Abstrakt
Poszukiwanie uniwersalnej definicji bezpieczeństwa Polski w niestabilnym systemie Unii Europejskiej opiera się głównie na odnalezieniu się w roli gracza i aktora, który jako samodzielny podmiot bierze aktywny udział w wielowymiarowym unijnym systemie negocjacji i przetargów (brokering between different interests). Polska musi mieć przygotowany swój program działania w UE o charakterze strategicznym i taktycznym włączając w niego państwo-centryczne priorytety horyzontalne i sektorowe, zarówno antykryzysowe jak i antagonistyczne i dysfunkcjonalne. Wymaga to perfekcyjnego przygotowania wykształconego zespołu ludzi zajmujących się bezpieczeństwem. Konieczne są bardzo wysokie umiejętności organizacyjne i wysoki stopień znajomości sposobu funkcjonowania państw w relacjach do całości i poszczególnych elementów UE. Wszystko to sprowadza się do konieczności wypracowywania specyficznego modus operandi polskiego bezpieczeństwa, na który poza znanymi już regułami i procedurami składa się ich interwencyjne zaplecze instytucjonalno-administracyjne oraz logistyczno-techniczne. Polska musi też posiąść zdolność do adaptacji do otaczającego świata (Europy) poprzez poszerzanie bazy funkcjonowania systemu integracyjnego. Wiąże się to bezpośrednio z dostosowywaniem do permanentnej zmiany w Unii Europejskiej i globalnym otoczeniu. Adaptacja jest również istotna z punktu widzenia potrzeby stabilizowania systemu. Pozwala neutralizować wszelkie próby zakłóceń funkcjonalnych jej struktury, pozycji i zbioru kompetencji. Adaptację powinna uzupełniać realistyczna innowacyjność i misyjność Polski widoczna przez wprowadzanie do środowiska (otoczenia) nowych reguł i mechanizmów bezpieczeństwa. Innowacyjność wiąże się z inicjowaniem nowego stylu/sposobu myślenia o bezpieczeństwie, a w związku z tym z nowatorstwem w zakresie wielopoziomowego (wieloprzestrzennego) ujmowania bezpieczeństwa. Na tak rozumiane bezpieczeństwo państwa składa się nie tylko zdolność obronna (militarna), ale także siła gospodarki oraz zasoby, którym Polska powinna dysponować. Misyjność sprowadza się natomiast do promowania i propagowania wartości przypisanych państwu narodowemu - niezapisanych w unijnych traktatach takich jak potęga, racja stanu i niepodległość.Bibliografia
Berlińska J. (2004), Ile Danii w Europie?, Toruń.
Cichocki M.A. (2012), System Europa, (w:) Europejski ład gospodarczy w 2020 roku, (red.) J.F. Staniłko,Warszawa.
Colás A.(2008), Imperium, Warszawa.
Cooper R. (2005), Pękanie granic. Porządek i chaos w XXI w., Poznań.
Czachór Z. (2004), Zmiany i rozwój w systemie Unii Europejskiej po Traktacie z Maastricht, Wrocław.
Czachór Z. (2008), Państwo w procesie kształtowania ładu międzynarodowego a wykonywanie władzy integracyjnej powierzonej Unii Europejskiej, (w:) Późnowestfalski ład międzynarodowy, (red.) M. Pietraś, M.K. Marzęda Lublin.
Czachór Z. (2010), Główne kierunki i dynamika zmian w Unii Europejskiej, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 2.
Czachór Z. (2012), This is Europe’s moment of truth. Zarządzanie kompetencjami i suwerenność w dynamicznym i niestabilnym systemie Unii Europejskiej po Traktacie z Lizbony, (w:) Politikon III. Kto jest suwerenem? Kontrowersje wokół Traktatu lizbońskiego, M. Burzyk, M. Podniesiński, M. Rysiewicz, Kraków.
Czachór Z. (2013), Kryzys i zaburzona dynamika Unii Europejskiej, Warszawa.
Gałganek A. (1992), Zmiana w globalnym systemie międzynarodowym. Supercykle i wojna hegemoniczna, Poznań.
Gałganek A. (1998), Neoliberalizm versus neorealizm w teorii stosunków międzynarodowych, (w:) Między historia a politologią, (red.) W. Gill, M. Kosman, T. Wallas, A. Adamczyk, Poznań.
Gałganek A. (2012), Anarchia versus hierarchia w nauce o stosunkach międzynarodowych, (w:) Wokół teorii stosunków międzynarodowych, (red.) W. Micha, J. Nowak, Lublin.
Gawin D. (2012), Przekleństwo 1709 roku. Czy Polacy mogą wybić się na podmiotowość?, http://www.ui.uw.edu.pl/dokumenty/spotkania/091126-gawin.pdf (13.12.2012/).
Grosse T.G. (2012) , Jaka Europa 2020? Rozważania o zmianach układu geopolitycznego w Europie, (w:) Europejski ład gospodarczy w 2020 roku, (red.) J.F. Staniłko, Warszawa.
Kelstrup M. (1993), Small States and European Political Integration: Reflections on Theory and Strategy, (w:) The Nordic Countries and the EC, (eds.) I.D. Petersen, T. Tiilikainen T., Copenhagen.
Konkluzje Rady Europejskiej, 19-20 grudnia 2013, EUCO 217/13 1, Bruksela, 20.12.2013.
Moravcsik A. (1993), Preferences and Power in the European Community: A Liberal Intergovernmentalist Approach, “Journal of Common Market Studies”, Vol. 31, No. 4.
Nova M. (2003), Moralne podstawy interwencji, „Tygodnik Powszechny”, nr 10.
Regelsberger E. (1992), Gemeinsame Außen - und Sicherheitspolitik nach Maastricht - Minimalreformen in neuer Entwicklungsperspektive, „Integration“, nr 2.
Sałajczyk S.P. (1994), Wizje rzeczywistości międzynarodowej, (w:) Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, funkcjonowanie, (red.) E. Haliżak, R. Kuźniar, Warszawa.
Sałajczyk S.P. (1995), Zmierzch Lewiatana? Spór o pozycję państwa we współczesnych stosunkach międzynarodowych, (w:) Państwo we współczesnych stosunkach międzynarodowych, (red.) E. Haliżak, I. Popiuk-Rysińska I., Warszawa 1995.
Wallace W. (1998), Deutschlands zentrale Rolle: Ein Versuch die europaische Frage neu zu definieren, (w:) Die Europaische Union als ProzeB. Verfassungsentwicklungen im Spiegel von 20 Jahren der Zeitschrift “Integration”, (Hrsg.) R. Hrbek, M. Jopp, B. Lippert, W. Wessels, Bonn.
Wendzel R. (1980), International Relations: A Policymaker Focus, New York.
Wendzel R. (1981), International Politics: Policy-Makers and Policy-Making, New York.
Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej (2010), Dz.U.UE, C 83, Tom 53, 30.03.2010.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.