Słowa kluczowe
wybory samorządowe
partyjne komitety wyborcze
mniejszość niemiecka
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest ustalenie, jak przebiega rywalizacja polityczna na poziomie samorządowym w woj. opolskim, tzn. czy lokalne podmioty skutecznie współzawodniczą z partiami politycznymi i czy ostateczny rezultat wpisuje się w specyfikę elekcji na poziomie subnarodowym (tzn., czy upartyjnienie wzrasta wraz ze szczeblem samorządu), czy też odznacza się jakimiś cechami charakterystycznymi. W tym celu przeprowadzona została analiza statystyczna wyników wyborów samorządowych 2014 roku, uwzględniająca partyjne komitety wyborcze oraz komitet wyborczy Mniejszości Niemieckiej, który traktujemy jak protopartię. Analizie podlegała zarówno liczba kandydatów, jak i liczba wybranych radnych oraz wójtów, burmistrzów, prezydentów z poszczególnych ugrupowań. Najważniejsze wnioski są następujące: władza samorządowa na szczeblu wojewódzkim jest obecnie na Opolszczyźnie silnie upartyjniona. Na poziomie powiatów, najwięcej kandydatów w wyborach wystawiają partie polityczne. Ogółem, na 246 radnych powiatowych (w tym radnych Opola – miasta na prawach powiatu), 127 mandatów zdobyli kandydaci startujący z list partii. W wyborach do rad gmin powyżej 20 tys. mieszkańców, odsetek mandatów radnych, uzyskanych przez partyjne komitety wyborcze wyniósł 34,2 proc. a w gminach poniżej 20 tys. – 13,6 proc. Wyniki te potwierdzają tezę o malejącym upartyjnieniu wyborów wraz ze szczeblem samorządu.
Bibliografia
Antoszewski A. (2004), Wzorce rywalizacji politycznej we współczesnych demokracjach europejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Banaszak B. (2009), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Bokszczanin I. (2014), Demokracja lokalna – próba konceptualizacji, w: Demokracja lokalna w państwach Europy, red. I. Bokszczanin, A. Mirska, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Chmaj M., Skrzydło W. (2015), System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Wolters Kluwer, Warszawa.
Dojwa K. (2011), Samorząd terytorialny i władze samorządowe w percepcji społecznej. Wybrane aspekty socjologiczne, „Studia Politologiczne”, t. 20, s. 21–40.
Feja-Paszkiewicz A. (2008), Zasada pomocniczości a samorząd terytorialny, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy”, nr 4, s. 21–38.
Gajowniczek T. (2014), Rywalizacja w wyborach powiatowych województwa warmińsko-mazurskiego, w: Doświadczenia i perspektywy rozwoju samorządu terytorialnego i zawodowego, red. P. Antkowiak, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Gebethner S. (2001), Nasza specyficzna instytucja. Komitety wyborcze w ordynacji wyborczej 2001, „Rzeczpospolita”, 6.08.2001.
Gendźwiłł A. (2010), O partyjności i bezpartyjności demokracji lokalnej, „Studia Polityczne”, nr 26, s. 7–27.
Gendźwiłł A., Żółtak T. (2012), Bezpartyjność w powolnym odwrocie. Analiza rozpowszechnienia bezpartyjności w wyborach lokalnych w Polsce w latach 2002–2010, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 1(47), s. 102–121.
Kostka W. (2008), Instytucjonlizacja partii politycznych w społecznościach miejskich, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Krasnowolski A. (2010), Wybrane zagadnienia z dwudziestoletniej ewolucji samorządu terytorialnego. Władza w gminie – od Komitetów Obywatelskich „Solidarność” do jednoosobowego organu wykonawczego, Biuro Analiz i Dokumentacji Kancelarii Senatu, http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/96/plik/ot-584.pdf, 26.07.2015.
Mazurek M. (2010), Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie: między partią polityczną a organizacją etnicznoregionalną, „Studia Socjologiczne”, nr 3 (198), s. 77–98.
Mazurkiewicz M. (2015), Wielokulturowy Śląsk Opolski – perspektywa politologiczna, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies”, t. 3, nr 1, s. 83–101.
Mizgalski J. (2012), Tożsamość polityczna partii/ugrupowania politycznego w lokalnej przestrzeni politycznej, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”, wydanie specjalne, s. 65–95.
Nalewajko E. (1997), Protopartie i protosystem?: szkic do obrazu polskiej wielopartyjności, ISP PAN, Warszawa.
Nowak T. (2013), Partycypacja partii politycznych w kreowaniu władz samorządowych, „Przegląd Politologiczny”, nr 4, s. 187–199.
Olson D. M. (1998), Party Formation and Party System Consolidation in the New Democracies of Central Europe, „Political Studies”, t. XLVI, s. 432–464.
‘Postanowienie’ (2014), Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 14.10.2014 r. Sygn. akt I ACz 862/14.
Shvetsova O. (2002), Institutions and coalition-building in post-communist transitions, w: The Architecture of Democracy: Constitutional Design, Conflict Management, and Democracy, red. A. Reynolds, Oxford University Press, s. 55–78.
Swianiewicz P. (2006), Co zmieniły wybory, „Wspólnota”, nr 49(995), s. 14–17.
Tkacz R. (2008), Wybory coraz mniej lokalne? Przejawy kartelizacji partii politycznych na szczeblu lokalnym i regionalnym na przykładzie wyborów na Śląsku Opolskim, „Studia Wyborcze”, t. 6, s. 73–93.
Wojtasik W. (2013), Systemowa specyfika wyborów samorządowych w Polsce, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 5(41), nr 1, s. 53–72.
Wódz J. (2012), Pomiędzy ruchem społecznym w skali regionalnej a protopartią i partią regionalną. Kilka refleksji na tle zmian reprezentacji politycznej w regionach Europy, „Górnośląskie Studia Socjologiczne Seria Nowa”, t. 3.