Słowa kluczowe
mediatyzacja
nowe media
determinizm technologiczny
media online
media społecznościowe
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem analizy podjętej w tekście jest zjawisko phubbingu – nowy fenomen behawioralny wynikający z powszechności wykorzystywania nowoczesnych technologii i mediów online w codziennym życiu. Zjawisko to w przekonaniu Autora stanowi niezwykle użyteczną egzemplifikację wpływu rozwoju technologii współczesnych mediów masowych na odbiorców, które – zgodnie z założeniami determinizmu technologicznego zmieniają użytkowników, ich relacje społeczne i instytucjonalne w procesie określanym w literaturze jako mediatyzacja. Celem tekstu jest poddanie analizie zjawiska phubbingu w oparciu o metodę kwerendy źródeł naukowych. Omawiane zjawisko ma bowiem charakter interdyscyplinarny i przyciąga uwagę psychologów, socjologów, badaczy komunikowania, politologów oraz przedstawicieli innych dziedzin. Artykuł w treści odpowiada na pytania badawcze o definicję phubbingu, jego rodzaje, przyczyny oraz konsekwencje tego zjawiska – w kontekście społecznym oraz z uwzględnieniem sfery komunikowania politycznego. Tekst jest również próbą osadzenia phubbingu w szerszym kontekście przemian wywoływanych przez mediatyzację życia społecznego, która w obliczu rozwoju i popularyzacji mediów online odgrywa coraz istotniejszą rolę w komunikowaniu politycznym.
Bibliografia
Aagaard J. (2019), Digital akrasia: a qualitative study of phubbing, “AI and Society”, s. 1–9. DOI: https://doi.org/10.1007/s00146-019-00876-0
Abeele M. V., Schouten A. P., Antheunis M. L. (2014), The Effect of Mobile Phone Use in Copresent Situations on Impression Formation and Relationship Quality, referat wygłoszony podczas 65. corocznej konferencji zorganizowanej w San Juan, Puerto Rico, przez International Communication Association.
Balta S., Emirtekin E., Kircaburun K., Griffiths M. D. (2018), Neuroticism, trait fear of missing out, and phubbing: The mediating role of state fear of missing out and problematic instagram use, “International Journal of Mental Health and Addiction”, vol. 18, s. 628–639. DOI: https://doi.org/10.1007/s11469-018-9959-8
Błachnio A., Przepiórka A. (2018), Be aware! If you start using Facebook problematically you will feellonely: Phubbing, Loneliness, self-esteem and Facebook intrusion. A cross-sectional study, “Social Science Computer Review”, vol. 37, issue 2, s. 270–278. DOI: https://doi.org/10.1177/0894439318754490
Chotpitayasunondh V., Douglas K. M. (2015), How “phubbing” becames the norm: The antecedents and consequences of snubbing via smartphone, “Computers in Human Behavior”, nr 63, s. 12–13. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.05.018
Cizmeci E. (2017), Disconnected, though satisfied: phubbing behavior and relationship satisfaction, “The Turkish Journal of Design, Art and Communication”, vol. 7, issue 2, s. 364–375). DOI: https://doi.org/10.7456/10702100/018
Clayton R. B., Nagurney A., Smith J. R. (2013), Cheating, breakup, and divorce: Is Facebook use to blame?, “Cyberpsychology, Behavior and Social Networking”, nr 16, s. 717–720. DOI: https://doi.org/10.1089/cyber.2012.0424
Davey S., Davey A., Raghav S. K., Singh J. V., Singh N., Błachnio A., Przepiórka A. (2018), Predictors and cosequences of “Phubbing” among adolescents and youth in India: An impact evaluation study, “Journal of Family and Community Medicine”, nr 25, s. 35–42. DOI: https://doi.org/10.4103/jfcm.JFCM_71_17
Ellul J. (1964), The Technological Society, Vintage, New York.
Elphinston R. A., Noller P. (2011), Time to face it! Facebook intrusion and the implications forromantic jealousy and relationship satisfaction, “Cyberpsychology, Behavior and Social Networking”, nr 14, s. 631–635. DOI: https://doi.org/10.1089/cyber.2010.0318
Erzen E., Odaci H., Yeniçeri I. (2021), Phubbing: Which Personality Traits Prone to Phubbing?, “Social Science Computer Review”, vol. 39(1), s. 59–69. DOI: https://doi.org/10.1177/0894439319847415
Erzen E., Şahin B. M., Karadağ E., Çulha İ., Tosuntaş Ş. B., Bostan N., Duru P. (2015), Determinants of phubbing, which is the sum of many virtual addictions: A structural equation model, “Journal of Behavioral Addictions”, nr 4(2), s. 60–74. DOI: https://doi.org/10.1556/2006.4.2015.005
Ever been phubbed? (2016), https://www.macquariedictionary.com.au/blog/article/391/, 28.09.2023].
He Q., Zhao B., Wei H., Huang F. (2022), The relationship between parental phubbing and learning burnout of elementary and secondary school students: The mediating roles of parent-child attachement and ego depletion, “Frontiers in Psychology”, vol. 13. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.963492
How McCann invented the word “phubbing” for Macquaire Dictionary “A World is Born” campaign (2013), https://campaignbrief.com/mccann-australia-documents-how/, 10.09.2023.
Krasnova H., Abramova O., Notter I., Baumann A. (2016), Why phubbing is toxic for your relationship: Understanding the role of smarphone jealousy among “generation Y” users, “Research Papers”, nr 109.
Łokić P. (2021), Nowe media i dziennikarstwo. Galopująca ewolucja komunikacji masowej, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań.
McCormack M. (2015), The Role of Smartphones and Technology in Sexual and Romantic Lives, https://www.researchgate.net/publication/283071203_The_Role_of_Smartphones_and_Technology_in_Sexual_and_Romantic_Lives, 10.09.2023.
McLuhan M. (1962), The Gutenberg Galaxy: The making of typographic man, University of Toronto Press, Toronto.
McLuhan M., Fiore Q. (1967), The Medium Is The Massage: An Inventory of Effects, Random House, New York.
Mi Z., Cao W., Diao W., Wu M., Fang X. (2023), The relationship between parental phubbing and mobile phone addiction in junior high school students: A moderated mediation model, “Frontiers in Psychology”, vol. 14, s. 1–10.
Nazir T. (2020), Impact of classroom phubbing on teachers who face phubbing during lectures, “Psychology Research on Education and Social Sciences”, nr 1(1), s. 41–47.
Nazir T., Pişkin M. (2016), Phubbing: A Technological Invasion Which Connected the World But Disconnected Humans, “International Journal of Indian Psychology”, nr 3(4), s. 39–46. DOI: https://doi.org/10.25215/0304.195
Number of internet and social media users worldwide as of July 2023 (2023), https://www.statista.com/statistics/617136/digital-population-worldwide/, 18.09.2023.
Oniszczuk Z. (2011), Mediatyzacja polityki i polityzacja mediów. Dwa wymiary wzajemnych relacji, „Studia Medioznawcze”, nr 4(41), s. 11–22.
Papacharissi Z. (2015), Affective Publics. Sentiment, Technology, Politics, Oxford University Press, New York. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199999736.001.0001
Piontek D., Annusewicz O. (2013), Polityka popularna: celebrytyzacja polityki, politainment, tabloidyzacja, „e-politikon”, nr 5, s. 6–28.
Przybylski A. K., Murayama K., DeHaan C. R., Gladwell V. (2013), Motivational, emotional and behavioral correlates of fear of missing out, “Computers in Human Behavior”, vol. 29, issue 3, s. 1841–1848. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.02.014
Rajska M. (2021), Epidemia phubbingu – czym jest phubbing i dlaczego jest dla nas szkodliwy?, https://5krokowdozdrowia.pl/epidemia-phubbingu-czym-jest-phubbing-idlaczego-jest-dla-nas-szkodliwy/, 10.07.2023.
Roberts J. A., David M. E. (2016), My life has become a major distraction from my cell phone: Partner phubbing and relationship satisfaction among romantic partners, “Computers in Human Behavior”, nr 54, s. 134–141. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.07.058
Roberts J. A., David M. E (2017), Put down your phone and listen to me: How boss phubbing undermines the psychological conditions necessary for employee engagement, “Computers in Human Behavior”, vol. 75, issue C, s. 206–217. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.05.021
Sadowski R. (2019). Raport Newspoint: Pokolenia w Polsce i potrzeba monitorowania ich rosnącej aktywności, https://blog.newspoint.pl/index.php/2018/03/21/raport-newspointpokolenia-w-polsce-i-potrzeba-monitorowania-ich-rosnacejaktywnosci/, 6.05.2022.
Safdar Bajwa R., Abdullah H., Zaremohzzabieh Z., Wan Jaafar W. M., Abu Samah A. (2023), Smartphone addiction and phubbing behavior among university students: A moderated mediation model by fear of missing out, social comparison, and loneliness, “Frontiers in Psychology”, vol. 13. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1072551
Sasińska-Klas T. (2014), Przywództwo publiczne w erze globalnego zarządzania – wyzwania, innowacje, możliwości, w: Marketing polityczny w grotesce mediów, red. R. Wiszniowski, A. Kasińska-Metryka, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Schulz W. (2004), Reconstructing Mediatization as an Analytical Concept, „European Journal of Communication”, nr 19, s. 87–101. DOI: https://doi.org/10.1177/0267323104040696
Skowronek B. (2016), Współczesny dyskurs polityczny a zjawisko nowomowy, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Lnguistica”, nr 11, s. 110–118.
Smołkowska W. (2020), Phubbing – gdy smartfon staje się ważniejszy od człowieka. Przegląd badań, w: Wyzwania i problemy społeczeństwa w XXI wieku, red. E. Chodźko, K. Talarek, Wydawnictwo Naukowe TYGIEL, Lublin.
Tang G., Hung E. P. W., Au-Yeung H-K. C., Yuen S. (2020), Politically Motivated Internet Addiction: Relationships among Online Information Exposure, Internet Addiction, FOMO, Psychological Well-being, and Radicalism in Massive Political Turbulence, “International Journal of Environmental Research and Public Health, vol. 17(2). DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph17020633
Wanjun C., Wenjing D., Meixiu W., Xin F., Zhenhong M. (2023), The relationship between parental phubbing and mobile phone addiction in junior high school students: A moderated mediation model, “Frontiers in Psychology”, vol. 14. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1117221
Wiktorowicz J., Warwas I., Kuba M., Staszewska E., Woszczyk P., Stankiewicz A. T., Kliombka-Jarzyna J. (2016), Pokolenia – co się zmienia? Kompendium zarządzania multigeneracyjnego, Wolters Kluwer, Warszawa.
Wolniewicz C., Tiamiyu M. F., Weeks J. W., Elhai J. D. (2018), Problematic smartphone use and relations with negative affect, fear of missing out, and fear of negative and positive evaluation, „Psychiatry Research”, nr 262, s. 618–623. DOI: https://doi.org/10.1016/j.psychres.2017.09.058
Xie J., Luo Y., Chen Z. (2022), Relationship between Partner Phubbing and Parent-Adolescent Relationship Quality: A Family-Based Study, “International Journal of Environmental Research and Public Health”, vol. 20(1). DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph20010304
Yasin R. M., Bashir S., Abelee M. V., Bartels J. (2022), Supervising Phubbing Phenomenon in Organisations: Determinants and Impacts, “International Journal of Business Communication”, vol. 60, issue 1, s. 150–172. DOI: https://doi.org/10.1177/2329488420907120
Yousaf S., Rasheed M. I., Kaur P., Islam N., Dhir A. (2022), The dark sife of phubbing in the workplace: Investigating the role of intrinsic motivation and the use of enterprise social media (ESM) in a cross-cultural setting, “Journal of Business Research”, vol. 143, s. 81–93. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2022.01.043
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Paweł Łokić
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.