Abstrakt
Celem niniejszego artykułu było ustalenie roli, jaką pełni inicjatywa ludowa w systemie politycznym Szwajcarii. Inicjatywę ludową (obywatelską) możemy zdefiniować jako procedurę, która umożliwia obywatelom przedstawienie swoich propozycji ustawodawczych (konstytucyjnych) poprzez zgromadzenie wymaganej liczby podpisów pod wnioskiem. Inicjatywa ludowa w Szwajcarii pozwala grupom obywateli złożyć propozycje w zakresie zmiany konstytucji. Należy podkreślić, iż na poziomie federacji nie funkcjonuje inicjatywa w zakresie ustawodawstwa zwykłego.
Spośród 174 inicjatyw ludowych, które zostały poddane pod głosowanie w referendum, do roku 2010 jedynie 18 (10%) zyskało aprobatę większości. Pozostałe wnioski odrzucono. Inicjatywy są zgłaszane z różnorodnych powodów. Elementem wspólnym jest efekt tworzenia programu politycznego. Partie polityczne oraz grupy interesu podejmują inicjatywy także z powodów strategicznych. W Szwajcarii instytucje demokracji bezpośredniej (w tym inicjatywa ludowa) odgrywają istotną rolę, zarówno w zakresie częstotliwości stosowania, jak i pod względem wywieranego wpływu, w systemie politycznym ukształtowanym przez politykę porozumienia i dość stabilny system partyjny.
Bibliografia
Aubert J. F. (1977), The Swiss Federal Constitution, in: Modern Switzerland, ed. J. Murray, Palo Alto.
Blanko-Abstimmungstermine, http://www.admin.ch/ch/d/pore/va/vab_1_3_3_1.html, 8.07.2014.
Braun N. (2008), Direct democracy in Switzerland, in: Direct Democracy: The International IDEA Handbook, eds. V. Beramendi, A. Ellis, B. Kaufman, M. Kornblith, L. LeDuc, P. McGuire, T. Schiller, P. Svensson, Stockholm.
Cronin T. E. (1989), Direct Democracy. The Politics of Initiative, Referendum, and Recall, Cambridge.
Dahl R. A. (1995), Demokracja i jej krytycy, Kraków.
Danaci D. (2012), The Minaret Ban in Switzerland: An Exception to the Rule?, in: Direct Democracy and Minorities, ed. W. Marxer, Bendern.
Federal Act on Political Rights of 17 December 1976 (Status as of 1 January 2013).
Federal Constitution of the Swiss Confederation of 18 April 1999 (Status as of 23 September 2012).
Grabowska S. (2009), Formy demokracji bezpośredniej w wybranych państwach europejskich, Rzeszów.
Initiatives populaires – Répertoire chronologique, http://www.admin.ch/ch/f//pore/vi/vis_2_2_5_1.html, 10.07.2014.
Jabłoński M. (2002), Obywatelskie prawo inicjatywy ustawodawczej, in: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, ed. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa.
Jabłoński M. (2010), Demokracja partycypacyjna w Unii Europejskiej. Rozważania na tle wprowadzenia instytucji obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej, “Przegląd Sejmowy”, no. 4.
Kobach K. W. (1994), Switzerland, in: Referendums around the World. The Growing Use of Direct Democracy, eds. D. Butler, A. Ranney, Washington.
Lutz G. (2012), Switzerland: Citizens’ Initiatives as a Measure to Control the Political Agenda, in: Citizens’ initiatives in Europe. Procedures and consequences of Agenda-Setting by Citizens, eds. M. Setälä, T. Schiller, Basingstoke.
Marczewska-Rytko M. (2012), Popular initiative and referendum in Switzerland (2000–2010), “Studies in Politics and Society”, no. 9.
Marxer W. (2012), Foreword, in: Direct Democracy and Minorities, ed. W. Marxer, Bendern.
Musiał-Karg M. (2012), Demokracja bezpośrednia a wprowadzenie praw wyborczych dla kobiet – przykład Szwajcarii, “Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, no. 4.
Musiał-Karg M. (2012), Elektroniczne referendum w Szwajcarii. Wybrane kierunku zmian helweckiej demokracji bezpośredniej, WNPiD UAM, Poznań.
People’s rights in Switzerland, http://www.swissworld.org/en/politics/peoples_rights/peoples_rights/, 10.07.2014.
Pichler J. W. (2012), The Commission’s Regulation Proposal on the European Citizens’ Initiative, in: Direct Democracy and Minorities, ed. W. Marxer, Bendern.
Popular initiatives, https://www.ch.ch/en/popular-initiatives/, 10.07.2014.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 211/2011 z dnia 16 lutego 2011 roku w sprawie inicjatywy obywatelskiej, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 65 z 11.3.2011.
Sarnecki P. (2003), Zgromadzenie Federalne. Parlament Konfederacji Szwajcarskiej, Warszawa.
Schiller T., Setälä M. (2012a), Introduction, in: Citizens’ initiatives in Europe. Procedures and consequences of Agenda-Setting by Citizens, eds. M. Setälä, T. Schiller, Basingstoke.
Schiller T., Setälä M. (2012b), Comparative Findings, in: Citizens’ initiatives in Europe. Procedures and consequences of Agenda-Setting by Citizens, eds. M. Setälä, T. Schiller, Basingstoke.
Treaty of Lisbon amending the Treaty on European Union and the Treaty establishing the European Community, signed at Lisbon, 13 December 2007 (2007/C 306/01).