Wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych na podstawie doświadczeń z wojny rosyjsko-ukraińskiej (2022–2024)

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie podsumowania doświadczeń wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej w latach 2022–2024. Podstawa metodologiczna badania opiera się na zasadach historyzmu, obiektywizmu i krytycznej analizy różnych źródeł. Autorzy zastosowali ogólne metody badań naukowych, przede wszystkim analizę, syntezę, dedukcję, indukcję, a także specjalne metody historyczne, w tym historyczne studia porównawcze, historyczne metody genetyczne i problematyczne metody chronologiczne. Nowością naukową uzyskanych wyników jest to, że autorzy po raz pierwszy w historiografii ujawnili strategiczną, operacyjną i taktyczną treść wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej, zidentyfikowali główne formy i metody oraz trendy jego wykorzystania. Wyjaśniono i uzupełniono informacje na temat głównych czynników, które wpłynęły na wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych w wojnie rosyjsko-ukraińskiej.
Ustalono, że problem wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych i jego wpływu na dalszy rozwój sztuki wojennej jest przedmiotem znacznego zainteresowania światowej społeczności naukowej. Jednak niekompletność wydarzeń, ciągłe zmiany taktyczne i technologiczne, które zachodzą w trakcie niedokończonej wojny oraz tajność znacznej liczby źródeł doprowadziły do stosunkowo niewielkiej ilości historiografii na ten temat. Na wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych wpłynęła kombinacja czynników taktycznych, naukowych, technologicznych i ekonomicznych. To ich wpływ określił kierunek rozwoju form i metod wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych. Głównymi zadaniami realizowanymi przez bezzałogowe statki powietrzne stron było niszczenie strategicznych zapleczy wroga, ostrzeliwanie wroga na głębokości operacyjnej i taktycznej, prowadzenie rozpoznania lotniczego i korygowanie ognia artyleryjskiego. Bezzałogowe statki powietrzne były również wykorzystywane do zapewniania wsparcia logistycznego jednostkom w trudno dostępnych rejonach, prowadzenia walki elektronicznej, obrony powietrznej i łączności. Głównymi formami wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych były operacje lotnicze, systematyczne operacje bojowe, ataki powietrzne o różnej skali i specjalne loty bojowe. Głównymi metodami wykonywania zadań były uderzenia echelonowe i pojedyncze, zrzuty i starty samolotów, uderzenia zaporowe, dyżury w określonych rejonach oraz loty o zmiennym profilu. W artykule zidentyfikowano trendy w rozwoju sztuki wojennej bezzałogowych statków powietrznych oraz przedstawiono problemy etyczne i filozoficzne związane z próbami wprowadzenia elementów sztucznej inteligencji do systemu sterowania uderzeniowymi systemami bezzałogowych statków powietrznych. Na podstawie uzyskanych wyników autorzy przedstawiają stosowne rekomendacje.