O wpływie krajowego cyklu wyborczego na poziom frekwencji w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Kazus Polski

Abstrakt

Celem artykułu jest zdiagnozowanie przyczyn wzrostu zainteresowania Polaków wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2019 r. Między 2014 r. a 2019 r. nastąpił wzrost partycypacji Polaków w eurowyborach z 23,83% do 45,68%. Posiłkując się teorią oddziaływania Europy (Europe salience theory) oraz teorią wyborów drugiego rzędu (second-order elections) Autorka starała się ustalić czy to zmiany w postawach Polaków wobec Unii Europejskiej doprowadziły między 2014 r. a 2019 r. do niemal podwojenia frekwencji w wyborach do Parlamentu Europejskiego, czy efekt ten należy głównie przypisać cyklowi wyborczemu tj. skumulowaniu w jednym roku europejskich i krajowych wyborów parlamentarnych. W badaniu przeprowadzono analizę danych sondażowych (CBOS, Eurobarometr) oraz danych statystycznych, przeanalizowano też przebieg kampanii do Parlamentu Europejskiego.

W toku przeprowadzonej analizy wykazano, że w latach 2014–2019 nie doszło do istotnych zmian w postrzeganiu Unii Europejskiej i jej instytucji przez Polaków, które mogłyby tłumaczyć radykalny zwrot zainteresowania eurowyborami. To usytuowanie eurowyborów na kilka miesięcy przed strategicznymi krajowymi wyborami parlamentarnymi miało największy wpływ na zmianę zachowania wyborców. Partie polityczne potraktowały majowe eurowybory jako test poparcia przed jesiennymi wyborami krajowymi, jako quasi I turę wyborów krajowych. Eurokampania była bardzo medialna i koncentrowała się na problematyce krajowej (rozbudowie polskiego państwa dobrobytu). Zapowiedź licznych reform socjalnych przez partię rządzącą oraz chęć wpływu na wynik w „majowej turze” wyborów zmobilizowały ponadprzeciętnie dużo Polaków do aktywnego udziału w eurowyborach.