Abstrakt
Jednym z największych osiągnięć procesu transformacji społeczno-politycznej w Polsce jest szeroka decentralizacja sfery władztwa publicznego. Obowiązująca obecnie ustawa o samorządzie gminnym doprowadziła do restytucji zjawiska władzy lokalnej w Polsce, a zarazem stanowiła pierwszy krok do dalszych reform samorządowych zwieńczonych ustanowieniem samorządu powiatowego i wojewódzkiego. Z dniem 1 stycznia 1999 r. wprowadzono zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny państwa, którego jednostkami stały się gminy, powiaty i szczególnie nas interesujące województwa. Reforma samorządowa obejmując swoim zasięgiem województwa spowodowała, że nastąpiła istotna zmiana jakościowa, bowiem województwa - regiony uzyskały podmiotowość co usytuowało je na płaszczyźnie partnerskich relacji w stosunku do władz centralnych. Piętnaście lat funkcjonowania samorządu regionalnego w Polsce skłania do refleksji dotyczącej efektywności podjętych wówczas działań i kierunków dalszego rozwoju samorządu na poziomie województwa. Jest to niezwykle istotne, bowiem w demokratycznym, zdecentralizowanym państwie to właśnie samorządowy region odgrywa coraz większą rolę w promowaniu, stymulowaniu i finansowaniu ze środków publicznych inicjatyw służących rozwojowi społeczno-gospodarczemu. Od sprawnej realizacji tych zadań, a także zmiany zasad generowania przychodów budżetowych samorządu, zależy w głównej mierze przyszłe funkcjonowanie województw i to czy będą one mieć wystarczające środki na realizację programów rozwoju regionalnego.
Bibliografia
Dekret z dnia 23 listopada 1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego, Dz. U. Nr 14, poz. 74.
Gawłowski R. (2010), Koncepcja nowego regionalizmu. Polska polityka miejska wobec wyzwań XXI wieku, w: Samorząd terytorialny na przełomie XX/XXI wieku, red. A. Lutrzykowski, R. Gawłowski, M. Popławski, Toruń.
Grosse T. G. (2004), Polityka regionalna Unii Europejskiej. Przykład Grecji, Włoch, Irlandii i Polski, Warszawa.
Grosse T. G. (2007), Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego i kontrakty wojewódzkie: czy są jeszcze potrzebne?, „Samorząd Terytorialny”, nr 12.
Izdebski H. (1991), Samorząd terytorialny w II Rzeczypospolitej, „Samorząd Terytorialny”, nr 5.
Izdebski H. (2009), Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa.
Kokocińska K. (2009), Polityka regionalna w Polsce i w Unii Europejskiej, Poznań.
Kumaniecki K. W., Wasiutyński B., Panejko J. (1929), Polskie prawo administracyjne w zarysie, Kraków.
Lemańska J. (2006), Koncepcja samorządu województwa na tle porównawczym, Kraków.
Leoński Z. (1974), Ewolucja rad narodowych w Polsce Ludowej, Poznań.
Leoński Z. (1991), Tradycje samorządu terytorialnego w Polsce, „Samorząd Terytorialny”, nr 3.
Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006. Efekty, Warszawa 2009, www.mrr.gov.pl.
Nawrocki S. (1990), Percepcja pruskiego samorządu terytorialnego w latach 1919-1939, „Kronika Wielkopolski”, nr 3.
Pacanowska R. (2007), Samorząd wojewódzki w zachodniej Polsce w latach 1919-1939, „Samorząd Terytorialny”, nr 5.
Piasecki B., Kubiak K. (2009), Wprowadzenie, w: Partnerstwo dla innowacji, red. B. Piasecki, K. Kubiak, Łódź.
Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 - Założenia Umowy Partnerstwa - załączniki. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 15 stycznia 2013 r., www.mrr.gov.pl.
Puślecki Z. W., Kmieciak R., Walkowski M. (2010), Wspólna Polityka Rolna w warunkach wzrostu konkurencyjności Unii Europejskiej, Warszawa.
Radtke I. (1990), Poznański samorząd wojewódzki (Poznański Wojewódzki Związek Komunalny) 1919-1939, „Kronika Wielkopolski”, nr 3.
Regulski J. (2005), Samorządna Polska, Warszawa.
Sakowicz M. (2007), Modernizacja samorządu terytorialnego w procesie integracji Polski z Unią Europejską, Warszawa 2007.
Sługocki W. (2010), Cohesion policy o f the European Union as a shock-absorber o f the globał economic slowdown in Poland, in: Studies of economic and social processes, ed. J. Babiak, Środa Wlkp.
Sroka J. (2009), Deliberacja i rządzenie wielopasmowe. Teoria i praktyka, Wrocław.
Tkaczyński J. W., Willa R., Świstak M. (2008), Fundusze Unii Europejskiej 2007-2013. Cele, działania, środki, Kraków. Ustawa z dnia 26 września 1922 r. o zasadach powszechnego samorządu wojewódzkiego, a w szczególności województw: lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego, Dz. U. RP Nr 90, poz.829.
Ustawa z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych, Dz. U. Nr 5, poz. 22.
Ustawa z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, Dz. U. Nr 14, poz. 138.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, Dz. U. Nr 91, poz. 576.
Ustawa z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, Dz. U. Nr 48, poz. 550.
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju, Dz. U. Nr 116,poz. 1206zpóźn. zm.
Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. Nr 227, poz. 1658.
Wlaźlak K. (2010), Rozwój regionalny jako zadanie administracji publicznej, Warszawa.
Wykorzystanie środków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w ramach Narodowego Planu Rozwoju oraz Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013, Warszawa, czerwiec 2010 r., www.mrr.gov.pl.
Zaleski J. (2005), Dylematy polityki regionalnej, w: Wzajemne relacje administracji rządowej i samorządu terytorialnego w sprawowaniu władzy w regionie, Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Senatu oraz Komisje Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej Sejmu 9 grudnia 2004 r, Kancelaria Sejmu, Warszawa.
Zientara P. (2007), Regiony Unii Europejskiej w obliczu rewolucji informatyczno-telekomunikacyjnej i procesów globalizacyjnych, „Wspólnoty Europejskie”, nr 3 (184).