Słowa kluczowe
wojna informacyjna
Ukraina
Rosja
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest analiza działalności dezinformacyjnej Federacji Rosyjskiej, a także analiza treści prokremlowskich przekazów dezinformacyjnych obecnych w polskiej przestrzeni informacyjnej w pierwszym roku pełnoskalowej agresji Rosji w Ukrainie. Obszar badawczy stanowią polskojęzyczne portale internetowe i media społecznościowe. Okres badawczy obejmuje jeden rok kalendarzowy, od 24 lutego 2022 roku do 23 lutego 2023 roku. W toku prowadzonych badań zastosowane zostały metody: analiza zawartości i treści oraz analiza danych zastanych. Aby zrealizować cel prowadzonych rozważań, sformułowano następujące pytania badawcze: Jakie media zostały wykorzystane do szerzenia dezinformacji?, Na jakiej tematyce koncentrowały się treści fałszywych narracji?, Jakie cele obrali dezinformatorzy w przypadku polskiej przestrzeni medialnej?
W oparciu o pytania badawcze sformułowano hipotezy badawcze. Założono, że działaniami dezinformacyjnymi objęto przede wszystkim polską przestrzeń internetu i mediów społecznościowych. Przyjęto, że wśród fałszywych przekazów dominowała tematyka antyukraińska i antyuchodźcza. Założono, że obranymi przez dezinformatorów celami było wytworzenie u Polaków niechęci do uchodźców, a także wywołanie lęku i strachu przed wojną. W wyniku analiz wszystkie hipotezy zostały zweryfikowane pozytywnie.
Bibliografia
Aby dostać stypendium, wystarczy być Ukraińcem? Fałsz! (2023), https://demagog.org.pl/fake_news/aby-dostac-stypendium-wystarczy-byc-ukraincem-falsz/ (30.03.2023).
Council Regulation (EU) 2022/350 of 1 March 2022 amending Regulation (EU) No 833/2014 concerning restrictive measures in view of Russia’s actions destabilising the situation in Ukraine (2022), https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2022/350/oj (03.11.2023).
Dowództwo Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni (2023), Ukraina 2022. 10 miesięcy rosyjskiej propagandy, cz. I, https://www.wojsko-polskie.pl/woc/articles/aktualnosci-w/ukraina-2022-10-miesiecy-rosyjskiej-propagandy/ (23.03.2023).
European Commission (2018), A multi-dimensional approach to disinformation. Report of the independent High level Group on fake news and online disinformation, https://cadmus.eui.eu/bitstream/handle/1814/70297/DeCockB_2018?sequence=1&isAllowed=y (16.02.2023).
Fraser M. (2022), Skąd wzięła się akcja #StopUkrainizacjiPolski na Twitterze?, https://cyberdefence24.pl/social-media/skad-wziela-sie-akcja-stopukrainizacjipolski-na-twitterze (26.03.2023).
Global Engagement Center (2020), GEC Special Report: Pillars of Russia’s Disinformation and Propaganda Ecosystem, https://www.state.gov/russias-pillars-of-disinformation-and-propaganda-report/ (23.03.2023).
Gov.pl (2022), Medialne marionetki Putina, https://www.gov.pl/web/sluzby-specjalne/medialne-marionetki-putina (23.03.2023).
Instytut Badań Internetu i Mediów Społecznościowych (2022a), Komunikat ws. prorosyjskich ataków informacyjnych 24.02.22, https://ibims.pl/komunikat-ws-prorosyjskich-atakow-informacyjnych-24-02-22/ (23.03.2023).
Instytut Badań Internetu i Mediów Społecznościowych (2022b), Komunikat ws. prorosyjskich grup prowadzących działania dezinformacyjne 25.02.22, https://ibims.pl/komunikat-ws-prorosyjskich-grup-prowadzacych-dzialania-dezinformacyjne-25-02-22/ (24.03.2023).
Instytut Badań Internetu i Mediów Społecznościowych (2022c), Nuklearna groźba Putina – atomowy blef czy realne zagrożenie?, https://ibims.pl/nuklearna-grozba-putina-atomowy-blef-czy-realne-zagrozenie/ (25.03.2023).
Instytut Badań Internetu i Mediów Społecznościowych (2022d), Komunikat 21-03-22 ws. sytuacji komunikacyjnej tematu #uchodźcy, https://ibims.pl/komunikat-21-03-22-ws-sytuacji-komunikacyjnej-tematu-uchodzcy/ (25.03.2023).
Instytut Badań Internetu i Mediów Społecznościowych (2022e), Komunikat ws. dezinformacji ws. sytuacji na Ukrainie w internecie, https://ibims.pl/komunikat-ws-szerzenia-dezinformacji-ws-sytuacji-na-ukrainie-w-polskiej-przestrzeni-internetowej/ (25.03.2023).
jsx, tw (2022), Wirtualna Polska, Interia i Polska Press wyłączyły komentarze przy tekstach o agresji Rosji na Ukrainę, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/agresja-rosja-na-ukraina-wirtualna-polska-wylaczyla-komentarze-newsy-artykuly-interia-blokada (17.02.2023).
Legucka A. (2020), Dezinformacja jako element wojny informacyjnej Federacji Rosyjskiej –założenia i efektywność, “Sprawy Międzynarodowe”, Vol. 73, No. 4: 159–186. DOI: https://doi.org/10.35757/SM.2020.73.4.06
Łukasik-Turecka A., Malužinas M. (2023), Digital Disinformation During the 2020 Parliamentary Elections in Lithuania, in: Digital Communication and Populism in Times of Covid-19. Cases, Strategies, Example, (eds.) M. Musiał-Karg, O. G. Luengo, Cham: 75–89. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-33716-1_6
Musiał-Karg M., Łukasik-Turecka A. (2023), Disinformation in the media space during the war in Ukraine: how did Kremlin’s fake news blame Ukraine, the USA and NATO for the invasion, in: The War in Ukraine. (Dis)information – Perception – Attitudes, (eds.) M. Musiał-Karg, N. Lubik-Reczek, Berlin: 13–38. DOI: https://doi.org/10.3726/b20643
Nehring Ch. (2017), Russische (Des-)Informationspolitik. Bruch oder Kontinuität?, „Zeitschrift für Außen- und Sicherheitspolitik”, No. 10: 441–451, https://link.springer.com/article/10.1007/s12399-017-0672-7 (22.03.2023). DOI: https://doi.org/10.1007/s12399-017-0672-7
Raport Demagoga i IMM: Antyukraińska propaganda w styczniu (2023), https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/raport-demagoga-i-imm-antyukrainska-propaganda-w-styczniu/ (29.03.2023).
Reklama w polskim metrze zachęca do walki w Ukrainie? Fałsz! (2023) https://demagog.org.pl/fake_news/reklama-w-polskim-metrze-zacheca-do-walki-w-ukrainie-falsz/ (30.03.2023).
Wardle C. (2017), Information Disorder: Toward an interdisciplinary framework for research and policy making, Council of Europe Report DGI, https://rm.coe.int/information-disorder-report-version-august-2018/16808c9c77 (25.03.2023).
W krainie kolorowych matrioszek – jak działa rosyjska dezinformacja? (2022), https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/w-krainie-kolorowych-matrioszek-jak-dziala-rosyjska-dezinformacja/?fbclid=IwAR3Rmise8qnN0cpvyFkCZdTQr-R7I3TXygKeAG1Y7afXz49nUq1_49ONV2g&cn-reloaded=1 (22.03.2023).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Łukasik-Turecka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.