Abstrakt
System jałtańsko-poczdamski powstały w wyniku II wojny światowej włączył Polskę w orbitę wpływów Związku Radzieckiego. Została ona uzależniona gospodarczo (RWPG) i militarno-politycznie (Układ Warszawski) od wschodniego sąsiada. Podejmowane próby zbyt samodzielnego wzmocnienia bezpieczeństwa Polski (plan Rapackiego, plan Gomułki, układ grudniowy w 1970 r. z RFN) kończyły się niepowodzeniem. Stan wojenny w 1981 r. pogłębił izolację międzynarodową Polski i dodatkowo uzależnił ją od Moskwy. Odejście od konfrontacji międzyblokowej w końcu lat 80. spowodowało podpisanie traktatu granicznego w Niemcami i reorientację Polski na współpracę ze światem zachodnim.Bibliografia
Bingen D. (1997), Polska polityka rz¹du boñskiego od Adenauera do Kohla 1949–1991, Kraków.
Borodziej W. (1990), Od Poczdamu do Szklarskiej Poręby. Polska w stosunkach międzynarodowych 1945–1947, Warszawa.
Czubiński A. (1997), Europa dwudziestego wieku. Zarys historii politycznej, Poznań.
Czubiński A. (1998), Polska i Polacy po II wojnie oewiatowej (1945–1989), Poznań. Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich (1987), Warszawa, t. 11.
Eisler J. (2008), „Polskie miesiące” czyli kryzys (y) w PRL, Warszawa, http://file:///C:/Users/Gabinet/Downloads/Jerzy_Eisler_Polskie_Miesiace.pdf (4.04.2015).
Gajdziński P. (2014), Gierek. Człowiek z węgla, Poznań.
Gierek i Jaroszewicz na Kremlu. Protokół z rozmowy Edwarda Gierka z Leonidem Breżniewem w Moskwie, 5 stycznia 1971 (1991), „Polityka”, 9.11.1991.
Gomułka W. (1984), O problemie niemieckim. Artykuły i przemówienia, Warszawa.
Góralski W. M., Barcz J. (1987), Dylematy polityki wschodniej RFN 1982–1985, Warszawa.
Karwat J. (2007), Amerykañsko-radziecka rywalizacja wojskowa w okresie prezydentury Ronalda Reagana, w: Zimna wojna (1946–1989) i jej konsekwencje dla ładu międzynarodowego, (red.) B. Koszel, S. Wojciechowski, Poznań.
Kemp-Welch A. (2009), Poland under Communism: A cold War History, Cambridge.
Kersten K. (1993), Narodziny systemu władzy: Polska 1943–1948, Warszawa.
Koszel B. (1989), Vom Rapacki Plan zum Jaruzelski Plan. Die polnische Sicherheitspolitik nach dem ZweitenWeltkrieg, „Interanationale Studien. Leipziger Hefte zur Friedensforschung”, No. 4.
Koszel B. (1992), Polityka PRL wobec RFN w latach 1981–1989, w: Polska i Europa XIX –XX wieku. Studia historyczno-politologiczne, (red.) J. Kiwerska, B. Koszel, D. Matelski, Poznań.
Koszel B. (1996), Problem Ziem zachodnich i Północnych Polski w polityce międzynarodowej w latach 1945–1990, w: Pomorze – trudna ojczyzna, (red.) A. Sakson, Poznań.
Koszel B. (2007), Wpływ zimnej wojny na procesy integracyjne w Europie po II wojnie oewiatowej, w: Zimna wojna (1946–1989) i jej konsekwencje dla ³adu międzynarodowego, (red.) B. Koszel, S. Wojciechowski, Poznań.
Koszel B. (1999), Die Außenpolitik der Volkrepublik Polen gegenüber der Bundesrepublik Deutschland 1949–1989, w: J. Barbian, M. Zybura, Erlebte Nachbarschaft. Aspekte der deutsch-polnischen Beziehungen im 20. Jahrhundert, Wiesbaden.
Koszel B. (2007), Polish-German Relations and European Security, w: Poland-Germany 1945–2007. From Confrontation to Cooperation and Partnership in Europe. Studies and Documents, (ed.) W. M. Góralski, Warsaw.
Kralewski W. (1983), Der Rapacki – Plan: Bemühungen zur Schaffung einer atomwaffenfreien und rüstungsbegrenzten Zone in Europa, Tübingen.
Krasuski J. (1987), Historia RFN, Warszawa.
Krzemiński A. (1988), Musimy się poruszać, „Polityka”, 30.01.1988.
Liczmański R. (1989), Adam Rapacki. Zarys biograficzny, Warszawa.
Łoś R. (2004), Republika Federalna Niemiec wobec Planu Adama Rapackiego, „Przegląd Zachodni”, nr 1.
Łoś-Nowak T. (1989), Plan Rapackiego – geneza i ewolucja założeń, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 9.
Mac Eachin D. J. (2002), U.S. Intelligence and the Confrontation in Poland 1980–1981, Kindle Edition.
Małcużyński K. (1965), Plan Gomułka. Le gel des armaments nuceléaires en Europe Centrale, Warszawa.
Ozinga J. R. (1989), The Rapacki Plan: The 1957 Proposal to Denuclearize Central Europe, and an Analysis of Its Rejection, Jefferson, N.C.
Paczkowski A. (1993), Zdobycie w³adzy 1945–1947, Warszawa.
Plan Jaruzelskiego” jako polska inicjatywa pokojowa (1987), Stowarzyszenie Pax: Ośrodek Spraw Międzynarodowych, Warszawa.
Rotfeld D. A. (1984), Bezpieczeństwo Polski a bezpieczeństwo Europy, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 7–8.
Rolicki J. (1990), Edward Gierek: przerwana dekada, Warszawa.
Rychłowski B. (1986), Poszanowanie ładu polityczno-terytorialnego fundamentem pokoju w Europie, „Nowe Drogi”, nr 5.
Schwarz H.-P. (1983), Die Ära Adenauer 1949–1963, w: Die Geschichte der Bundesrepublik Deutschland, (Hrsg.) K.-D. Bracher, Th. Eschenberg, J. Fest, Wiesbaden Mannheim.
Skobelski R. (2010), Polityka PRL wobec państw socjalistycznych w latach 1956–1970. Współpraca – napięcia – konflikty, Poznań.
Skórzyński J. (2012), Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników, Warszawa.
Stefanowicz J. (1980), Europa powojenna, Warszawa.
Thiem J. (1989), Für eine chemiefreie Zone in Europa, „Internationale Studien. Leipziger Hefte zur Friedensforschung”, No. 4.
Tomala M. (1987), Warszawa–Berlin–Bonn (1944–1980), Szczecin.
W stosunkach pomiędzy Polską a RFN liczą się fakty, a nie deklaracje.Wywiad I Sekretarza KC PZPR,
przewodniczącego rady państwa, gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego dla tygodnika „Stern” (1986), „Trybuna Ludu”, 6.06.1986.
Zięba R. (1989), Polska w stosunkach międzynarodowych 1945–1989, Toruń.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.