Słowa kluczowe
demokracja nieliberalna
partycypacja polityczna
wybory
frekwencja wyborcza
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest zagadnienie frekwencji wyborczej w Polsce na poziomie ogólnokrajowym w latach 1990–2019. W szczególności autor skupił uwagę na roku 2019, gdyż zanotowano wówczas najwyższą frekwencję w wyborach parlamentarnych w analizowanym okresie. Celem badań było ustalenie przesłanek, które miały wpływ na wskazaną sytuację, na wzrost aktywności wyborczej obywateli RP. Przeprowadzona analiza skłania do wniosku, iż po przejęciu władzy przez Prawo i Sprawiedliwość w 2015 roku doszło do istotnych modyfikacji systemu społecznego, w tym politycznego, co przyczyniło się do zmiany wybranych cech sytuacji wyborczej i podwyższenia poziomu emocji politycznych. Konsekwencją był znaczny wzrost frekwencji wyborczej w 2019 roku, gdy odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego, jak również do Sejmu i Senatu. Podczas badań zastosowanie znalazły: metoda analizy i krytyki piśmiennictwa (źródeł), metoda systemowa, metody statystyczne.
Finansowanie
Artykuł został przygotowany w ramach projektu „E-głosowanie jako alternatywna procedura głosowania w elekcjach objętych. Doświadczenia wybrane z perspektywy zastosowania e-głosowania w Polsce” - finansowany przez Narodowe Centrum Nauki Polska (NCN) - OPUS, UMO-2014/15 / B / HS5 / 01358.
Bibliografia
Antoszewski A. (2018), Demokracja nieliberalna jako projekt polityczny, in: Zmierzch demokracji nieliberalnej?, eds. K. A. Wojtaszczyk, P. Stawarz, J. Wiśniewska-Grzelak, Warszawa.
CBOS (2013), Prestiż zawodów, Komunikat z badań, BS/164/2013, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_164_13.PDF, 20.04.2020.
CBOS (2019), Które zawody poważamy?, Komunikat z badań, nr 157/2019, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_157_19.PDF, 20.04.2020.
Figiel A. (2009), Języki IV RP. Podziały społeczno-polityczne w dyskursie polityki, Poznań, https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/4781/4/Agnieszka_Figiel.pdf, 24.04.2020.
Jabłoński A. W. (1998), Kultura polityczna i jej przemiany, in: Studia z teorii polityki, vol. II, eds. A. W. Jabłoński, L. Sobkowiak, Wrocław.
Konstytucja (1997): Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997, Nr 78, poz. 483, z późn. zm.
Konstytucja (2005): Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2005 r., Projekt Prawa i Sprawiedliwości, https://oko.press/images/2017/10/PiS-projekt-konstytucji-2005.pdf, 24.04.2020.
Leksykon politologii (2002), eds. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław.
Liczebniki ustrojowe, “Rzeczpospolita” z 16 sierpnia 2005 roku, https://archiwum.rp.pl/artykul/564043-Liczebniki-ustrojowe.html, 25.04.2020.
López-Pintor R., Gratschew M., Sullivan K. (2002), Voter Turnout Rates from a Comparative Perspective, in: Voter Turnout since 1945. A Global Report, International IDEA 2002, https://www.idea.int/sites/default/files/publications/voter-turnout-since-1945.pdf, 26.04.2020.
Nohlen D. (2002), Political Participation in New and Old Democracies, in: Voter Turnout since 1945. A Global Report, International IDEA 2002, https://www.idea.int/sites/default/files/publications/voter-turnout-since-1945.pdf, 20.04.2020.
Pająk-Patkowska B. (2017), Przesłanki aktywności politycznej jednostki i jej konsekwencje, in: Uwarunkowania i mechanizmy partycypacji politycznej, ed. M. Rachwał, Poznań.
Pająk-Patkowska B. (2018), Aktywność polityczna w teorii demokracji – spór o ideał obywatela, in: Aktywność polityczna i jej przejawy we współczesnych państwach, eds. J. Jakubowski, B. Pająk-Patkowska, Poznań.
Pająk-Patkowska B. (2019), Uwarunkowania obecności i aktywności kobiet w Sejmie RP w latach 1989–2018, Poznań.
Państwowa Komisja Wyborcza, https://www.pkw.gov.pl, 2020.
Polskie prawo konstytucyjne (2000), ed. W. Skrzydło, Lublin.
Rachwał M. (2010), Demokracja bezpośrednia w procesie kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, Warszawa.
Rachwał M. (2012), Przymus wyborczy a legitymizacja władzy politycznej, “Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, no. 4.
Rachwał M. (2016), The Polish model of democracy, in: Hungary and Poland in Times of Political Transition. Selected Issues, eds. B. Pająk-Patkowska, M. Rachwał, Poznań.
Rachwał M. (2017a), Wybory we współczesnym państwie demokratycznym, [in:] Uwarunkowania i mechanizmy partycypacji politycznej, ed. M. Rachwał, Poznań.
Rachwał M. (2017b), Znikający wyborcy – partycypacja w wyborach do Parlamentu Europejskiego, in: Współczesne oblicza władzy politycznej. Wybrane zagadnienia, ed. M. Rachwał, Poznań.
Raport Witolda, http://rtmpilecki.eu/wp-content/uploads/2017/08/RAPORT-WITOLDA-PILECKIEGO.pdf, 24.04.2020.
Rozen Ł. (2018), Liberalizm i demokracja jako fundamentalny dylemat współczesnej polityki, in: Zmierzch demokracji nieliberalnej?, eds. K. A. Wojtaszczyk, P. Stawarz, J. Wiśniewska-Grzelak, Warszawa.
Skarżyńska K. (2002), Aktywność i bierność polityczna, in: Podstawy psychologii politycznej, ed. K. Skarżyńska, Poznań.
Skarżyńska K. (2005), Człowiek a polityka. Zarys psychologii politycznej, Warszawa.
Sokala A., Michalak B., Uziębło P. (2013), Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Warszawa.
Stępień-Załucka B. (2017), E-voting a Konstytucja RP, in: Dwadzieścia lat obowiązywania Konstytucji RP. Polska myśl konstytucyjna a międzynarodowe standardy demokratyczne, eds. J. Jaskiernia, K. Spryszak, Toruń.
The Economist Intelligence Unit, Democracy Index 2019, https://www.eiu.com/topic/democracy-index, 17.04.2020.
The International Institute for Democracy and Electoral Assistance, https://www.idea.int, 2020.
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, t.j. Dz. U. 2019, poz. 684, z późn. zm.
Women in National Parliaments, http://archive.ipu.org/wmn-e/arc/world011019.htm, 02.02.2020.
Wybory do Parlamentu Europejskiego, http://www.pkw.gov.pl/316_Wybory_do_Parlamentu_Europejskiego, 30.01.2020.
Wybory do Sejmu i do Senatu, https://www.pkw.gov.pl/315_Wybory_do_Sejmu_i_do_Senatu, 31.01.2020.
Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, https://pkw.gov.pl/313_Wybory_Prezydenta_Rzeczypospolitej_Polskiej, 31.01.2020.
Wybory_1: Wybory do Parlamentu Europejskiego 2019, https://pe2019.pkw.gov.pl/pe2019/pl/wyniki/pl, 25.04.2020.