Abstrakt
Celem niniejszego opracowania jest nakreślenie specyfiki gospodarczych sporów transgranicznych oraz zaprezentowanie mediacji jako metody ich rozwiązywania, alternatywnej wobec sądów powszechnych, dającej zwaśnionym stronom możliwość zarówno ich szybszego i mniej kosztownego zakończenia, jak i kontynuowania relacji gospodarczych oraz rozwijania dalszej współpracy pomiędzy przedsiębiorcami. W pierwszym kroku określone zostaną cechy konstytutywne mediacji oraz specyfika mediacji transgranicznej ze szczególnym uwzględnieniem aspektów interkulturowych. W tym kontekście przedstawione zostaną specyficzne kompetencje mediatora, niezbędne do skutecznego przeprowadzenia postępowania mediacyjnego w tego typu konfliktach oraz podstawy prawne zastosowania mediacji w odniesieniu do sporów pomiędzy podmiotami z Polski i Niemiec. Omówione zostaną zarówno regulacje prawa polskiego i niemieckiego dotyczące mediacji, jak i ramy i uwarunkowania instytucjonalno-prawne postępowania mediacyjnego w UE w zakresie sporów gospodarczych o charakterze transgranicznym. Ponadto analizie poddane zostaną dane empiryczne dotyczące zakresu upowszechnienia mediacji w obu krajach, stosunku polskich i niemieckich przedsiębiorców do mediacji jako metody rozwiązywania sporów gospodarczych pomiędzy podmiotami z obu krajów oraz trudności w jej zastosowaniu wynikające z różnic kulturowych.
Bibliografia
ADR Center (2010), The Cost of Non ADR – Surveying and Showing the Actual Costs of Intra-Community Commercial Litigation, http://www.adrcenterinternational.com/wp-content/uploads/ 2016/04/Survey-Data-Report.pdf, 16.02.2017.
Auswärtiges Amt der Bundesrepublik Deutschland, Polsko-niemieckie stosunki gospodarcze, http://www.polen.diplo.de/Vertretung/polen/pl/09-wirtschaft-verkehr/03-dt-poln-wirtschaftsbeziehungen/0-dt-poln-wirtschaftsbeziehungen.html, 16.02.2017.
Blom H., Meier H. (2002), Interkulturelles Management, Nwb Verlag, Herne–Berlin.
Bobrowicz M. (2004), Mediacje gospodarcze, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21.05.2008 r.
GUS, Rocznik statystyczny handlu zagranicznego 2015, http://stat.gov.pl/obszarytematyczne/rocznikistatystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-handlu-zagranicznego-2015,9,9.html, 16.02.2017.
Hall E. (2001), Poza kulturą, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Hofstede G. (2009), Kultury i organizacje: zaprogramowanie umysłu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Hołda-Wydrzyńska A. (2015), Mediacja w sprawach gospodarczych, w: Mediacja w sprawach gospodarczych. Praktyka – teoria – perspektywy, red. A. Torbus, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, s. 157–187.
Jakubik P. (2011), Interkulturelle Mediation in der Wirtschaft als alternative Lösungsform der Konflikte in der deutsch-polnischen Zusammenarbeit, ibidem, Stuttgart.
Kalisz A., Zienkiewicz A. (2009), Mediacja sądowa i pozasądowa, Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa.
Jaranowski M. (2016), Polacy inwestują w Niemczech. „Atrakcyjny kraj”, „Deutsche Welle”, http://www.dw.com/pl/polacy-inwestuj%C4%85-w-niemczech-atrakcyjny-kraj/a-19252822, 16.02.2017.
Kordasiewicz S. (2014), Historyczna i międzynarodowa perspektywa mediacji, w: E. Gmurzyńska, R. Morek, Mediacje. Teoria i praktyka, Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa, s. 35–51.
Kriegel-Schmidt K. (2012), Interkulturelle Mediation. Plädoyer für ein Perspektiven-reflexives Modell, LIT Verlag, Belin–Münster–Wien–Zürich–London.
Mediacja w państwach członkowskich – Niemcy, European-Justice, https://e-justice.europa.eu/content_mediation_in_member_states-64-de-pl.do?member=1, 16.02.2017.
MediationsG – ustawa o wspieraniu mediacji i innych trybów pozasądowego rozwiązywania sporów (Gesetz zur Förderung der Mediation und anderer Verfahren der außergerichtlichen Konfliktbeilegung) z 21.07.2012, BGBl. I, s. 1577.
Michnowicz M. (2015), Wymagania formalno-prawne stawiane mediatorom w sprawach gospodarczych, w: Mediacje gospodarcze, red. A. Binsztok, MARINA, Wrocław, s. 84–86.
Moore C. W., Woodrow P. J. (2010), Handbook of Global and Multicultural Negotiation, Jossey-Bass, San Francisco.
Morek R. (2004), ADR – w sprawach gospodarczych, C.H. Beck, Warszawa.
Morek R. (2014), Wprowadzenie, w: Mediacje teoria i praktyka, red. E. Gmurzyńska, R. Morek, Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa, s. 17–31.
Okońska A. (2015), Mediacja – Austria, Niemcy, Szwajcaria, w: Mediacja w sprawach gospodarczych.
Praktyka – teoria – perspektywy, red. A. Torbus, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, s. 59–86.
Orłowski W. (2015), Cel mediacji gospodarczych i korzyści z nich płynące, w: Mediacje gospodarcze, red. A. Binsztok, MARINA, Wrocław, s. 15–19.
Pieckowski S. (2009), Arbitraż i mediacja w sprawach cywilnych, w: Mediacja, red. L. Mazowiecka, Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa, s. 257–268.
Pieckowski S. (2012), Mediacja w sprawach gospodarczych, Ministerstwo Sprawiedliwości, Warszawa.
Pieckowski S. (2015), Mediacja gospodarcza, Difin, Warszawa.
Soszka-Ogrodnik K. (2016), Niemieccy inwestorzy o Polsce: Polityka minusem, „Deutsche Welle”, http://www.dw.com/pl/niemieccy-inwestorzy-o-polsce-polityka-minusem/a-19282901, 16.02.2017.
Stasik E. (2016), Rekordowe obroty w polsko-niemieckim handlu. „Znakomity wynik”, „Deutsche Welle”, http://www.dw.com/pl/rekordowe-obroty-w-polsko-niemieckim-handlu-znakomitywynik/a-19179641, 16.02.2017.
Tański M. (2015), Mediacja w sprawach gospodarczych. Praktyczny przewodnik dla mediatorów, Lublin, http://caim.gov.pl/images/user_media/40/O%20mediacji/Praktyczny%20poradnik%20dla%20mediator%C3%B3w_Maciej%20Tanski.pdf, 18.02.2016.
Ustawa z dnia 28.07.2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr 172, poz. 1438.
Ustawa z dnia 10.09.2015 r. o zmianie niektórych ustaw z związku z wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów, Dz. U. 2015, poz. 1595.
Walentynowicz J. (2015), Mediacja dla przedsiębiorcy, czyli o roli mediacji w sprawach gospodarczych, http://kancelaria-ociepa.pl/pl/aktualnosci/29/mediacja-dla-przedsiebiorcy-cyli-o-rolimediacji-w-sprawach-gospodarczych, 16.02.2017.
Waszkiewicz P. (2014), Zasady mediacji, w: E. Gmurzyńska, R. Morek, Mediacje. Teoria i praktyka, Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa, s. 157–171.
Weitz K., Gajda-Roszczynialska K. (2015), Alternatywne metody rozwiązywania sporów ze szczególnym uwzględnieniem mediacji, w: Mediacja w sprawach gospodarczych. Praktyka – teoria – perspektywy, red. A. Torbus, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, s. 11–57.
Winiarska A. (2014), Kwestie kulturowe w mediacji, w: Mediacje teoria i praktyka, red. E. Gmurzyńska, R. Morek, Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa, s. 249–269.
Wydział Statystycznej Informacji Zarządczej Departament Strategii i Funduszy Europejskich Ministerstwo Sprawiedliwości (2016a), Postępowanie mediacyjne w sądach okręgowych w latach 2006–2015 oraz 1 półroczu 2016 roku, https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/publikacje/download,2779,18.html, 16.02.2017.
Wydział Statystycznej Informacji Zarządczej Departament Strategii i Funduszy Europejskich Ministerstwo Sprawiedliwości (2016b), Postępowanie mediacyjne w sądach rejonowych w latach 2006–2015 oraz 1 półroczu 2016 roku, https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/publikacje/download,2779,17.html, 16.02.2017.
Żaczkiewicz-Zborska K. (2016), W Niemczech więcej ugód niż mediacji, http://www.mediacje.lex.pl/czytaj/-/artykul/w-niemczech-wiecej-ugod-niz-mediacji, 6.02.2017.
Żurawska M. (2008), Mediacja jako nowa metoda rozwiązywania sporu z zakresu prawa pracy, w: Sądy polubowne i mediacja, red. J. Olszewski, C.H. Beck, Warszawa, s. 101–127.