Słowa kluczowe
baza wojskowa
wojna w Ukrainie
stosunki polsko-amerykańskie
wschodnia flanka NATO
„Fort Trump”
Jak cytować
Abstrakt
Stany Zjednoczone są najważniejszym zewnętrznym gwarantem bezpieczeństwa Polski. Z tego względu polskie władze od lat zabiegają o jak najbliższe stosunki sojusznicze z USA, w tym ich obecność wojskową na terytorium Polski. Wybuch pełnoskalowej wojny w Ukrainie potwierdził, że zagrożenie ze strony Rosji nadal istnieje i konieczne jest zwiększanie odstraszania i obrony na wschodniej flance NATO. Celem artykułu jest analiza i ocena możliwości umiejscowienia w Polsce stałej bazy Sił Zbrojnych USA w kontekście wojny w Ukrainie. Hipoteza zakłada, że wraz z inwazją rosyjską na Ukrainę z 2022 roku wzrosła szansa na stałe stacjonowanie wojskowe USA w Polsce. Obecnie obserwujemy przenoszenie się punktu ciężkości bezpieczeństwa europejskiego z Europy Zachodniej do Europy Środkowo-Wschodniej. Ze względu na bliskie stosunki Polski z USA, wzrastający potencjał militarny i zdecydowaną odpowiedź na wojnę w Ukrainie, amerykańskie władze postrzegają Polskę jako coraz bardziej istotny filar europejskiego bezpieczeństwa. Wśród amerykańskich naukowców i ekspertów przeważa pogląd, że po wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie bardziej realne stało się stałe stacjonowanie wojsk USA w Polsce. Prawdopodobnie jednak decyzja taka nie zostanie podjęta w trakcie wojny, gdyż mogłoby to negatywnie wpłynąć na jej przebieg. Ostateczna decyzja w tej kwestii w głównej mierze zależeć będzie od sposobu zakończenia wojny w Ukrainie. Ponadto Polska musi utwierdzić USA w przekonaniu, że potrafi kompetentnie ponosić odpowiedzialność za bezpieczeństwo wschodniej flanki NATO. W ramach badań przeprowadzono wywiady z amerykańskimi naukowcami i ekspertami. W artykule skorzystano również z metody analizy treści źródeł tekstowych.
Bibliografia
Agreement Between the Government of the United States of America and the Government of the Republic of Poland Concerning the Deployment of Ground-Based Ballistic Missile Defense Interceptors in the Territory of the Republic of Poland (2008), https://2009-2017.state.gov/documents/organization/180542.pdf (20.01.2023).
Agreement Between the Government of the United States of America and the Government of the Republic of Poland on Enhanced Defense Cooperation (2020), https://www.state.gov/wp-content/uploads/2021/01/20-1113-Poland-EDCA.pdf (20.01.2023).
Betts R. K. (2022), Interview given to the author, New York.
Biddle S. (2022), Interview given to the author, New York.
Big-Alabo T., MacAlex-Achinulo E. C. (2022), Russia-Ukraine Crisis and Regional Security, “International Journal of Political Science”, Vol. 8, Iss. 1.
Carpenter T. G. (2021), US Leaders Pursue a Dangerously Simplistic Deterrence Policy Regarding Ukraine, https://www.cato.org/commentary/us-leaders-pursue-dangerously-simplistic-deterrence-policy-regarding-ukraine (28.01.2023).
Declaration on Strategic Cooperation Between the United States of America and the Republic of Poland (2008), https://2001-2009.state.gov/r/pa/prs/ps/2008/aug/108661.htm (20.01.2023).
Dmitruk T. (2024), Wydatki na obronność Polski w latach 2022–2025 według MON, https://dziennikzbrojny.pl/aktualnosci/news,1,12101,aktualnosci-z-polski,wydatki-na-obronnosc-polski-w-latach-2022-2025-wedlug-mon (12.12.2024).
Doyle M. (2022), Interview given to the author, New York.
Garamone J. (2022), Milley Proposes Rotational Forces in Permanent Bases Across Eastern Europe, https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/2990320/milley-proposes-rotational-forces-in-permanent-bases-across-eastern-europe/ (24.01.2023).
Goldgeier J. (2022), Interview given to the author, Washington D.C.
Goure D. (2021), How To Ensure Russia Can’t Beat NATO In A War: Forward Deploy The US Army, https://www.19fortyfive.com/2021/12/how-to-ensure-russia-cant-beat-nato-in-a-war-forward-deploy-the-us-army/ (28.01.2023).
Graham T. (2022), NATO Countries Signal Resolve at Summit: What Does It Mean for Russia?, https://www.cfr.org/in-brief/nato-countries-signal-resolve-summit-what-does-it-mean-russia (24.01.2023).
Hastings M. (2022), Putin May Win in Ukraine, But the Real War Is Just Starting, https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2022-06-19/russia-ukraine-war-putin-is-winning-but-the-us-and-europe-must-act (24.01.2023).
Joint Declaration on Advancing Defense Cooperation (2019), https://www.president.pl/news/joint-declaration-on-advancing-defense-cooperation,37053 (20.01.2023).
Joint Declaration on Defense Cooperation Regarding U.S. Force Posture in the Republic of Poland (2019), https://www.president.pl/news/joint-declaration-on-defense-cooperation-regarding-us-force-posture-in-the-republic-of-poland,37016 (20.01.2023)
JR, JP (2020), Niemcy wspierają finansowo wojska USA – w niewielkim stopniu, https://defence24.pl/sily-zbrojne/niemcy-wspieraja-finansowo-wojska-usa-w-niewielkim-stopniu (23.06.2025).
Jureńczyk Ł. (2021), “Fort Trump” in Poland – was it possible?, “Security and Future”, Vol. 5, Issue 3.
Jureńczyk Ł. (2023), Changing the Importance of Poland in the Security Policy of the United States in the Context of the war in Ukraine, “Przegląd Politologiczny”, No. 1. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2022.28.1.4
Jureńczyk Ł. (2024), NATO enlargement to the east and the war in Ukraine from the American perspective, “Przegląd Wschodnioeuropejski”, Vol. 15, Issue 1. DOI: https://doi.org/10.31648/pw.10184
Keller P. (2017), Divided by geography? NATO’s internal debate about the eastern and southern flanks, in: NATO and Collective Defence in the 21st Century. An Assessment of the Warsaw Summit, K. Friis (eds.), New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315227856-7
Koziej S. (2022), Wpływ wojny rosyjsko-ukraińskiej na strategiczne warunki i wymagania wobec obronności Polski, in: Bezpieczeństwo Polski w świetle wojny na wschodzie, R. Kuźniar (ed.), Warszawa.
Kuźniar R. (2025), Polityka zagraniczna RP 1989–2024, Warszawa.
Lanoszka A. (2020), Poland in a time of geopolitical flux, “Contemporary Politics”, Vol. 26, Iss. 4. DOI: https://doi.org/10.1080/13569775.2020.1777042
Lebovic J. H. (2022), Interview given to the author, Washington D.C.
Letman J. (2017), USAG Humphreys: The Story Behind America’s Biggest Overseas Base, https://thediplomat.com/2017/11/camp-humphreys-the-story-behind-americas-biggest-overseas-base/ (23.06.2025).
Miller M., Interview given to the author, Washington D.C.
Ministry of National Defence Republic of Poland, Proposal for a U.S. Permanent Presence in Poland (2018), https://www.politico.eu/wp-content/uploads/2018/05/Proposal-fora-U.S.-Permanent-Presence-in-Poland-2018.pdf (20.01.2023).
NATO (2022), NATO-Russia relations: the facts, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_111767.htm (24.01.2023).
PAP (2021), Korea Południowa zapłaci więcej za obecność wojsk USA, https://defence24.pl/geopolityka/korea-poludniowa-zaplaci-wiecej-za-obecnosc-wojsk-usa (23.06.2025).
Pifer S. (2022), Interview given to the author, Washington D.C.
Plucinska J., Ali I. (2020), U.S.-Polish Fort Trump project crumbles, https://www.reuters.com/article/us-poland-usa-defense-forttrump-idUSKBN23H36P (28.01.2023).
Polyakova A., Lucas E., Lo B., Lamond J., Speranza L. (2022), What Does Europe Look Like 3–7 Years After Russia’s War in Ukraine?, https://cepa.org/comprehensive-reports/what-does-europe-look-like-3-7-years-after-russias-war-in-ukraine/ (24.01.2023).
Roberts C. (2022), Interview given to the author, New York.
Smolar E. (2025), Uwarunkowania polskiej strategii bezpieczeństwa w epoce power politics, “Rocznik Strategiczny”, Vol. 30.
Safeguarding Freedom, Building Prosperity through Poland-US Strategic Partnership (2018), https://en.bbn.gov.pl/en/news/670,Safeguarding-freedom-building-prosperity-through-Poland-USStrategic-Partnership.html (20.01.2023).
Shalal A., Landauro I. (2022), Biden bolsters long-term U.S. military presence in Europe, https://www.reuters.com/world/us/biden-says-us-changing-force-posture-europe-based-threat-2022-06-29/ (28.01.2023).
Soysal C. (2022), Russia’s War on Ukraine: Implications and Prospects for the International Order, Ankara.
U.S. Department of Defense (2022), FACT SHEET – U.S. Defense Contributions to Europe, https://www.defense.gov/News/Releases/Release/Article/3078056/fact-sheet-us-defense-contributions-to-europe/ (24.01.2023).
U.S. Department of State (2022), FACT SHEET – U.S. Security Cooperation With Poland, https://www.state.gov/u-s-security-cooperation-with-poland/ (24.01.2023).
Walla K. (2022), How NATO can stick together and keep the pressure on Russia, according to four former Alliance chiefs, Atlantic Council, https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/how-nato-can-stick-together-and-keep-the-pressure-on-russia-according-to-four-former-alliance-chiefs/ (24.01.2023).
Willis K. (2018), The president must say no to “Fort Trump” in Poland, https://www.defensenews.com/global/europe/2018/10/05/the-president-must-say-no-to-fort-trump-in-poland/ (28.01.2023).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Łukasz Jureńczyk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.