Abstrakt
Dostępne badania naukowe dostarczają nam bardzo interesującej wiedzy na temat aktualnego wymiaru relacji Szwajcarii z innymi państwami. Większość z nich koncentruje się jednakże głównie na poziomie praktyki politycznej tj. efektach określonych decyzji politycznych niż szerszych rozważań teoretycznych. Co za tym idzie, relatywnie mało uwagi poświęca się specyfice procesu decyzyjnego, który w ostatnim czasie uległ znacznym modyfikacjom. Źródła tych zmian należałoby doszukiwać się w postępujących procesach integracyjnych w Europie oraz globalizacji. Zmiany, o których mowa, nabrały szczególnej dynamiki w latach 90. ubiegłego wieku. Związane były zarówno z ewolucją ośrodków decyzyjnych, jak i struktury procesów i koncepcji politycznych. Analizując szczegółowo poszczególne etapy szwajcarskiego procesu decyzyjnego jesteśmy w stanie wskazać szereg istotnych zmian, jak chociażby modyfikacja procedur konsultacji, redukcja poziomu konfliktu, przesunięcia w podziale władzy czy pojawienie się nowych aktorów. Punktem odniesienia w niniejszej pracy są porozumienia z Schengen oraz Dublina, zawarte między Szwajcarią a Unią Europejską w 2004 roku. Stanowią one doskonały przykład, obrazujący ewolucję procesu decyzyjnego, jaki miał miejsce w ciągu ostatnich lat.
Bibliografia
Aussenpolitischer Bericht 2000 vom 15. November 2000, BBI 2001, no. 261.
Bilaterale II: Fakultatives Referendum für sieben Abkommen, Pressemitteilung der Schweizerischen Bundeskanzlei, http://www.admin.ch/cp/d/40d95eb8_1@fwsrvg.html.
Bundesrat (1995), Zwischenbericht zur europäischen Integrationspolitik der Schweiz vom 29. März 1995, Bern.
Botschaft zur Genehmigung der bilateralen Abkommen zwischen der Schweiz und der Europäischen Union, einschliesslich der Erlasse zur Umsetzung der Abkommen (Bilaterale II) vom 1. Oktober 2004, BBI 2004.
Sichtbare politische Hände erwünscht, Sorgenbarometer 2010 Schlussbericht, Credit Suisse.
Die APK-N schliesst die Beratung der Bilateralen Abkommen II ab, Medienmitteilung der Aussenpolitische Kommission des Nationalrates, http://www.parlament.ch/d/mm/2004/Seiten/mm_2004-11-16_051_01.aspx.
DeLeon P. (1999), The stages approach to the policy process, in: Theories of the Policy Process, ed. P. Sabatier, Westview Press, Boulder, p. 19–32.
Mehr Sicherheit und weniger Asylkosten, JA zu Schengen/Dublin, Economiesuisse, Dossierpolitik 12(6).
Engeli I., Tresch A. (2005), Analyse der eidgenössischen Abstimmungen vom 5. Juni 2005, Juli 2005, “Publikation”, no. 87.
Fisher A., Nicolet S., Sciarini P. (2002), Europeanisation of Non-EU Countries: The Case of Swiss Immigration Policy towards the EU, “West European Politics”, no. 25(3), p. 143–170.
Fischer A. (2005), Die Auswirkungen der Internationalisierung und Europäisierung auf Schweizer Entscheidungsprozesse, Rüegger Verlag, Zürich.
Fischer M. (2012), Entscheidungsstrukturen in der Schweizer Politik zu Beginn des 21. Jahrhunderts, Rüegger Verlag, Zürich.
Frei D. (1983), Schweizerische Aussenpolitik, Zürich.
Germann R. E. (1994), Staatsreform. Der Übergang zur Konkurrenzdemokratie, Haupt Verlag, Bern.
Gfs-Zürich, Angstbarometer 2013.
Goetschel L., Bernath M., Schwarz D. (2002), Schweizerische Aussenpolitik. Grundlagen und Möglichkeiten, Verl. Neue Zürcher Zeitung, Zürich.
Haltiner K. W., Bertossa L., Spillmann K. R. (1997), Sicherheit '97, Forschungsstelle für Sicherheitspolitik und Konfliktanalyse FSK, „Heft“ no. 42, Zürich.
Hänni P. (2000), Schweizerischer Föderalismus und europäische Integration, Schulthess, Zürich.
Holsti K. (1970), National Role Conceptions in the study of Foreign Policy, “International Studies Quarterly”, no. 14, p. 233–309.
Hug P., Gees T., Dannecker K. (2000), Die Aussenpolitik der Schweiz im kurzen 20. Jahrhundert. Antibolschewismus, Deutschlandpolitik und organisierte Weltmarktintegration – segmentierte Praxis und öffentliches Ritual, NFP 42 Synthesis 49, Bern.
Hug S., Sciarini P. (1995), Switzerland – Still a Paradigmatic Case?, in: Towards a New Europe: Stops and Starts in Regional Integration, eds. G. Schneider, P. Weitsman, T. Bernauer, Praeger/Greenwood, New York, p. 55–74.
Hürlimann J. (1993), Negative Auswirkungen des Neins zum EWR im weiteren Bereich der Sicherheitspolitik, Bulletin zur schweizerischen Sicherheitspolitik, Zürich.
Interpellation der Christlichdemokratische Fraktion, Gegen eine Schweiz als „Insel der Unsicherheit”, http://www.parlament.ch/d/suche/seiten/geschaefte.aspx?gesch_id=19933349.
Kaufmann B., Kreis G., Gross A. (2005), Direkte Demokratie und europäischen Integration. Die Handlungsspielräume der Schweiz, “Baslerschriften zur europäischen Integration”, no. 75, Europainstitut der Universität Basel.
Klöti U. (2005), Verkannte Aussenpolitik. Entscheidungsprozesse in der Schweiz, Rüegger Verlag, Zürich.
Konferenz der Kantonsregierungen. Bilaterale II: Schengen / Dublin. Die Stellungnahme der Kantone vom 17. September 2004.
Kreis G. (1996), Die Schweiz im internationalen System der Nachkriegszeit 1943–1950, Basel.
Kriesi H. (1980), Entscheidungsstrukturen und Entscheidungsprozesse in der Schweizer Politik, Campus-Verlag, Frankfort/Main–New York.
Kriesi H., Linder W., Klöti U. (1998), Schweizer Wahlen 1995, Haupt, Bern.
Kriesi H., Trechsel A. (2008), The politics of Switzerland. Continuity and Change in a Consensus Democracy, Cambridge University Press.
Kritik an Kriminal-Statistik, Swissinfo, 02 June 2004, http://www.swissinfo.ch/ger/archiv/Kritik_an_Kriminal-Statistik.html?cid=3925870.
Lavenex S. (2009), Switzerland’s Flexible Integration in the EU: A Conceptual Framework, “Swiss Political Science Review”, no. 15(4), p. 547–575.
Le systeme politique Suisse (1998), Economica, Paris.
Riklin A., Haug H., Probst R. (1992), Neues Handbuch der schweizerischen Aussenpolitik. Nouveau manuel de la politique extérieure suisse, Bern–Stuttgart–Wien.
Schneider G. (1998), Vom Sonderfall zum Normalfall. Eine Einführung in die Aussenpolitik der Schweiz, Zürich.
Schweizer Tourismus in Zahlen, http://www.swisstourfed.ch/files/infothek/Vademecum/2004/Vade_2004_de.pdf.
Sciarini P. et al. (2002). The Impact of Internationalisation on the Swiss Decision-Making Process: A Quantitative Analysis of Legislative Acts, 1995–1999, “Swiss Political Science Review”, no. 8(3–4), p. 1–34.
Sciarini P. (2004), The decisions-making process, in: Handbook of Swiss Politics, eds. U. Klöti et al., 2nd edition, Neue Zürcher Zeitung Publishing, Zurich, p. 509–562.
Sciarini P., Nicolet S. (2005), Internationalization and Domestic Politics: Evidence from the Swiss Case, in: Contemporary Switzerland. Revisiting the special case, eds. by H. Kriesi, P. Farago, M. Kohli, M. Zarin-Nejadan, Palgrave MacMillan, Houndmills–Basingstoke–Hampshire–New York, p. 221–238.
Sprout H., Sprout M. (1956), Man-Milieu Relationship Hypotheses in the Context of International Politics, Princeton University Press, Princeton.
Die Volkswirtschaft Das Magazin für Wirtschaftspolitik 6–2001.
Wichmann N. (2009), „More In Than Out”: Switzerland's Association With Schengen/Dublin Cooperation, “Swiss Political Science Review”, no. 15(4), p. 653–682.
Widmer P. (2003), Schweizer Aussenpolitik und Diplomatie. Von Charles Pictet de Rochemont bis Edouard Brunner, Verlag Ammann, Zürich.