Konflikt o Płyciznę Scarborough a polityka Chińskiej Republiki Ludowej wobec sporów terytorialnych na Morzu Południowochińskim

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest wyodrębnienie najważniejszych założeń i instrumentarium polityki zagranicznej Chińskiej Republiki Ludowej wobec sporów terytorialnych, w które jest ona zaangażowana (przede wszystkim konfliktów o przynależność wysp i obiektów na Morzu Południowochińskim) przez pogłębioną analizę działań tego państwa w kontekście sporu o Płyciznę Scarborough. Według przyjętej roboczej hipotezy badawczej wydarzenia z 2012 r., które doprowadziły do ustanowienia przez ChRL faktycznej kontroli na płycizną mogą stanowić model przyszłych zachowań Chińskiej Republiki Ludowej wobec konfliktów regionalnych.

Artykuł został podzielony na trzy części. W pierwszej przedstawiono przedmiot sporu i jego historyczne uwarunkowania. W drugiej części scharakteryzowano interesy poszczególnych państw zaangażowanych w konflikt, ich stanowisko, a także prawne tło sporu. W trzeciej części poddano wreszcie analizie wydarzenia, które miały miejsce w 2012 r., a także ich następstwa wraz z próbą wyodrębnienia elementów, które mogą składać się na model przyszłej polityki ChRL w odniesieniu do sporów terytorialnych, w które jest ona zaangażowana (“model Scarborough”). Celem ustrukturyzowania analizy postawiono następujące pytania badawcze: 1) Jak wygląda stan faktyczny i tło prawne sporu o Płyciznę Scarborough? 2) W jaki sposób i przy wykorzystaniu jakiego instrumentarium Chiny ustanowiły faktyczną kontrolę nad atolem? 3) Jaką rolę spór odgrywa w kontekście pozostałych roszczeń terytorialnych ChRL w odniesieniu do Morza Południowochińskiego?

W artykule wykorzystano przede wszystkim metodę gromadzenia i obserwacji faktów, a także metodę decyzyjną – w kontekście analizy stanowiska państw zaangażowanych w spór. Wykorzystana została także metoda procesualna w zakresie przedstawienia genezy analizowanych procesów politycznych.