Abstrakt
Jednym z pomysłów na szersze włączenie obywateli (mieszkańców) wspólnot lokalnych w życie polityczne jest idea budżetu partycypacyjnego. Wskazane rozwiązanie to oddolny proces określania priorytetów budżetowych i wskazywania przez obywateli, które inwestycje i projekty należy realizować w ich miejscowości. Po raz pierwszy budżet partycypacyjny został wprowadzony w mieście Porto Alegre (Brazylia) w 1989 roku. Tak więc jest to nowy projekt, który dość szybko został rozpowszechniony w innych wspólnotach lokalnych, przede wszystkim Ameryki Łacińskiej i Europy. Budżet partycypacyjny pokazuje konkretne możliwości stworzenia przestrzeni decyzyjnej dla zwykłych obywateli, którzy okazują się zdolni do zarządzania zasobami publicznymi. Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż omawiane rozwiązanie skłania do wspólnotowego myślenia o społeczeństwie, gdyż nie ogranicza się do ustalenia przez każdego obywatela własnych potrzeb, lecz zmusza uczestników do rozważenia swoich postulatów w kontekście propozycji innych mieszkańców.
Bibliografia
Alain (1978), Elementy doktryny radykalnej, w: Myśl polityczna XIX i XX wieku. Liberalizm, red. B. Sobolewska, M. Sobolewski, Warszawa.
Banaszak B., Preisner A. (1996), Prawo konstytucyjne. Wprowadzenie, Wrocław.
Budżet obywatelski w praktyce, http://www.sopockainicjatywa.org/2010/08/29/budzet-obywatelski-praktyka/, 25.07.2013.
Budżet partycypacyjny a polskie prawo, https://mac.gov.pl/budzet-partycypacyjny-l/, 24.07.2013.
Budżet partycypacyjny na świecie, https://mac.gov.pl/dzialania/partycypacyjny-budzet/budzet-partycypacyjny-na-swiecie/, 22.07.2013.
Budżet partycypacyjny w Europie, http://siecobywatelska.pl/files/budzet_partycypacyjny_w_europie_avt9.pdf, 24.07.2013.
Budżet partycypacyjny, https://mac.gov.pl/budzet-partycypacyjny-l/, 26.07.2013.
Górski R. (2007), Bez państwa. Demokracja uczestnicząca w działaniu, Kraków.
Historia budżetu partycypacyjnego, https://mac.gov.pl/dzialania/partycypacyjny-budzet/historia-budzetowania-partycypacyjnego/, 21.07.2013.
Kębłowski W. (2013), Budżet partycypacyjny. Krótka instrukcja obsługi, Warszawa.
Kębłowski W., Krytycznie o budżecie partycypacyjnym w Sopocie, http://publica.pl/teksty/krytycznie-o-budzecie-partycypacyjnym-w-sopocie, 27.07.2013.
Neneman J. (2011), Budżet obywatelski. Mieszane uczucia, „Wspólnota”, nr 27.
Opinie o funkcjonowaniu demokracji w Polsce. Komunikat z badań, BS/20/2009, CBOS, Warszawa 2009.
Osowski S., Czy w mieście mogą być sołectwa?, http://funduszesoleckie.p1/l3,654,czy w miescie_moga_byc_solectwa.html, 30.07.2013.
Participatory budgeting in Brazil, http://siteresources.worldbank.org/INTEMPOWERMENT/Resources/14657_Partic-Budg-Brazil-web.pdf, 24.07.2013.
Participatory Budgeting. A resource and forum on participatory budgeting and other forms of participatory democracy, http://www.participatorybudgeting.org/, 23.07.2013.
Poznański Budżet Obywatelski 2013. Wyniki głosowania, http://www.poznan.pl/mim/main/wyniki-glosowania,p,15574,23652,23839.html, 29.07.2013.
Przyczyny absencji w wyborach parlamentarnych i prezydenckich. Komunikat z badań, BS/189/2005, CBOS, Warszawa 2005.
Rachwał M. (2008), Konsultacje z mieszkańcami gminy jako instytucja demokracji bezpośredniej, w: Przywództwo lokalne a kształtowanie demokracji partycypacyjnej, red. S. Michałowski, K. Kuć-Czajkowska, Lublin.
Rachwał M. (2010), Demokracja bezpośrednia w procesie kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, Warszawa.
Rachwał M. (2013), Elektroniczna demokracja a partycypacja polityczna obywateli, w: Demokracja elektroniczna. Kontrowersje i dylematy, red. M. Marczewska-Rytko, Lublin.
Sintomer Y., Herzberg C., Rocke A., Allegretti G. (2012), Transnational Models o f Citizen Participation: The Case o f Participatory Budgeting „Journal of Public Deliberation”, Vol. 8, Issue 2, Article 9.
Sintomer Y., Herzberg C., Allegretti G., Rócke A. (2010), Learning from the South: Participatory Budgeting Worldwide - an Invitation to Global Cooperation, Bonn.
Sołectwa i fundusz sołecki w gminach miejskich, http://www.funduszesoleckie.pl/13,675,solectwa_i_fundusz_solecki_w_gminach_miejskich.html, 30.07.2013.
Społeczeństwo sobków, Rozmowa z prof. Antonim Sułkiem, www.polskieradio.pl, 21.06.2009.
Trykozko R., Ekspertyza prawna dotycząca uwarunkowań funkcjonowania budżetu obywatelskiego w miastach i zakresu możliwości przyznania miejskim jednostkom pomocniczym uprawnień do określania finansowanych z budżetu zadań w sposób wiążący organy gminy, na zasadach zbliżonych do funduszu soleckiego, http://funduszesoleckie.pl/wwwdane/files/ekspertyza___budzct_obywatelski_oskj.pdf, 30.07.2013.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, t.j. Dz. U. 2013, poz. 594.
Ustawa z dnia 20 lutego 2009 roku o funduszu sołeckim, Dz. U. Nr 52, poz. 420, z późn. zm.
Ustawowa gwarancja dla budżetu rozwiązuje dylematy, http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci/841686.html, 29.07.2013.
Zarządzenie nr 564/2012/P Prezydenta Miasta Poznania z dnia 10 sierpnia 2012 roku w sprawie przeprowadzenia na terenie miasta Poznania konsultacji społecznych w sprawie budżetu Miasta Poznania na rok 2013.