Abstrakt
Problem proliferacji broni jądrowej został pokazany z dwóch perspektyw: szkoły optymistycznej i pesymistycznej. W stanowisku optymistów proliferacja nie jest ujmowana jako zagrożenie, a bardziej skuteczne nuklearne odstraszanie. Optymiści uważają, że od czasów zimnej wojny niewiele się zmieniło i nuklearne odstraszanie będzie odgrywać ważną rolę w zapobieganiu wielu potencjalnym konfliktom. Przedstawiciele tego nurtu są przekonani, że decydenci posiadający arsenał nuklearny, bez względu na ustrój polityczny bedą zachowywać się racjonalnie w prowadzeniu polityki zagranicznej, w szczególności wobec innych państw atomowych. Szkoła pesymistyczna zajmuje przeciwne stanowisko. Według pesymistów, proliferacja zwiększa prawdopodobieństwo wybuchu wojny nuklearnej. Szkoła pesymistyczna upartuje w broni jądrowej szczególne niebezpieczeństwo dla rodzaju ludzkiego, a jej niekontrolowane rozprzestrzenianie jeszcze bardziej to ryzyko wzmaga. Przedstawicieli obu szkół łączy przekonanie, że proliferacja będzie dalej postępować, ale co do jej skutków są już odmiennego zdania.Bibliografia
Back to the Future. Instability in Europe after the Cold War, „International Security” 1990, No. 15 (1).
Brodie B., War and Politics, New York 1973.
Bryła J., Rozwój i znaczenie reżimów międzynarodowych na przykładzie reżimu nieproliferacji broni jądrowej, Warszawa 2006.
Cerera G., Shopping for bombs. Nuclear proliferation, global insecurity, and rise and fall of the A. Q. Khan network, Oxford 2006.
Cirincione J., Bomb Scare. The History and Future of Nuclear Weapons, New York 2007.
DeYoung K., G. Miller, WikiLeaks cables show US focus on Pakistan’s military, nuclear mate-rial’, „Washington Post”, 1.12.2010.
DeYoung K., New estimates put Pakistan’s nuclear arsenal at more than 100, „Washington Post”, 31.01.2011.
Fiedler R., Od przywództwa do hegemonii. Stany Zjednoczone wobec bliskowschodniego obszaru niestabilności w latach 1991–2009, Poznań 2010.
Getting Ready for a Nuclear Iran, eds. H. Sokolski, P. Clawson, Strategic Studies Institute, October 2005.
Global nuclear stockpiles, 1945–2002, „Bulletin of the Atomic Scientists”, November 1, 2002.
Gouré D., Nuclear Deterrence, Then and Now, „Policy Review”, December 2002/January 2003.
Jenkins B. M., The Consequences of Nuclear Terrorism, w: International Political Effects of the Spread of Nuclear Weapons, ed. J. K. King, Washington 1979.
Jervis R., Perception and Misperception in International Politics, Princeton 1976.
Jervis R., The Illogic of American Nuclear Strategy, Ithaca 1984.
Johnson R., Rethinking the NPT’s Role in Security: 2010 and Beyond, „International Affairs” 2010, No. 86 (2).
Jones G., An In-Depth Examination of Iran’s Centrifuge Enrichment Program and Its Efforts to Acquire Nuclear Weapons, NPEC, Nonproliferation Policy Education Center, August 09, 2011.
Kapur S. P., Dangerous Deterrent: Nuclear Weapons Proliferation and Conflict in South Asia, Stanford 2007.
Kristensen H. M., Norris R. S., Pakistan’s Nuclear Forces, 2011, „Bulletin of the Atomic Scientists”, 67(4) 2011.
Mearsheimer J. J., Nuclear weapons and deterrence in Europe, „International Security” 1984, No. 9 (3).
Moore M., K. Khan, Pakistan Moves Nuclear Weapons, „Washington Post”, 11.11.2001.
Norris R. S., Kristensen H. M., Nuclear Notebook: Worldwide Deployments of Nuclear We-apons, 2009, „Bulletin of the Atomic Scientists”, November/December 2009.
Norris R. S., Kristensen H. M., U.S. Nuclear Warheads, 1945–2009, „Bulletin of the Atomic Scientists”, July/August 2009.
Nuclear dangers in South Asia, „Forum on Physics & Society” 2004, No. 41 (6).
Perkovich G., Nuclear-Weapons Tests in South Asia Prove That the Nonproliferation Regime has Failed, „Foreign Policy”, 1.09.1998.
Rational Deterrence: Theory and Evidence, „World Politics” 1998, No. 42 (2).
Sagan S., Moving targets: Nuclear strategy and national security, Princeton 1989.
Sagan S., Waltz K., Betts R. K., A Nuclear Iran: Promoting Stability or Courting Disaster, „Journal of International Affairs”, Spring/Summer 2007, Vol. 60.
Siracusa J. M., Nuclear Weapons. A Very Short Introduction, Oxford 2008.
Smith R., Przydatność siły militarnej. Sztuka wojenna we współczesnym państwie, przekł. A. i J. Maziarscy, Warszawa 2010.
The Meaning of Nuclear Revolution: Statecraft and the Prospect of Armageddon, Ithaca 1989.
The Political Effects of Nuclear Weapons: A Comment, „International Security” 1988, No. 13 (2).
U.S.-Russia nuclear arms treaty finalized, „USA Today”, 2.05.2011.
Waltz K. N., For Better: Nuclear Weapons Preserve an Imperfect Peace, w: The Spread of Nuclear Weapons: A Debate Renewed, eds. S. Sagan, K. Waltz, New York 2003.
Waltz K. N., Man, the State and War: A Theoretical Analysis, New York 1959.
Waltz K. N., Nuclear Myths and Political Realities, „American Political Science Review” 1990, No. 84 (3).
Waltz K. N., The Spread of Nuclear Weapons: More Be Better, „Adelphi Paper” 1981, No. 171.
Wheeler N. J., Beyond Waltz’s nuclear world: more trust may be better, w: Realism and World Politics, ed. K. Booth, New York 2011.
Why do states build nuclear weapons? Three models in search of a bomb, „International Security” 1996, No. 21 (3).
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.