Słowa kluczowe
literary protagonist
outsider
space
margins
Jak cytować
Abstrakt
The article indicates the features of space ascribed to the literary protagonists who can be regarded as outsiders. Three types of figures of an “outsider out of necessity” have been selected: a rogue/scoundrel, a homosexual and a chav. For each of these figures—and they are characteristic for the Polish latest prose—distinctive dominant space is attributed, which defines, in different ways, and simultaneously brings out the limiting one-dimensionality and, tragic in its expression, the seclusion associated with the condition of “outsiders out of necessity”. With reference to a rogue/scoundrel especially important is flattening (certain “one-dimensionality”) of the disintegrating landscape. In the case of homosexuals there dominates a closed space of one’s own house (flat). For chavs, in turn, characteristic are labyrinth-like districts of urban ghettos.Bibliografia
Adamczewska I., „Krajobraz po Masłowskiej”. Ewolucja powieści środowiskowej w najmłodszej polskiej literaturze, Łódź 2011.
Bachelard G., Ziemia, spoczynek i marzenia, w: idem, Wyobraźnia po-etycka. Wybór pism, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, Warszawa 1975.
Bault A., Jak korzystać z wolności? O sytuacji młodego bohatera w prozie lat 90., w: Literatura polska 1990–2000, red. T. Cieślak, K. Pietrych, Kraków 2003.
Benjamin W., Park Centralny, w: idem, Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, przeł. K. Krzemieniowa, H. Orłowski, J. Sikorski, Poznań 1996.
Gosk H., Wizerunek bohatera. O debiutanckiej prozie polskiej przełomu 1956 roku, Warszawa 1992.
Hall E., Ukryty wymiar, przeł. T. Hołówka, Warszawa 1997.
Herbert Z., Martwa natura z wędzidłem, Warszawa 2003.
Januszkiewicz M., W horyzoncie nowoczesności: antybohater jako pojęcie antropologii literatury, „Teksty Drugie” 2010, nr 3, s. 63.
Kochan M., Ballada o dobrym dresiarzu, Warszawa 2005.
Kołakowski L., Fenomen obojętności świata, w: idem, Obecność mitu, Wrocław 1994.
Kroutvor J., Europa Środkowa: anegdota i historia, przeł. J. Stachowski, Izabelin 1998.
Lenz S., Wpływ krajobrazu (landszaftu) na człowieka, przeł. Z. Kadłubek, w: Miasto w sztuce – sztuka miasta, red. E. Rewers, Kraków 2010.
Małecki J., Dżozef, Warszawa 2011.
Masłowska D., Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną, Warszawa 2002.
Miller M., Cockring, Kraków 2009.
Miller M., Pozytywni, Kraków 2005.
Nahacz M., Bombel, Wołowiec 2004.
Odija D., Ulica, Wołowiec 2001.
Olędzka-Frybesowa A., W głąb labiryntu, w: idem, W głąb labiryntu. Wędrówki po Europie, Kraków 1979, s. 246.
Olszewski M., Chwalcie łąki umajone, Wołowiec 2005.
Onichimowski F., Zalani, Warszawa 2005.
Out of the Closets. Voices of Gay Liberation, red. K. Jay, A. Young, wyd. 2, New York 1992.
Pellow D., The Architecture of Female Seclusion in West Africa, w: The Antropology of Space and Place. Locating Culture, red. S.M. Low, D. Lawrence-Zúñiga, Malden 2000.
Rybicka E., Formy labiryntu w prozie polskiej XX wieku, Kraków 2000.
Rybicka E., Zwrot topograficzny w badaniach literackich. Od poetyki przestrzeni do polityki miejsca, w: Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, red. T. Walas, R. Nycz, Kraków 2012, s. 314.
Salvadori R., Pejzaże miasta, przeł. H. Kralowa, J. Ugniewska, Warszawa 2006.
Springer F., Wanna z kolumnadą, Wołowiec 2013.
Springer F., Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL, Kraków 2012.
Stasiuk A., Opowieści galicyjskie, wyd. 6, Wołowiec 2008.
Szymański W.P., Powrót do Leśmiana, w: idem, Outsiderzy i słowiarze. Eseje. Szkice. Interpretacje, Wrocław 1973.
Tomasik K., Hipokryzja szacunku, w: idem, Homobiografie. Pisarki i pisarze polscy XIX i XX wieku, wyd. 2, Warszawa 2009.
Wasilewski A., Rozmowy młodej polski w latach dwa tysiące coś tam dwa tysiące coś, Szczecin 2012.
Wilson C., Outsider, przeł. M. Traczewska, Kraków 1959.
Witkowski M., Lubiewo bez cenzury, Warszawa 2012.
Żurawiecki B., Trzech panów w łóżku, nie licząc kota. Romans pasywny, Warszawa 2005.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).