Słowa kluczowe
władza
prawa kobiet
ograniczanie
Jak cytować
Abstrakt
Zwycięstwa wyborcze Zjednoczonej Prawicy w latach 2015 i 2019 wiążą się z ograniczaniem praw kobiet. Dotyczy to głównie sfery reprodukcji, ale dotyka także bezpieczeństwa w przestrzeni domowej, rynku pracy czy udziału w podejmowaniu decyzji. Zmiany w sytuacji Polek pod rządami konserwatywnej koalicji są przedmiotem analizy niniejszego artykułu. Jego celem jest zaprezentowanie procesu realizacji prawicowej wizji roli kobiet w społeczeństwie. Postawiono następujące pytania badacze: Czy pod rządami Zjednoczonej Prawicy regulacje prawne w dostateczny sposób chronią bezpieczeństwo Polek? Jak wygląda proces zmian zachodzących na rynku pracy z punktu widzenia sytuacji kobiet? Czy wraz z niewielkim, lecz systematycznym wzrostem liczby kobiet w parlamencie idzie ich awans na inne wysokie pozycje w polityce? W celu uzyskania odpowiedzi na powyższe pytania posłużono się analizą tekstów dokumentów i czasopism.
Bibliografia
Aktywność zawodowa kobiet, jak ją zwiększyć?, Kongres Kobiet, https://kongreskobiet.pl/aktywnosc-zawodowa-kobiet-jak-ja-zwiekszyc.
Ambroziak A., Duda o konwencji antyprzemocowej: „przede wszystkim nie stosować”. Polskie prawo jest „bardzo dobre”, https://oko.press/duda-trzeba-stosowac-konwen-antyprzemocowej-polskie-prawo-dobre.
Ambroziak A., Polski cud in vitro. Z programu Tuska i Kopacz wciąż rodzą się dzieci, w sumie – 22 188, https://oko.press/polski-cud-in-vitro-z-programu-tuska-i-kopacz-wciaz-rodza-sie-dzieci.
Auzbiter M., Wchodzi w życie obowiązkowy rejestr ciąż, https://www.rp.pl/zdrowie/art37163741-wchodzi-w-zycie-obowiazkowy-rejestr-ciaz.
Beata Szydło, https://www.wprost.pl/tematy/10129886/beata-szydlo.html.
Bodalska B., Polska: Kongres założycielski Partii Republikańskiej. Adam Bielan prezesem, https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/polska-partia-republikanskia-adam-bielan-zjednoczona-prawica-rzad/
Bretan J., 5 feminist collectives leading the charge for women’s rights in Poland, https://www.new-east-archive.org/articles/show/12301/poland-protests-women-rights-feminist-groups-organisations.
Bunda M. (2022), Podatek od matek, „Polityka”, 26.01.2022.
Bunda M. (2019), Rodzina pasem silna, „Polityka”, 9.01.2019.
Cieśla J. (2018), Napęd na błędne koła, „Polityka”, 13.06.2018.
Czarnecka K., Podgórska J., Szczerbiak A., Wilk E. (2017), Kobiety przeciw „Panom”, „Polityka”, 8.03.2017.
Długosz D., Starcie Bielana z Gowinem to tylko fragment układanki. Kulisy wojny w Zjednoczonej Prawicy, https://www.newsweek.pl/polska/polityka/rozlam-w-porozumieniu-niepokoje-u-koalicjantow/7m6t3d4.
Dostępność świadczeń ginekologiczno-położniczych finansowanych ze środków publicznych na terenach wiejskich, Raport Najwyższej Izby Kontroli, https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/kontrole,18111.html.
Dziedzic M. (2016), Komu ciąży aborcja, „Polityka”, 30.03.2016.
Elżbieta Witek. Kim jest marszałek Sejmu?, https://www.newsweek.pl/polska/elzbieta-witek-kim-jest-marszalek-sejmu/pv1g0zl.
European Contraception Policy Atlas Report 2020, https://www.epfweb.org/european-contraception-atlas.
European Parliament resolution of 26 November 2020 on the de facto ban on the right to abortion in Poland, https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2020-0336_EN.html.
Europosłowie zajęli się polskim prawem antyaborcyjnym. „Mamy już sześć ofiar”, https://www.wprost.pl/polityka/10962409/europoslowie-zajeli-sie-polskim-prawem-aborcyjnym-mamy-juz-szesc-ofiar.html.
Ferenc K. (2020), Zdrowie reprodukcyjne w Polsce, in: Kobiety w Polsce w XXI wieku, Raport Centrum Praw Kobiet.
Ferfecki W., Raport Ministerstwa Zdrowia: 1076 aborcji w Polsce w 2021 r. W tym legalne byłyby 23, https://www.rp.pl/kraj/art10701-raport-ministerstwa-zdrowia-1076-aborcji-w-polsce-w-2020-r-w-tym-legalne-bylyby-23.
Głuszak K., Aborcja w Polsce – dane Ministerstwa Zdrowia. Statystyki z lat 2017–2018, https://parenting.pl/aborcja-w-polsce-dane-ministerstwa-zdrowia-statystyki-z-lat-2017-2018.
Hreczuk A. (2017), Ciocie Basie, „Polityka”, 1.03.2017.
Ile aborcji robi się w Polsce? W tym roku na pewno jedną za mało, Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, https://biqdata.wyborcza.pl/biqdata/7,159116,27763738,ile-aborcji-robi-sie-w-polsce.html#:~:text=A%C5%BC%201053%20zabieg%C3%B3w%20przerywania%20ci%C4%85%C5%BCy%20wykonano%20z,powodu%20wykrycia%20ci%C4%99%C5%BCkiego%20i%20nieodwracalnego%20upo%C5%9Bledzenia%20p%C5%82odu.
Ile dzieci urodziło się w ramach programu in vitro za rządów PO-PSL?, https://demagog.org.pl/wypowiedzi/ile-dzieci-urodzilo-sie-w-ramach-programu-in-vitro-za-rzadow-po-psl/.
Kaczorowska K. (2021), Cnoty z gabloty, „Polityka”, 21.07.2021.
Kempa wicemarszałkiem Sejmu? Tego chce Polska Razem, https://wyborcza.pl/7,75398,16726176,
kempa-wicemarszalkiem-sejmu-tego-chce-polska-razem.html.
Kinowska-Mazaraki Z., The Polish Paradox: from a Fight for Democracy to the Political Radicalisation and Social Exclusion, https://ideas.repec.org/a/gam/jscscx/v10y2021i3p112-d522681.html. DOI: https://doi.org/10.3390/socsci10030112
Kluby i koła, Senat RP, https://www.senat.gov.pl/sklad/kluby-i-kola/.
Kobiety w Polsce w XXI wieku (2020), Raport Centrum Praw Kobiet.
Mateusz Morawiecki powołany na premiera oraz ministra rozwoju i finansów, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, https://www.gov.pl/web/premier/mateusz-morawiecki-powolany-na-premiera-oraz-ministra-rozwoju-i-finansow.
Niepłodność w Polsce i na świecie. Czy ludzie mogą stać się gatunkiem zagrożonym?, National Geographic Polska, https://www.national-geographic.pl/artykul/in-ivtro-norma-do-2045-roku-przez-masowa-nieplodnosc.
Nowakowska K., W zeszłym roku 70 ciąż, ile w tym – już się nie dowiemy. MZ nie informuje o efektach Programu Kompleksowej Ochrony Zdrowia Prokreacyjnego, https://serwisy.gazetaprawna.pl/zdrowie/artykuly/1431502.efekty-programu-naprotechnologii-in-vitro.html.
O dostępności badań prenatalnych, Raport Najwyższej Izby Kontroli, https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-dostepnosci-badan-prenatalnych.html.
Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, druk nr 784, https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=784.
Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, druk nr 36, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=36.
Od wyborów do ław poselskich. Co wiemy o kobietach w Sejmie IX kadencji, MamPrawoWiedzieć.pl, https://mamprawowiedziec.pl/czytelnia/artykul/od-wyborow-do-law-poselskich-co-wiemy-o-kobietach-w-sejmie-ix-kadencji.
Ostaszewska A., Black Protests – a struggle for women’s subjectivity, https://sciendo.com/article/10.2478/poljes-2018-0008.
Podgórska J. (2017), Słownik fałszywego języka, „Polityka”, 18.10. 2017.
Podgórska J. (2022), Aktywne uciekają wycofanym, „Polityka”, 27.07.2022.
Podgórska J. (2016), Przemoc finansowa, „Polityka”, 24.05.2016.
Pomóż podarować więcej w ramach drugiej edycji kampanii always#akcjadonacja, https://pck.pl/pomoz-podarowac-wiecej-w-ramach-drugiej-edycji-kampanii-always-akcjadonacja/.
Posłowie na Sejm RP, Solidarna Polska, https://solidarna.org/partia/poslowie-na-sejm-rp/.
Prawa reprodukcyjne, Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, https://federa.org.pl/prawa-reprodukcyjne/.
Prezydent powołał nowy rząd, Prezydent.pl, https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/prezydent-nowy-rzad,1559.
Prezydent powołał rząd, Prezydent.pl, https://www.prezydent.pl/aktualnosci//nominacje/prezydent-powolal-rzad,7469.
Prezydent RP podpisał przełomową reformę Kodeksu Karnego, Ministerstwo Sprawiedliwości, https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/prezydent-rp-podpisal-przelomowa-reforme-kodeksu-karnego.
Prezydium KP PiS, Prawo i Sprawiedliwość, https://pis.org.pl/partia/klub-parlamentarny-pis/prezydium-kp-pis.
Przedstawiamy nasz najnowszy raport!, Kongres Kobiet, https://kongreskobiet.pl/przedstawiamy-nasz-naknowszy-raport-2/.
Przemoc domowa, Ministerstwo Zdrowia, https://www.gov.pl/web/zdrowie/przemoc-domowa.
Raport 2020 Polska na drodze zrównoważonego rozwoju Inkluzywny wzrost gospodarczy, Główny Urząd Statystyczny, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/inne-opracowania-zbiorcze/polska-na-drodze-zrownowazonego-rozwoju,41,1.html.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej, Dz. U. 2018, poz. 1756, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001756.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem, Dz. U. 2012, poz. 1100, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20120001100/O/D20121100.pdf.
Siedlecka E. (2017), Zagłodzić, zastąpić, „Polityka”, 19.04.2017.
Slany K., Struzik J., Ślusarczyk M., Kowalka B., Warat M., Krzaklewska E., Ciaputa E., Ratecka A., Król A. (2019), Utopie kobiet 100 lat praw wyborczych kobiet (1918–2018), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. DOI: https://doi.org/10.4467/K7079.11/20.20.15530
Standardy okołoporodowe – czy polskie szpitale ich przestrzegają?, https://bladprzy porodzie.pl/standardy-okoloporodowe-co-to-jest-najwazniejsze-zmiany-nowosci-2019/.
Szczerbiak A. (2017), O matko!, „Polityka”, 18.11.2017. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315464015-3
Szczerbiak A. (2018), Sterylka zamiast pastylki, „Polityka”, 24.10.2018.
Szczerbiak A., Żelazińska A. (2023), Niepotrzebny Dzień Kobiet, „Polityka”, 8.03.2023.
Szczęch M. (2016), Za spuszczonymi żaluzjami, „Polityka”, 31.05.2016.
Światowy Dzień In Vitro. Częstochowa była pionierem w Polsce, http://wiadomosci.aktywna czestochowa.pl/2021/06/swiatowy-dzien-in-vitro-czestochowa-byla-pionierem-w-polsce.
Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, Dz. U. 1993, Nr 17, poz. 78, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19930170078.
Witek Z., Regulacje prawne w zakresie opieki okołoporodowej w Polsce w kontekście projektu nowego standardu organizacyjnego, https://pressto.amu.edu.pl/index.php/spp/article/view/ 21132/20413.
Władze partii, Solidarna Polska, https://solidarna.org/partia/wladze-partii/.
Wszyscy ludzie ministra. Oto ekipa Zbigniewa Ziobry, https://www.fakt.pl/polityka/ludzie-zbigniewa-ziobry-ilu-poslow-ma-solidarna-polska/d00stgv.
Wybory do Europarlamentu 2019, Państwowa Komisja Wyborcza, https://www.pkw.gov.pl/uploaded_files1558953665_Wyniki_-_PE_2019.pdf.
Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2015, Państwowa Komisja Wyborcza, https://parlament2015.pkw.gov.pl/349_Wyniki_Sejm.html.
Wybory wygrał PiS… czy Zjednoczona Prawica?, https://wzzw.wordpress.com/2015/10/29/ %e2%96%a0%e2%96%a0-wybory-wygral-pis-czy-zjednoczona-prawica/.
Wybrano nową wicemarszałek Sejmu. Kto zastąpi Beatę Mazurek?, https://www.newsweek.pl/polska/malgorzata-gosiewska-nowa-wicemarszalek-sejmu-sylwetka/8js2gq3.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 r. sygn. akt K 1/20, Dz. U. 2021, poz. 175, https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2021.027.0000175,WYROK-TRYBUNALU-KONSTYTUCYJNEGO-z-dnia-22-pazdziernika-2020-r-sygn-akt-K-1-20.html.
Zdanowicz K. (2019), Podkarpacki miecz na czarownice, „Polityka”, 13.02.2019.
Zdanowicz K. (2017), To nie jest kraj dla kobiet, „Polityka”, 11.01.2017.
Zjednoczona Prawica – historia, przewodniczący, najważniejsze informacje. Wszystko, co chcesz wiedzieć, https://depesza.fm/zjednoczona-prawica-historia-przewodniczacy-najwazniejsze-informacje-wszystko-co-chcesz-1635341206.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Jolanta Kaczmarek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.