Abstrakt
The author of the paper undertakes to present and analyze one of the research instruments applied by comparative political science in quantitative surveys, namely scales of democracy (sometimes referred to as indices or factors of democracy). This instrument is quite common in Western, in particular Anglo-Saxon political science, whereas it remains relatively unknown in Polish political science. The aim of the paper is therefore to introduce the reader to this theoretical and methodological construct. In order to achieve this aim the author indicates the possible uses of scales of democracy and the areas of research that apply them. He also analyzes methodological problems related to the development and application of scales of democracy. Although they offer a useful tool in comparative analyses, the essence of this instrument may raise certain methodological and epistemological doubts. Therefore it is significant to maintain the utmost diligence when developing these scales, which must be based on the application of advanced statistical instruments and research algorithms. On the basis of the conclusions of G. L. Munck and J. Verkuilen, the author presents a model process for developing scales of democracy and demonstrates the challenges faced by the researcher trying to develop such scales. The last part of the paper discusses the place of the issue of democracy measurement in Polish political science. The author claims that Polish researchers’ interest in this issue does not correspond to its significance and the potential advantages that could be obtained.Bibliografia
Antoszewski A., Herbut R. (red.), Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, Wrocław 1992.
Antoszewski A., Herbut R. (red.), Systemy polityczne demokracji zachodnioeuropejskich. Wstęp do analizy porównawczej, Wrocław 1992.
Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne współczesnego świata, Gdańsk 2001.
Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne współczesnej Europy, Warszawa 2006.
Antoszewski A., Współczesne teorie demokracji, w: Studia z teorii polityki, t. II, red. A. W. Jabłońki, L. Sobkowiak, Wrocław 1998.
Babiński G., Pomiar w naukach społecznych. Problemy ogólne i zasady budowy skal, w: Badania empiryczne w socjologii. Wybór tekstów, opr. M. Malikowski, M. Niezgoda, Tyczyn 1997.
Beetham D., Carvalho E., Landman T., Weir S., Assessing the Quality of Democracy. A Practical Guide, Stockholm 2008.
Blok Z., Krytyczna refleksja nad wybranymi teoriami i kryteriami ocen demokratyzacji, w: Polska i Europa Środkowa. Demokratyzacja, konsolidacja, europeizacja, red. E. Nowak, R. Riedel, Lublin 2010 (w druku).
Blok Z., Transformacja – uniwersalny czy unikalny charakter doświadczeń, w: Modernizacja polityczna w teorii i praktyce. Filozoficzne aspekty i dziedziny modernizacji, red. M. Barański, Katowice 2009.
Blok Z., Transformacja jako konwersja funkcji wewnątrzsystemowych na przykładzie Polski, Poznań 2006.
Bollen K. A., Issues in the Comparative Measurement of Political Democracy, „American Sociological Review” 1980, vol. 45.
Carothers T., The End of the Transition Paradigm, „Journal of Democracy” 2002, vol. 13, Issue 1.
Coppedge M., Gerring J., Measuring Democracy: A Multidimensional, Tiered, And Historical Approach (proposal), Boston–Notre Dame 2009 (wersja elektroniczna: http://people.bu.edu/jgerring/documents/MeasuringDemocracy.pdf [22.05.2010]).
Coppedge M., Reinicke W. H., Measuring Polyarchy, „Studies in Comparative International Development” 1990, vol. 25, No. 1.
Fukuyama F., Koniec historii, Poznań 1996.
Fukuyama F., The End of History, „The National Interest”, Summer 1989.
Gerring J., Measuring Democracy: Proposal for a Disaggregated Approach, referat prezentowany na APSA 2008 Annual Meeting, Hynes Convention Center – Boston (MA), 28 sierpnia 2008, (wersja elektroniczna: http://www.allacademic.com/meta/p280410_index.html [06.06.2010]).
Goode W. J., Hatt P. K., Podstawowe problemy pomiaru, w: Metody badañ socjologicznych, opr. S. Nowak, Warszawa 1965.
Hadenius A., Democracy And Development, Cambridge University Press, Cambridge–New York–Melbourne 1992.
Jelonek A. W., Tyszka K., Koncepcje rozwoju społecznego, Warszawa 2001.
Landman T., Häusermann J., Map-Making and Analysis of the Main International Initiatives on Developing Indicators on Democracy and Good Governance, University of Essex – Human Rights Centre, Report for the Statistical Office of the Commission of the European Communities (Eurostat), Colchester–Ipswich 2003.
Merton R. K., Teoria socjologiczna i struktura spo³eczna, Warszawa 2002.
Munck G. L., Verkuilen J., Conceptualizing and Measuring Democracy: Evaluating Alternative Indices, „Comparative Political Studies” 2002, vol. 35, No. 1.
Munck G. L., The Past and Present of Comparative Politics, w: G. L. Munck, R. Snyder, Passion, Craft, and Method in Comparative Politics, John Hopkins University Press, Baltimore (MD) 2007.
R. L. Barsh, Measuring Human Rights. Problems of Methodology and Purpose, „Human Rights Quarterly” 1993, vol. 15, No. 1.
Rajca L., Demokracja. Studium polityczne, Toruń 2007.
Reiter D., Does Peace Nurture Democracy?, „The Journal of Politics” 2001, vol. 63, Issue 3.
Schmitter P. C., Karl T. L., What Democracy Is... and Is Not, „Journal of Democracy” 1991, vol. 2, Issue 3.
Szczepański M. S., Teorie zmian społecznych. Wybrane zagadnienia, cz. 1: Teorie modernizacji, Katowice 1985.
Szewczak W., Pomiar postępów demokratyzacji w krajach przechodzących transformację systemową, w: Polska i Europa Środkowa. Demokratyzacja, konsolidacja, europeizacja, red. E. Nowak, R. Riedel, Lublin 2010 (w druku).
Szewczak W., Współczesne problemy demokracji (tekst nieopublikowany).
Wiatr J. J., Socjologia wielkiej przemiany, Warszawa 1999.
[Freedom House], Freedom in the World – Electoral Democracies, http://www.freedomhouse.org/uploads/fiw09/CompHistData/EDNumbers&Percentages.pdf [5.01.2010].