Abstrakt
Stanowiska obu stron wobec kluczowych kwestii dotyczących społeczeństwa izraelskiego, odsłania zmagania pomiędzy dwoma społecznymi orientacjami na temat kształtu państwa Izrael. Jedna z nich prawicowa, reprezentuje żydowską etniczną tożsamość, wywodzącą się z żydowskiej tradycji i dąży do zachowania żydowskiego charakteru państwa. Druga liberalna tożsamość, reprezentuje orientację opowiadającą się za otwartym demokratycznym państwem w duchu wartości francuskiej rewolucji. Przez pierwsze trzy dekady, Izrael był we władaniu partii o orientacji lewicowej i świeckiej, które przyczyniły się do ukształtowania obywatelskiej tożsamości o proweniencji liberalno-świeckiej. Jednak w 1977 r. paradygmat ten radykalnie się zmienił, po dojściu do władzy prawicowo-religijnych ugrupować, które zdecydowanie opowiedziały się za tożsamością żydowską. Umocnienie prawicowych partii oraz ugrupowań religijnych ukazuje fundamentalną zmianę w społeczeństwie izraelskim. Konsekwencją umocnienia tożsamości żydowsko-etnicznej jest przyjęcie przez władze izraelskie dychotomicznego obrazu świata i zajęciu bezkompromisowego stanowiska wobec różnych kwestii w Izraelu jak i w stosunkach międzynarodowych, włączając w to Unię Europejską. Obecna struktura społeczeństwa izraelskiego wskazuje, że tendencja do utrzymania tożsamości żydowsko-etnicznej mocni się w najbliższych latach, pogłębiając rozdźwięki pomiędzy Izraelem a Unią Europejską.
Bibliografia
Arian A. (2009), A portrait of Israeli Jews, The Israel Democracy Institute, Jerusalem (Hebrew).
Arian A. (1973), The choosing people: Voting behavior in Israel, Press of Case Western Reserve University, Cleveland, Ohio.
Arian A. (1997), The second republic: Politics in Israel, Haifa University Press & Zmora-Bitan Publishers, Tel-Aviv (Hebrew).
Arian A., Shamir M. (2001), Candidates, parties, and blocs, in: The Elections in Israel 1999, eds. A. Arian, M. Shamir, State University of New York Press, New York, pp. 11–34.
Ben-Rafael E. (2000), Collective identity in Israel, in: Reflection of the society, ed. H. Herzog, Tel-Aviv University Press, Tel-Aviv, pp. 489–515 (Hebrew).
Central Bureau of Statistics, (2010), Social survey (Hebrew).
Diskin A. (1988), Elections and voters in Israel, Am Oved, Tel-Aviv (Hebrew).
Doron G., Kook R. (2004), Sources of stability and instability in the Israeli polity, in: Critical issues in Israeli society, ed. A. Dowty, Praeger Publishers, London, pp. 9–33.
Eisenstadt S. N. (2004), Changes in the Israeli society, Ministry of Defence and Tel-Aviv University, Tel-Aviv (Hebrew).
Galnoor I., Blander D. (2013), The political system of Israel, Am Oved Publishers, Tel Aviv (Hebrew).
Goldberg G. (1992), Political parties in Israel – from mass parties to electoral parties, Ramot–Tel-Aviv University, Tel Aviv (Hebrew).
Goldberg G. (1994), The Israeli voter 1992, The Hebrew University Press, Jerusalem (Hebrew).
Grinberg L. (2001), Social and political economy, in: Trends in the Israeli society, eds. E. Ya’ar, Z. Shavit, The Open University of Israel, Tel Aviv, pp. 585–706 (Hebrew).
Herman T., Heller E., Cohen C., Bublil D. (2015), The Israeli democracy index, The Israel Democracy Institute, Jerusalem (Hebrew).
Horowitz D., Lissak M. (1977), From Yishuv to statehood, Am Oved, Tel-Aviv (Hebrew).
Kimmerling B. (1999), Election as a struggle over collective identity, in: The elections in Israel 1996, eds. A. Arian, M. Shamir, Israel Democracy Institute, Jerusalem, pp. 35–56.
Kimmerling B. (2001), The end of Ashkenazi Hegemony, K. P. House, Ltd, Jerusalem (Hebrew).
Shalev M., Levy G. (2004), The winners and the losers at 2003 elections, in: The elections in Israel 2003, eds. A. Arian, M. Shamir, The Israel Democracy Institute, Jerusalem, pp. 247–277.
Shamir M., Arian A. (1999), Collective identity and the election in Israel 1996, in: The elections in Israel 1996, eds. A. Arian, M. Shamir, The Israel Democracy Institute, Jerusalem, pp. 57–83.
Ya’ar E., Shavit Z. (2001), Trends in Israeli society, The Open University of Israel, Tel-Aviv (Hebrew).