Abstrakt
W kontekście narastającego kryzysu projektu integracyjnego w Europie to współpraca transgraniczna wydaje się być jednym z dynamicznie rozwijających się wyjątków. Dotyczy to w szczególności instytucji Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej (EUWT). Ostatnie lata to znaczący przyrost ilości utworzonych ugrupowań oraz inicjatyw zmierzających do ich powołania. Jednakże bliższe spojrzenie na rozwój EUWT może sugerować bardziej złożony obraz sytuacji. Z jednej strony, bowiem stanowić mogą one przejaw pragmatyzmu instytucjonalnego jednostek samorządu terytorialnego, z drugiej, realizacji polityk narodowych państw członkowskich. Celem prezentowanego tekstu jest krytyczne spojrzenie na instytucję EUWT jako elementu dynamizacji procesów integracyjnych na poziomie lokalnym i regionalnym w Unii Europejskiej. Autor stawia pytanie o zróżnicowanie motywacyjne i przestrzenne tworzonych EUWT w Unii Europejskiej. Zakłada on, iż aktorzy w różnych częściach Unii Europejskiej angażują się w tworzenie ugrupowań z uwagi na odmienne czynniki, co przekłada się na zróżnicowaną „gęstość” ich występowania w poszczególnych makroregionach wspólnoty. Analiza przeprowadzona została przez pryzmat głównych teoretycznych szkół integracyjnych w obszarze studiów nad Unią Europejską i procesami integracji międzynarodowej. Wnioski pokazują Francję i Węgry jako głównych graczy w Europie w zakresie EUWT, każde z tych państw motywowane jest jednak przez odmienne czynniki.
Bibliografia
Despiney Zochowska B. (2013), Euroregions, Emerging new forms of Cross-border cooperation, in: Borders and Border Regions in Europe. Changes. Challenges and Chances, eds. A. Lechevalier, J. Wielgohs, Transcript, Bielefeld.
Diez T., Wiener A. (2004), European integration Theory, Oxford University Press, Oxford.
European Grouping of Territorial Cooperation (2015), www.protal.cor.euriopa.eu, 14.12.2015.
European Institute of Cross-border Studies, www.institute.cesci-net.eu, 05.05.2016.
Dumała H. (2009), Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej – nowe możliwości dla polsko-niemieckich euroregionów, in: Pogranicze polsko-niemieckie na tle granic i pograniczy europejskich, eds. J. Jańczak, M. Musiał-Karg, L. Wojnicz, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
Grix J., Knowles W. (2002), The Euroregion and the Maximization of Social Capital: Pro Europa Viadrina, “Regional and Federal Studies”, no. 12, vol. 4.
Haas E. (1964), Beyond the Nation State. Functionalism and International Organisation, Stanford University Press, Stanford.
Hoffmann S. (1966), Obstinate or obsolete. The fate of the nation-state and the case of Western Europe, “Daedalus”, vol. 95, no. 3.
Jańczak J. (2011), Cross-border Governance in Central European Border Twin Towns. Between Debordering and Re-bordering, in: De-bordering, Re-bordering and Symbols on the European Boundaries, ed. J. Jańczak, Logos Verlag, Berlin, pp. 37–52.
Jańczak J. (2013), Border Twin Towns in Europe. Cross-border Cooperation at a Local Level, Logos Verlag, Berlin, p. 135.
Jańczak J. (2009), Cross-border governance jako koncepcja wspólnego zarządzania miastem podzielonym. Efektywność w warunkach członkostwa w UE, in: Pogranicze polsko-niemieckie po 2004 roku. Nowa jakość sąsiedztwa?, eds. J. Jańczak, M. Musiał-Karg, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, pp. 214–237.
Järviö P. (2011), Cross-border cooperation – benefiting from borders, Jarvio Associates, Ministry of Foreign Affairs of Finland, Helsinki.
Lindberg L. N. (1963), The Political Dynamics of European Economic Integration, Stanford University Press, Stanford, CA.
Mission Opérationnelle Transfrontalière (MOT), http://www.espaces-transfrontaliers.org/en/resources/territories/euroregions/, 15.11.2015.