Stany Zjednoczone i Unia Europejska jako promotorzy reform demokratycznych w państwach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej w pierwszej dekadzie XXI wieku
PDF

Słowa kluczowe

Bliski Wschód
Afryka Północna
Stany Zjednoczone
Unia Europejska
demokracja

Jak cytować

Wordliczek, R. (2017). Stany Zjednoczone i Unia Europejska jako promotorzy reform demokratycznych w państwach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej w pierwszej dekadzie XXI wieku. Przegląd Politologiczny, (1), 203–220. https://doi.org/10.14746/pp.2017.22.1.14

Abstrakt

Zarówno Stany Zjednoczone, jak i Unia Europejska prowadzą aktywną politykę wobec państw Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Od początku lat 90. XX wieku jednym z istotnych elementów działań politycznych tych dwóch ważnych aktorów sceny międzynarodowej są inicjatywy, mające na celu wspieranie procesów demokratyzacyjnych. Unia Europejska i Stany Zjednoczone są autorami szeregu programów polityczno-gospodarczych, których beneficjentami są państwa regionu. W artykule przeanalizowano i porównano najważniejsze programy autorstwa Stanów Zjednoczonych [United States Agency for International Development (USAID), Human Rights and Democracy Fund, Middle East Partnership Initiative (MEPI), The Greater Middle East Initiative oraz Broader Middle East and North Africa Initiative (BMENAI)] i Unii Europejskiej [Europejska Inicjatywa na Rzecz Demokracji i Praw Człowieka (od 2007 roku Europejski Instrument na Rzecz Demokracji i Praw Człowieka), Partnerstwo Eurośródziemnomorskie oraz Europejska Polityka Sąsiedztwa].

https://doi.org/10.14746/pp.2017.22.1.14
PDF

Bibliografia

A National Security Strategy of Engagement and Enlargement (1995), Washington D.C.

Bezpieczeństwo w Unii Europejskiej, http://europa.gery.pl/index.php?id=unia&ue=bezp/inne/procesbar, 1.12.2014.

Broader Middle East/ North Africa Partnership, Sea Island, Georgia (2004), White House, June 9, http://www.whitehouse.gov/news/releases/2004/06/20040609-30.html, 30.09.2016.

Bush G. W. (2005), Inaugural Speech, January 20, www.2001-2009.state.gov, 12.12.2016.

Carothers T. (2005), A Better Way to Support Middle East Reform, Carnegie Endowment for International Peace, Policy Brief no. 33, February, http://www.carnegieendowment.org/files/PB33.carothers.FINAL.web, 21.04.2016.

Clinton H. R. (2010), On Developmenting the 21st Century, speech, The Peterson Institute for International Economics, Washington D.C., January 6, http://www.state.gov/secretary/rm/2010/01/134838.html, 15.08.2012.

EIDHR (2006), Countries 2001. General Call for Proposals, www.ec.europa.eu/comm/europeaid/projects_2001_countries_en.htm, 30.03.2015.

Euro – Mediterranean Partnership/Barcelona Process, http://ec.europa.eu/comm/external_relations/euromed/, 2.10.2015.

EuroMed, Information and Training Seminars for Diplomats, www.euromed-seminars.org.mt/aboutems.htm, 10.12.2014.

European Commission (2003), Communication from the Commission to the Council and the European Parliament. Reinvigorating EU actions on Human Rights and Democratisation with Mediterranean Partners, www.europa.eu.int/comm/europeaid/projects/eidhr/documents_enhtm#communications, 10.09.2013.

European Commission (2004), From MEDA I to MEDA II: Commitments and Payments, www.ec.europa.int/comm/europeaid/projects/med/financial/1995-2004.pdf, 14.03.2014.

European Commission (2005), Euro-Med Partnership. Morocco. National Indicative Programme 2005–2006, www.ec.europa.eu/comm/external_relations/morocco/csp/nip0506.htm, 15.05.2014.

European Commission (2006), General Budget of the European Union for the Fiscal Year 2006: The Figures, www.www.europa.eu.int/comm/budget/library/publications/budget_in_fig/syntchif_2006_en.pdf, 17.02.2015.

European Commission (2007), European Nieghbourhood Policy: Funding, www.ec.europa.eu/world/enp/funding_en.htm, 3.12.2014.

Finkel S. E., Perez-Linan A., Seligson M. A. (2006), Effects of US Foreign Assistance on Democracy Building: Results of a Cross – National Quantitative Study.

Gambill G. C. (2004), Jumpstarting Arab Reform: The Bush Administration’s Greater Middle East Initiative, “Middle East Intelligence Bulletin”, vol. 6, no. 6–7.

Gershman C. (2003), A Democracy Strategy for the Middle East, National Endowment for Democracy, Dec. 12, http://www.ned.org/about/board/meet-our-president/archived-remarks-andpresentations/12122003, 10.09.2016.

Gillespie R., Youngs R. (2002), The European Union and Democracy Promotion: The Case of North Africa, Londyn.

Girdner E. J., The Greater Middle East Initiative: Regime Change, Neoliberalism and US Global Hegemony, “Turkish Yearbook”, vol. XXXVI, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/44/677/8621.pdf.

Hassan O. (2013), Constructing America’s Freedom Agenda for the Middle East, New York.

Holden P. (2005), Hybrids on the rim? The European Union’s Mediterranean aid policy, “Democracy”, vol. 12, no. 5.

Huber D. (2008), Democracy Assistance in the Middle East and North Africa: a comparison of US and EU policies, “Mediterranean Politics”, vol. 13, no. 1.

Kłosowicz R. (2008), U.S. Marines jako narzędzie polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych Ameryki, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Libia zbliża się do UE (2004), „Wiadomości Europejskie”, nr 29.

Nau H. (2000), America’s identity, democracy, promotion and national interest: beyond realism, beyond idealizm, w: American Democracy Promotion. Impulses, Strategies, and Impacts, red.

M. Cox, G. J. Ikenberry, T. Inoguchi, Oxford.

NED, Description of 2004 Grants – Middle East and North Africa, http://www.ned.org/grants/04programs/grants-mena04.htm, 12.12.2016.

Neep D. (2004), Dilemmas of Democratization in the Middle East; The ‘Forward Strategy of Freedom, “Middle East Policy Council Journal”, vol. 11, no. 3.

Ośrodek Informacji i Dokumentacji Europejskiej, http://libr.sejm.gov.pl/oide/index.php?topic=newsletter&id=newsletter_29, 13.02.2015.

Ośrodek Informacji i Dokumentacji Europejskiej: http://libr.sejm.gov.pl/oide/index.php?topic=newsletter&id=newsletter_48, 3.03.2014.

Scott J., Steele C. (2005), Assisting democrats or resisting dictators? The nature and impact of democracy support by the United States National Endowment for Democracy, 1990–1999, “Democratization”, vol. 12, no. 4.

Serwis informacyjny Wiadomości Europejskich: Więcej informacji o... (2004), „Wiadomości Europejskie”, nr 48.

Serwis o Unii Europejskiej – PAP S.A. – Stosunki zewnętrzne, http://euro.pap.com.pl/europap/index.jsp?place= Menu02&news_cat, 6.06.2014.

Sharp J. M. (2005), The Broader Middle East and North Africa: An Overview, CRS Report for Congress, February 15, 2005, Washington D.C.

Sharp J. M. (2006), U.S. Democracy Promotion Policy in the Middle East: The Islamist Dilemma, CRS Report for Congress, June 15, 2006, Washington D.C.

The MEDA System, http://ec.europa.eu/external_relations/euromed/meda.htm, 2.04.2014.

U.S. Department of State (2005), Human Rights and Democracy Fund, June 2, http://www.state.gov/g/drl/c7607.htm, 23.10.2016.

U.S. Department of State (2006), Background Note: Morocco, July, http://www.state.gov/r/pa/eibgn/5431.htm, 30.09.2012.

U.S. Department of State (2008), Report on International Religious Freedom, http://www.2001-2009.state.gov, 13.12.2016.

U.S. Department of State (2009), Advancing Freedom and Democracy Reports, May, http://www.state.gov/j/drl/rls/afdr/index.htm, 16.12.2016.

U.S. Department of State, Bureau of Democracy, Human Righs, and Labor: DRL Programs, http://www. state.gov, 11.12.2016.

U.S. Department of State, DRL Programs: Middle East and North Africa Programs, http://www.state.gov/j/drl/p/c29811.htm, 13.12.2016.

U.S. Department of State, Middle East Partnership Initiative, http://www.mepi.state.gov/, 14.09.2016.

U.S. Department of State, Middle East Partnership Initiative. Success Stories, http://www.mepi.state.gov/c16050, 20.07.2016.

U.S. Department of State, Supporting Human Rights and Democracy: The U.S. Record, http://www.state.gov/j/drl/rls/shrd/, 20.12.2016.

U.S. Department of State, Supporting Human Rights and Democracy: The U.S. Record 2003–2004, http://www.mepi.state.gov/j/drl/rls/shrd/2003/31022.htm, 27.12.2016.

U.S. Department of State, Supporting Human Rights and Democracy: The U.S. Record 2006, http://www.state.gov/j/drl/rls/shrd/2006/80589.htm, 15.12.2016.

USAID (2004), Morocco: Data Sheet, http://www.usaid.gov/policy/budget/cbj2006/ane/pdf/ma608-013.pdf, 13.09.2012.

USAID (2005), At Freedom’s Frontiers: A Democracy and Governance Strategic Framework, www.usaid.gov/our_work/democracy_and_governance/democracy_framework.html, 29.03.2014.

USAID (2006a), At Freedom’s Frontiers: A Democracyand Governance Strategic Framework, http://www.usaid.gov/our_work/democracy_framework.htm, 21.03.2016.

USAID (2006b), Primer: What We Do and How We Do It, July 14, http://www.usaid.gov/about_usaid/primer.html, 9.07.2016.

Youngs R. (2003), European approaches to democracy assistance: learning the right lesson?, “Third World Quarterly”, no. 24, vol. 1.

Zając J. (2002), Polityka Unii Europejskiej w regionie śródziemnomorskim, Toruń.

Zając J. (2005), Partnerstwo Eurośródziemnomorskie, Warszawa.