Słowa kluczowe
demokracja
media
populizm
Jak cytować
Abstrakt
Antydemokratyczne przemiany w Polsce zbiegły się nieprzypadkowo z wejściem na nowy poziom rozwoju mediów społecznościowych. Zaawansowane technologicznie metody zarządzania dyskursem (np. poprzez targetowanie behawioralne) współistnieją z niską wiedzą Polaków na temat tego jak funkcjonuje świat social media4 i niechęcią do zdobywania wiedzy na ten temat wśród polskich rodzin (Drzewiecki 2010). Staje się to żyznym gruntem dla rozwoju negatywnych zjawisk z punktu widzenia demokracji. Hejt, fake news i deep fake, trywializacja i banalizacja, astroturfing, wykorzystywanie botów w celach propagandowych… można w nieskończoność wymieniać niebezpieczeństwa związane z wpływaniem działań w social media na debatę publiczną. Stawiamy hipotezę, że w przypadku demokracji tak młodej i chwiejnej jak Polska, połączenie antydemokratycznych wizji państwa z tak dynamicznym rozwojem mediów społecznościowych stanowi wyjątkowe zagrożenie dla rozwoju społeczeństwa.
Bibliografia
Aronson E., Wilson T. D., Akert R. M. (2006), Psychologia społeczna. Serce i umysł, Zysk i S-ka, Poznań.
Akpinar E., Berger J. (2017), Valuable virality, “Journal of Marketing Research”, vol. 54, no. 2. https://doi.org/10.1509/jmr.13.0350 DOI: https://doi.org/10.1509/jmr.13.0350
Baciak P. (2006), Internet – Agora XXI wieku? Rozważania w świetle teorii demokracji deliberatywnej autorstwa Jürgena Habermasa, “Global Media Journal – Polish Edition”, vol. 2, no. 2.
Bernard E., Lester M. S., Karl H. S., Zimmer A. (2018), The Size and Composition of the European Third Sector, in: The Third Sector as a Renewable Resource for Europe, eds. L. M. Salamon, W. Sokolowski, Palgrave Macmillan.
Bertot J. C. (2019), Social Media, Open Platforms, and Democracy: Transparency Enabler, Slayer of Democracy, Both?, “HICSS”. https://doi.org/10.24251/HICSS.2019.942 DOI: https://doi.org/10.24251/HICSS.2019.942
Breeze R. (2019), Emotion in Politics: Affective-Discursive Practices in UKIP and Labour, “Discourse & Society” vol. 30, no. 1. https://doi.org/10.1177/0957926518801074 DOI: https://doi.org/10.1177/0957926518801074
Boukes M. (2019), Social Network Sites and Acquiring Current Affairs Knowledge: The Impact of Twitter and Facebook Usage on Learning About the News, “Journal of Information Technology & Politics”, vol. 16, no. 1. https://doi.org/10.1080/19331681.2019.1572568 DOI: https://doi.org/10.1080/19331681.2019.1572568
Castro L., Strömbäck J., Esser F., Van Aelst P., de Vreese C., Aalberg A., Cardenal A. S. et al. (2021), Navigating High-Choice European Political Information Environments: A Comparative Analysis of News User Profiles and Political Knowledge, “The International Journal of Press/Politics”. https://doi.org/10.1177/19401612211012572 DOI: https://doi.org/10.1177/19401612211012572
Chudy B. “Mój telefon też jest w jakiś sposób inwigilowany.” Czarnek krytycznie o komisji śledczej”, 11.02.2022, https://wiadomosci.radiozet.pl/Polska/Polityka/Przemyslaw-Czarnek-o-komisji-sledczej.-Moj-telefon-tez-jest-w-jakis-sposob-inwigilowany, 02.07.2022.
Cicha K., Rutecka P., Rizun M., Strzelecki A. (2021), Digital and Media Literacies in the Polish Education System-Pre- and Post-COVID-19 Perspective, “Educ. Sci”, vol. 11, no. 532. https://doi.org/10.3390/educsci11090532 DOI: https://doi.org/10.3390/educsci11090532
Ciechanowicz A. (2021), KE przedstawiła wniosek dyrektywy ws. opodatkowania międzynarodowych korporacji, 22.12.2021, “Gazeta Prawna”, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/swiat/artykuly/8320411,ke-opodatkowanie-miedzynarodowych-korporacji.html, 02.07.2022.
Drzewiecki P. (2010), Media aktywni. Dlaczego i jak uczyć edukacji medialnej?, Instytut Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa, Warszawa.
Jakubowicz K. (2013), Media a demokracja w XXI wieku. Poszukiwanie nowych modeli, Poltext, Warszawa.
Jakubowski J. (2017), Populizm i social media – małżeństwo z rozsądku?, “e-Politikon”, vol. 24.
Jakubowski J., Pawełczyk P. (2019), New Determinants of Political Socialization in the Internet Age, “Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, vol. 43, no. 3. https://doi.org/10.14746/ssp.2019.3.6 DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2019.3.6
Jakubowski J. (2021), Political socialization in meme times: Adolescents and the sources of knowledge concerning politics, “Review of Education, Pedagogy, and Cultural Studies”, vol. 3. https://doi.org/10.1080/10714413.2021.1872315 DOI: https://doi.org/10.1080/10714413.2021.1872315
Kanižaj I., Lechpammer S. (2019), The Role of Organisations of Journalists in Promoting Media Literacy – Building Credibility and Trust, “Media Literacy and Academic Research”, vol. 2, no. 1. https://doi.org/10.1002/9781118978238.ieml0144 DOI: https://doi.org/10.1002/9781118978238.ieml0144
Lakomy M. (2013), Demokracja 2.0. Interakcja polityczna w nowych mediach, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Lipiński A., Stępińska A. (2019), Polish Right-Wing Populism in the Era of Social Media. The Unexpected Careers of P. Kukiz and J. Korwin-Mikke, “Problems of Post-Communism”, vol. 66, no. 1. https://doi.org/10.1080/10758216.2018.1484667 DOI: https://doi.org/10.1080/10758216.2018.1484667
Lodge M., Taber C. (2012), Three Steps toward a Theory of Motivated Political Reasoning, in: Elements of Reason. Cognition, Choice, and the Bounds of Rationality, eds. A. Lupia, M. D. McCubbins, S. L. Popkin, Cambridge University Press, Cambridge.
Malewska-Szałygin A. (2017), Memy – nowa forma wiedzy potocznej, in: Memy czyli życie społeczne w czasach kultury obrazu, eds. T. Gackowski, K. Byrska, T. Patera, Oficyna Wydawnicza ASPRA, Warszawa.
McNutt J. G. (2010), Researching advocacy groups: Internet sources for research about public interest groups and social movement organizations, “Journal of Policy Practice”, vol. 9, no. 3–4. https://doi.org/10.1080/15588742.2010.487247 DOI: https://doi.org/10.1080/15588742.2010.487247
Morris L. (2021), In Poland’s politics, a ‘social civil war’ brewed as Facebook rewarded online anger, 27.10.2021, “Washington Post”, https://www.washingtonpost.com/world/2021/10/27/poland-facebook-algorithm/, 02.07.2022.
Olaniran B., Williams I. (2020), Social Media Effects: Hijacking Democracy and Civility in Civic Engagement, in: Platforms, Protests, and the Challenge of Networked Democracy, eds. J. Jones, M. Trice, Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-36525-7_5 DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-36525-7_5
Rozwadowska A. (2019), Po wizycie Pence’a polski rząd wycofuje się z wprowadzenia podatku cyfrowego. Facebook, Apple, Uber i Google nie zapłacą, 03.09.2019, “Gazeta Wyborcza”, https://wyborcza.biz/biznes/7,177151,25152145,po-wizycie-pence-a-polski-rzad-wycofuje-sie-z-wprowadzenia-podatku.html?disableRedirects=true, 02.07.2022.
Sigillo A. E., Sicafuse L. (2015), The Influence of Media and Community Sentiment on Policy Decision-Making, in: Handbook of Community Sentiment, eds. M.K. Miller et al., Springer, Nowy Jork. https://doi.org/10.1007/978-1-4939-1899-7_2 DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4939-1899-7_2
Sozański J. (2014), Zasada demokratycznego państwa prawnego w polskiej praktyce prawnej, “KNUV”, vol. 4, no. 42.
Stetka V., Surowiec P., Mazák J. (2019), Facebook as an instrument of election campaigning and voters’ engagement: comparing Czechia and Poland, “European Journal of Communication”, vol. 34, no. 2. https://doi.org/10.1177/0267323118810884 DOI: https://doi.org/10.1177/0267323118810884
Stępińska A., Lipiński A., Hess A., Piontek D. (2017), A Forth Wave of Populism?, in: Populist Political Communication in Europe, eds. T. Aalberg, F. Esser, C. Reinemann, J. Strömback, C. H. de Vreese, Routledge, New York–London.
Tellis G. J., MacInnis D. J., Tirunillai S., Zhang Y. (2019), What drives virality (sharing) of online digital content? The critical role of information, emotion, and brand prominence, “Journal of Marketing”, vol. 83, no. 4. https://doi.org/10.1177/0022242919841034 DOI: https://doi.org/10.1177/0022242919841034
Horovitz J. (2021), The facebook files. A Wall Street Journal investigation. 29.12.2021, https://www.wsj.com/articles/the-facebook-files-11631713039, 02.07.2022.
Van A. P., Stromback J., Aelberg T. et al. (2017), Political Communication in a High-Choice Media Environment: A Challenge for Democracy?, “Annals of the International Communication Association”, vol. 41, no. 1. https://doi.org/10.1080/23808985.2017.1288551 DOI: https://doi.org/10.1080/23808985.2017.1288551
Van Erkel P., van Aelst P. (2020), Why Don’t We Learn from Social Media? Studying Effects of and Mechanisms behind Social Media News Use on General Surveillance Political Knowledge, “Political Communication” vol. 38, no. 2. https://doi.org/10.1080/10584609.2020.1784328 DOI: https://doi.org/10.1080/10584609.2020.1784328
“We are social”. Digital 2022 Global Overview Report, ed. S. Kemp, 26.01.2022, https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022-another-year-of-bumper-growth-2/, 11.10.2022.
Weismueller J., Harrigan, P., Coussement K., Tessitore T. (2022), What makes people share political content on social media? The role of emotion, authority and ideology, “Computers in Human Behavior”, vol. 129. https://doi.org/10.1016/j.chb.2021.107150 DOI: https://doi.org/10.1016/j.chb.2021.107150
Wilhelm A. G. (1999), Virtual sounding boards: how deliberative is online political discussion?, in: Digital Democracy. Discourse and Decision Making in the Information Age, eds. B. N. Hague, B. D. Loader, Routledge, London.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Jakub Jakubowski, Beata Pająk-Patkowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.