Zdarzenia krzywdzące moralnie jako determinanty dynamiki mobilizacji na rzecz praw kobiet w Polsce

Abstrakt

Dlaczego rejestracja nazwy Dziewuchy Dziewuchom jako znaku towarowego i publikacja orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego spowodowały zakończenie aktywności przez największe ruchy protestu na rzecz praw kobiet w demokratycznej Polsce i to pomimo nieosiągnięcia celów? Jakie były źródła demobilizacji z 2018 r. i 2021 r. i kolejnych fal braku mobilizacji? Opierając się na teorii krzywdy moralnej i metodologii badań narracyjnych, artykuł ten ma na celu wyjaśnienie determinant demobilizacji i braku mobilizacji Dziewuch i Ogólnopolskiego Strajku Kobiet. Głównym argumentem jest to, że podczas walki o prawa kobiet część polskiego społeczeństwa zaangażowana w działalność obywatelską doznała dwóch poważnych traum. Każda z dwóch fal mobilizacji zakończyła się masowym poczuciem krzywdy moralnej. W obu przypadkach pojawienie się krzywdy moralnej wiązało się z utratą wiary w siebie i innych. Co więcej, w obu przypadkach była ona tak poważna, że okazała się długotrwała. Na etapie pojawienia się dysonansu poznawczego nie podejmowano prób jego rozwiązania. Innymi słowy, aktywiści nie zrobili nic, aby zapobiec przekształceniu dysonansu poznawczego w trwałe poczucie moralnej krzywdy. W pierwszym przypadku może to wskazywać na niedojrzałość organizacyjną i emocjonalną działaczy. Z kolei drugi przypadek może być oznaką słabnięcia społeczeństwa obywatelskiego, tworzenia się coraz większego obszaru kultury politycznej wycofania i uległości w Polsce.