. Wykazane zostały przesłanki warunkujące radykalizację postaw i zachowań kobiet, w tym czynniki indywidualne, popychające oraz podtrzymujące zaangażowanie w terroryzm (push and pull factors). W artykule zostały zastosowane metody badań teoretycznych (klasyfikacja i systematyzacja, weryfikacja), metody ogólnologiczne (analiza, synteza, indukcja, dedukcja) i metody empiryczne (obserwacja pośrednia) oraz inne metody typowe dla nauk społecznych: statystyczna, komparatywna, opisowa, analizy i krytyki źródeł oraz piśmiennictwa. W konkluzji stwierdzono, że manipulacja męskością i kobiecością wykorzystywana jest nie tylko przez ugrupowania terrorystyczne w procesach rekrutacyjnych, ale także w analizach samego zjawiska. Relacyjność płci wpływa na przyjęte rozwiązania interpretacyjne w naukach społecznych, przede wszystkim na marginalizację kobiet w badaniach nad przemocą.
Bibliografia
Alakoc B. S. (2018), Femme Fatale: The Lethality of Female Suicide Bombers, „Studies in Conflict & Terrorism”, online: 10.09.2018, https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/1057610X.2018.1505685, 02.12.2019.
Alexander A. (2016), Cruel Intentions: Female Jihadist in America, Washington DC, November 2016, https://extremism.gwu.edu/sites/g/files/zaxdzs2191/f/downloads/Female%20Jihadists%20in%20America.pdf, 02.01.2019.
Alison M. H. (2009), Women and Political Violence: Female Combatants in Ethno-National Conflict, Routledge, London–New York.
Anderson B. (2006), Imagined Communities, Reflection of the Origins and Spread of Nationalism, 2. Ed., Verso, London–New York.
Bakker E. (2006), Jihadi Terrorists in Europe, Their Characteristics and the Circumstances in Which They Joined the Jihad: An Exploratory Study, Clingendael Institute, The Hague 2006, https://www.clingendael.org/sites/default/files/pdfs/20061200_cscp_csp_bakker.pdf, 15.07.2019.
Bjørgo T. (red.) (2005), Root Causes of Terrorism: Myths, Reality and Ways Forward, Routledge, New York–London.
Bloom M. (2011), Bombshell: the many Faces of Women Terrorism, Hurst, London.
CPOST-SAD (2018), Chicago Project on Security and Terrorism, Suicide Attack Database http://cpostdata.uchicago.edu/search_new.php, 06.11.2018.
Cook J. (2019), A Woman’s Place: US Counterterrorism since 9/11, Hurst & Co Publishers, London.
Cunningham K. J. (2003), Cross-Regional Trends in Female Terrorism, „Studies in Conflict & Terrorism”, vol. 26, Issue 3.
Davies J. (2017), Women in Modern Terrorism, Rowman & Littelfield Publishers, Lanham.
De Pauw L. G. (1998), Battle Cries and Lullabies. Women in War from Prehistory to the Present, University of Oklahoma Press, Norman.
Eckert R. (2009), Stufen der Radikalisierung und Exit-Optionen, „Policy: Politische Akademie”, nr 34, http://library.fes.de/pdf-files/akademie/berlin/06936.pdf, 2.12.2019.
Gasztold A. (2019), Udział kobiet w organizacjach terrorystycznych. Hiperkobieta – hiperterrorystka, „Kwartalnik Naukowy OAP UW „e-Politikon” 2019, nr 30.
Groen J., Kranenberg A. (2010), Women Warriors for Allah. An Islamic Network in the Netherlands, trans. R. Naborn, University of Pennsylvania Press, Philadelphia–Oxford.
Herath T. (2012), Women in Terrorism: Case of the LTTE, Sage Publication, London.
Eltahawy M. (2016), Bunt. O potrzebie rewolucji seksualnej na Bliskim Wschodzie, tłum. M. Juszkiewicz, Prószyński i S-ka, Warszawa.
ICCT (2016), The Foreign Fighters Phenomenon in the European Union. Profiles, Threats & Policies, ICCT (International Center for Counter-Terrorism), The Hague, April 2016, https://icct.nl/wp-content/uploads/2016/03/ICCT-Report_Foreign-Fighters-Phenomenon-in-the-EU_1-April-2016_including-AnnexesLinks.pdf, 3.10.2019.
Jinan (2015), Esclave de Daech, avec Oberlé, T. Fayard, Paris.
Leede de S., Haupfleich R., Korolkova K., Natter M. (2017), Radicalisation and Violent Extremism – Focus on Women. How Women Become Radicalised and How to Empower Them to Prevent Radicalisation, „Study Committee on Women’s Right & Gender Equality”, 21.12.2017, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2017/596838/IPOL_STU(2017)596838_EN.pdf, 8.11.2019.
Lützinger S. (2010), Die Sicht der Anderen. Eine qualitative Studie zu Biographien von Extremisten und Terroristen, Luchterhand, Köln.
Khalaf F., Hoffman A. C. (2016), The Girl Who Escaped ISIS: This is My Story, Square Peg, London.
Klausen J (2014), They’re Coming: Measuring the Threat from Returning Jihadist, 1.10.2014, „Foreign Affairs”.
Millett K., Theory of Sexual Politics, w: Feminist Theory: A Philosophical Anthology, red. A. E. Cudd, R. O. Andreasen, Blackwell Publishing, Malden MA.
Ness C. D. (2005), In the Name of the Cause: Women’s Work in Secular and Religious Terrorism, „Studies in Conflict & Terrorism”, vol. 28, Issue 5.
Pettman J. J. (1966), Worlding Women: A Feminist International Politics, Routledge, London–New York.
Pearson E. (2016), The Case of Roshonara Choudhry: Implications for Theory on Online Radicalization, ISIS Women and the Gendered Jihad, „Policy and Internet”, March, vol. 8, Issue 1.
Shiffman Ch. (2012), Jane’s jihad. Form Abuse to Chat Room: the Martyr is Made, 7.12.2012.
„Special Reports Reuters”, http://graphics.thomsonreuters.com/12/12/JihadJaneAll.pdf, 21.01.2019.
Schmid A. P. (2013), Radicalisation, De-Radicalisation, Counter-Radicalisation: a Conceptual Discussion and Literature Review, „ICCT Research Paper”, March, https://www.icct.nl/download/file/ICCT-Schmid-Radicalisation-De-Radicalisation-Counter-Radicalisation-March-2013.pdf, 4.12.2019.
Speckhard A., Akhmedowa K. (2008), Black Widows and Beyond. Understanding the Motivation and Life Trajectories of Chechen Female Terrorist, w: C. D. Ness, Female Terrorism and Militancy: Agency, Utility, and Organization, Routledge, London–New York.
Tajfel H., Turner J. C. (1979), An Integrative Theory of Intergroup Conflict, w: The Social Psychology of Intergroup Relations, red. S. Worchel, W. G. Austin, Brooks/Cole Pub., Monterey.
Taylor M., Quayle E. (1994), Terrorist Lives, Potomac Books, London.
Tickner A. J. (1995), Re-visioning Security, w: International Relations Theory Today, red. K. Booth, S. Smith, Polity Press, Cambridge.
Quazi F. (2011), The Mujahidaat, Tracing the Early Female Warriors of Islam, w: Women, Gender and Terrorism, red. L. Sjoberg, C. E. Gentry, The University of Georgia Press, London.
Vergani M. (2018), The Three Ps of Radicalization: Push, Pull and Personal. A Systematic Scoping Review of the Scientific Evidence about Radicalization Into Violent Extremism, „Studies in Conflict and Terrorism”, online 10.09.2018, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/1057610X.2018.1505686, 5.11.2019.
Victor B. (2003), Army of Roses: Inside the world of Palestinian women suicide bombers, Rodale, Emmaus.
Wejkszner A. (2018), Samotne wilki Kalifatu? Państwo Islamskie indywidualny terroryzm dżihadystyczny w Europie Zachodniej, Difin, Warszawa.
Zięba A., Szlacher D. (2015), Countering Radicalisation of Muslim Community Opinions on the EU Level, „International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal”, vol. 17, no. 1.
Zięba A. (2015), Problem udziału kobiet w organizacjach terrorystycznych, w: Terroryzm wczoraj i dziś: wybrane problemy, red. P. de la Fuente, W. Gizicki, C. Taracha, Instytut Sądecko-Lubelski, KUL, Lublin.