Abstrakt
W roku 2011, na mocy decyzji administracyjnej, dokonano korekty podziału polskiej nauki na dziedziny i dyscypliny naukowe. W rezultacie takiego procesu zmieniła się przynależność dziedzinowa m.in. nauk o polityce. Do 30 września 2011 r. dyscyplina ta zaliczana była do dziedziny nauk humanistycznych, a po tej dacie włączono ją do nowej dziedziny nauk społecznych, która została wyodrębniona w wyniku podziału tej pierwszej. Ponieważ zmiana ta wywołała trwającą do dziś dyskusję na temat celowości dokonanej reformy także wśród politologów, ważnym zadaniem podjętych badań była próba potwierdzenia tezy, wg której decyzja taka była uzasadniona merytorycznie. Założono bowiem, że dyscyplina nauki o polityce, w porównaniu z dyscyplinami nauk humanistycznych, ma więcej cech wspólnych z innymi dyscyplinami zaliczonymi do dziedziny nauk społecznych. Ponadto, poprzez ustalenie nowego wykazu dziedzin i dyscyplin naukowych, administracyjne podziały w polskiej nauce zostały w znacznym stopniu dostosowane do klasyfikacji dziedzin i dyscyplin wypracowanych na forum OECD, UNESCO i EUROSTAT, co ułatwi internacjonalizację współpracy naukowej. Na forach tych organizacji i instytucji, a co za tym idzie także w wielu ich państwach członkowskich, już wcześniej podzielono nauki humanistyczne – kiedyś zamiennie nazywane naukami społecznymi – na dwie dziedziny: nauk społecznych i nauk humanistycznych. W celu potwierdzenia słuszności ww. tezy w toku rozważań konieczne było: ustalenie współczesnego pojmowania istoty specjalności naukowej, dyscypliny naukowej i dziedziny nauki; wskazanie najważniejszych podziałów w nauce; podjęcie próby określenia specyfiki dziedziny nauk humanistycznych oraz dziedziny nauk społecznych, a także ukazanie relacji nauk o polityce z tymi dziedzinami nauk. Ocena intensywności takich relacji umożliwiła potwierdzenie słuszności przyjętej tezy.
Bibliografia
Chodubski A. J. (2013), Wstęp do badań politologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Heywood A. (2006), Politologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Johnson J. B., Reynolds H. T., Mycoff J. D. (2010), Metody badawcze w naukach politycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kamiński S. (1992), Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Kamiński S. (1981), Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 3rd edition, supplemented, Lublin.
Kotarbiński T. (1970), Studia z zakresu filozofii, etyki i nauk społecznych, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Krauz-Mozer B., Borowiec P., Ścigaj P. (2011), Kim jesteś politologu? Historia i stan dyscypliny w Polsce, vol. I, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Kuc B. R., O nauce, dyscyplinach naukowych i kierunkach ich rozwoju, http://docplayer.pl/3854353-Onauce-dyscyplinach-naukowych-i-kierunkach-ich-rozwoju.html, July 9, 2015.
Kuszyk-Bytniewska M. (2015), Problematyzacja obiektywności w naukach społecznych, “Zagadnienia Naukoznawstwa”, no. 3.
D. Maciejko, Klasyfikacja dziedzin i dyscyplin naukowych w badaniach statystycznych, http://www.nauka.gov.pl/polska-nauka/klasyfikacja-dziedzin-i-dyscyplin-naukowych-w-badaniach-statyst ycznych,archiwum,1,akcja,pdf.html, August 8, 2015.
Marcos A. (2012), Filozofia nauki. Nowe wymiary, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Miśkiewicz B. (1976), Wstęp do badań historycznych, Poznań.
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (2010), Podręcznik Frascati. Proponowane procedury standardowe dla badań statystycznych w zakresie działalności badawczo-rozwojowej, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/08935db1c9f7adf15c087d07720a984f.pdf, July 9, 2016.
Pasierb B. (2005), Z tradycji polskiej nauki o polityce (część 1). Nauka o polityce, kultura polityczna przełomu XIX i XX wieku, “Polityka i Społeczeństwo”, no. 2.
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych, Dz. U. [Journal of Laws] 2011, no. 179, item 1065.
Skarzyński R. (2012), Podstawowy dylemat politologii: dyscyplina nauki czy potoczna wiedza o społeczeństwie?, Białystok.
Sobczyńska D. (1991), Między nauką a twórczością artystyczną, in: Współczesna filozofia nauk, ed. T. Buksiński, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Such J. (1987), Klasyfikacja nauk, in: Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, eds. Z. Cackowski, J. Kmita, K. Szaniawski, P. J. Smoczyński, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Tansey S. D. (1997), Nauki polityczne, Wydawnictwo ZYSK i S-KA, Poznań.
Uchwała Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów z dnia 24 października 2005 r. w sprawie określenia dziedzin nauki i dziedzin sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych, M. P. 2005, no. 79, item 1120.
Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, Dz. U. [Journal of Laws] 2003, no. 65, item 595 and Dz. U. 2011, no. 84, item 455.
Wallas T. (2015), Przyczynek do rozważań nad przynależnością dziedzinową nauk o polityce, “Politeja”, no. 36.
Woźnicki J. (2012), Nowa dyscyplina – „nauki o polityce publicznej” usytuowana w dziedzinie nauk społecznych, “Nauka”, no. 1.
Wyzwania wobec nauk społecznych u progu XXI wieku (1999), prepared for print by A. Flis, translated by B. Lassaer, Kraków.