Abstract
Historical policy versus the politics of remembrance is undoubtedly a policy, or a peculiar way to ‘conduct policy,’ where the optimally true knowledge of history as well as falsified and mythicized information about the past are a means to maintain, win and participate in power. By this token, historical policy is about the instrumentalization of the knowledge of history and mythicized accounts or opinions of the past for the sake of the implementation of a political agenda.So far, the concept of ‘historical policy’ has not yet become a clear academic category, which makes it difficult to agree what it actually encompasses. Still, the concept of ‘historical policy’ stands a chance of becoming an objective category in political science. Some professional historians may lean towards a certain skepticism, especially if they accept the traditional paradigm of studying the history of society.Misunderstandings regarding the issue of ‘historical policy’ sometimes result in a tendency to reject the possibility of this concept being applied by academics from the humanities and social fields of science. Recently, the issue of ‘historical policy’ has become of interest to political scientists, whose area of study involves the multiplicity of ‘detailed policies.’‘Historical policy’ is also discussed by many journalists who do not always present deepened reflections and concrete attitudes, as they rather tend to express their subjective views. It turns out that some Polish historians, political scientists and journalists are embroiled in the current political dispute in Poland. They frequently assume the role of lobbyists or opponents of one option of historical policy or another. The issue of historical policy requires analysis and explanation in an objective and multidisciplinary manner. It is a positive phenomenon that more and more publications with academic aspirations are emerging on this subject in Poland. One should recommend the cooperation between political scientists and historians in order to review and reliably explain planned and executed historical policy in a comparative manner.
References
Araszkiewicz F. W., Ideały wychowawcze Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1978.
Bachman K., Wbrew społecznym trendom? Dlaczego niemiecka polityka historyczna była i będzie skuteczniejsza od polskiej, „Komentarze” z 2 czerwca 2006 r.
Balzer A., Dwie historie Kosowa, „Gazeta Wyborcza” z 3 lipca 2008 r.
Bartoszewski W., Racja stanu – co to znaczy?, „Polska w Europie” 1996, z. 21.
Beck U., Grande E., Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności,Warszawa 2009.
Braudel F., Historia i trwanie, Warszawa 1971.
Chodubski A., Media a kształtowanie świadomości wyborczej, w: Media w wyborach. Kampanie wyborcze. Media w polityce, red. Teresa Sasińska-Klas, Toruń 2007.
Co to jest polityka historyczna. Wywiad z Dariuszem Gawinem – historykiem idei, wicedyrektorem Muzeum Powstania Warszawskiego, „Wiadomości Historyczne” 2006, nr 5.
Czy Polsce potrzebna jest polityka historyczna. Opinie, „Rzeczpospolita” z 1 sierpnia 2007 r.
Czyżewski A., Proces destalinizacji polskiej nauki historycznej w drugiej połowie lat 50. XX wieku,Warszawa 2007.
Debata w PAU w Krakowie, „Gazeta Krakowska” z 19 czerwca 2008 r.
Dudek A., Instytut. Osobliwa historia IPN, Warszawa 2011.
Easton D., A System Analisis of Political Life, New York 1965.
Easton D., Analiza systemów politycznych, „Nauki Polityczne. Teksty pomocnicze” 1990, Łódź, nr 1.
Frei N., Polityka wobec przeszłości. Początki Republiki Federalnej i przeszłość nazistowska, Warszawa 1999.
Gowin o wypowiedzi Obamy: nie można tego bagatelizować, „Gazeta Wyborcza” z 30 maja 2012 r.
Górny G., Koniec „końca historii”, „Przewodnik Katolicki” 2004, nr 45.
Hahn H.-H., Pamięć zbiorowa – przedmiot polityki historycznej?, w: Narodowe i europejskie aspekty polityki historycznej, red. B. Korzeniewski, Poznań 2008.
Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, Warszawa 2008.
Imos R., Wiara człowieka radzieckiego, Kraków 2007.
Jak prowadzić politykę historyczną?, 4.06.2008, „Polskie Radio Online”, www.polskieradio.pl, 10.04.2013.
Juszczyszyn B., Okrągły stół jako przedmiot pozytywnej interpretacji okresu demokratycznych przemian przez członków polskiej klasy politycznej, „Transformacje – Pismo Interdyscyplinarne” 2011, nr 3–4.
Juszczyszyn B., Okrągły stół jako przykład interpretacji pamięci zbiorowej dokonywanej przez członków polskiej klasy politycznej, „Athenaeum – Polskie Studia Politologiczne” 2011, vol. 28.
Juszczyszyn B., Polityka historyczna w parlamentarnych wystąpieniach premierów III RP, „Zbliżenia Cywilizacyjne” 2009, t. V.
Korzeniewski B., Wprowadzenie. Polityka historyczna – propozycja definicji i spory wokół jej zakresu w polskim i niemieckim dyskursie naukowym, w: Narodowe i europejskie aspekty polityki historycznej, red. B. Korzeniewski, Poznań 2009.
Kula M., Bębenek historii plemiennej, „Gazeta Wyborcza” z 2 stycznia 2009 r.
Kwiatkowski P. T., Czy lata III Rzeczypospolitej były „czasem pamięci”, w: Pamięć zbiorowa jako czynnik integracji i źródło konfliktów, red. A. Szpociński, Warszawa 2009.
Kwiatkowski P. T., Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji, Warszawa 2008.
Kwiatkowski P. T., Nijakowski L. M., Szacka B., Szpociński A., Między codziennością a wielką historią. Druga wojna światowa pamięci zbiorowej społeczeństwa polskiego, Warszawa 2010.
Machcewicz P., Muzea to nie oręż polityczny, „Rzeczpospolita” z 16 grudnia 2008 r.
Machcewicz P., Spory o historię 2000–2011, Kraków 2012.
Malczewska-Pawelec D., Pawelec T., Rewolucja w pamięci historycznej. Porównawcze studia nad praktykami manipulacji zbiorową pamięcią Polaków w czasach stalinowskich, Katowice 2011.
Merta T., Czy państwo ma rządzić historią, „Gazeta Wyborcza” z 16 czerwca 2006 r.
Merta T., Polityka historyczna bez histerii, „Gazeta Wyborcza” z 9 czerwca 2005 r.
Michalski C., Koniec polityki historycznej, „Dziennik” z 20 czerwca 2008 r.
Narodowe i europejskie aspekty polityki historycznej, red. B. Korzeniewski, Poznań 2009.
Ołdakowski J., Muzeum historycznego niepokoju, „Wprost” z 24 kwietnia 2005 r.
O polityce historycznej, Frez Your Mind, Salon24.pl, 21.06.2008.
Ostolski A., Dmowski i polityka lewicy, „Krytyka Polityczna” z 20 października 2006 r.
Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Sariusz-Wolska, Kraków 2009.
Pawelec T., Pamięć historyczna jako „screen menory”, w: Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. S. M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki, Łódź 2008.
Pawłowski R., Bitwa o przeszłość, „Gazeta Wyborcza” z 6–7 września 2008 r.
Politologicznym okiem. Pamięć a polityka historyczna, „Imponderabiliom” z 17 sierpnia 2006 r.
Polityka historyczna, ale nie byle jaka (Rozmowa z Bogdanem Zdrojewskim Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego), „Rzeczpospolita” z 2 stycznia 2009 r.
Polityka ahistoryczna, Bloog „Pełen Kultury”, 21 czerwca 2008. Polityka historyczna – patrz: Wikipedia – wolna encyklopedia.
Polityka historyczaviwtopic.php.htm.
Polityka historyczna – rozmowa z profesorem Andrzejem Nowakiem z 9 maja 2008 r., historiaimedia.org, 15.04.2013.
Polski Wrocław jako metropolia europejska – pamięć i polityka historyczna z punktu widzenia „oral history”, red. Ph. Ther, T. Królik, L. Henke, Wrocław 2004.
Pomorski J., Ucieczka od historii jako element poprawności politycznej – tezy, w: Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. S. M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki, Łódź 2008.
Ponczek E., Aksjologiczny wymiar polskiej racji stanu: Od demokracji szlacheckiej do demokracji liberalnej, w: Demokracja – liberalizm – społeczeństwo obywatelskie. Doktryna i myśl polityczna, red. W. Kaute, P. Świercz, Katowice 2004.
Ponczek E., Polityka historyczna – od refleksji politycznej do racji stanu (Ogląd z perspektywy polskiej), „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne” 2011, vol. 28.
Ponczek E., Tradycja pluralizmu kulturowego Rzeczypospolitej a oddziaływania ponowoczesnego multikulturalizmu we współczesnej Polsce, w: Cywilizacyjna tożsamość europejska a polski patriotyzm, red. E. Ponczek, A. Sepkowski, Włocławek 2006.
Ponczek E.. Z myślą o integralnej refleksji teoretycznej w kwestii polityki historycznej, w: Czym jest teoria w politologii?, red. Z. Blok, Warszawa 2011.
Romanowski A., Majsterkowicze naszej pamięci, „Gazeta Wyborcza” z 1–2 marca 2005 r.
Sepkowski A., Mity w wyjaśnianiu naukowym, w: Teoretyczne i metodologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce, red. A. Antoszewski, A. Dumała, B. Kraus-Mozer, Lublin 2009.
Sepkowski A., Mity – Historia – Polityka, Toruń 2011.
Sepkowski A., Człowiek w przestrzeni mitycznej, w: Mity historyczno-polityczne –Wyobrażenia zbiorowe – polityka historyczna. Studia i materiały, red. E. Ponczek, A. Sepkowski, t. I, Toruń 2010.
Sikorski M., Myśl wychowawczo-szkoleniowa Marszałka Józefa Piłsudskiego w latach 1918–1935, Toruń 2005.
Skubiszewski K., Racja stanu z perspektywy polskiej, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej” 1992.
Strategie polityki historycznej w Europie po 1989 roku. Francja, Niemcy i Polska w międzynarodowej perspektywie porównawczej. Exposé na sympozjum polsko-niemieckie z 8–10 listopada 2007.
Szaruga L., Polityka historyczna, „Forum Akademickie”, maj 2006.
Tischner J., Etyka solidarności, Kraków 2005.
Trzeba zdefiniować pojęcie polityki historycznej, wiadomości.wp.pl.
Tschirschnitz A., Dzieje ludów biblijnych, Warszawa 1994.
Śpiewak P., Pamięć po komizmie, Gdańsk 2005.
Ujazdowski K., Polityka pamięci ma sens, „Gazeta Wyborcza” z 2 października 2008 r.
Ukielski P., III RP zapomniała o historii, „Gazeta Wyborcza” z 4 czerwca 2008 r.
Weber M., Gospodarka i społeczeństwo, Warszawa 2002.
Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Warszawa 1991.
Wierzbicki A., Europa w polskiej myśli historycznej i politycznej XIX i XX wieku, Warszawa 2009.
Wierzbicki A., Naród – państwo w polskiej myśli historycznej dwudziestolecia międzywojennego, Wrocław 1978.
Wiosenny blog na wszystkie pory roku. Polityka historyczna, 4 kwietnia 2008.
Witek J., Żmigrodzki Z., „Polityczna poprawność” w III Rzeczypospolitej, Radom 2004.
Wolff-Powęska A., Pamięć – brzemię i uwolnienie. Niemcy wobec nazistowskiej przeszłości (1945–2010), Poznań 2011.
Wóycicki K., Niemiecka pamięć. Rozrachunek z przeszłością NRD i przemiany niemieckiej świadomości historycznej, Warszawa 2011.
Zamorski K., Nostalgia i wzniosłość a refleksja krytyczna o dziejach. Kiedy polityka historyczna ma sens?, w: Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. S. M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki, Łódź 2008.
Zawodniak M., Polityka wydawnicza jako polityka historyczna (na przykładzie pierwszych lat powojennych), w: Polityka historyczna w literaturze polskiej, red. K. Stępnik, M. Piechota, Lublin 2011.
Znaniecki F., Kult państwa, w: Polska myśl demokratyczna w ciągu wieków. Antologia, oprac. M. Kridl, W. Malinowski, J. Wittlin, przedmowa do wydania polskiego S. Kieniewicz, Warszawa 1986.
Żytyniec R., Literacki dyskurs pamięci a polityka historyczna. Przypadek Güntera Grasa („Idąc rakiem” i „Przy obieraniu cebuli”), w: Narodowe i europejskie aspekty polityki historycznej, red. B. Korzeniewski, Poznań 2009.