Słowa kluczowe
Søren Kierkagaard
Danish-Polish contacts
anti-Hegelian criticism
Berlin-based Polish diaspora in the 19th c.
Jak cytować
Abstrakt
This article considers a possibility of an experience of a literary liaison between Cyprian Norwid’s literary output and the thought of Søren Kierkegaard. A certain coincidental similarity of some of the ideas represented in both authors’ works is, in fact, intriguing and thoughtprovoking. Another relevant element is the name of the protagonist Quidam that appears in both authors. Tough it cannot be proved conclusively that the Polish poet did know the works of Kierkegaard, who had earned himself an eloquent nickname of the Socrates of Copenhagen, there are premises to believe that Norwid could have been aware of some of the facts concerning the Danish philosopher. The author of the article supports this assumption by providing some interesting data of particular circumstances and particular persons that suggest that the above was possible. The article discusses some of the possible tangential points shared by both thinkers: 1) widespread interest in Scandinavia in the then Europe, 2) anti-Hegelian criticism in Berlin, and 3) pursuit of religious revivalism among Protestants and Catholics alike. The article indicates the people within Norwid’s inner social circle that could have been some sources of information on the Danish philosopher.Bibliografia
Bahl P., W. Ribbe, Die Matrikel der Friedrich-Wilhelms-Universität zu Berlin 1810–1850, t. 2, Berlin 2011.
Beck A. F., Religiöse Polemik in der dänischen Kirche, „Darmstädter Allgemeine Kirchen-Zeitung”, 22 września 1855.
Cieszkowski A., „Prolegomena do historiozofii”, „Bóg i palingeneza” oraz mniejsze pisma filozoficzne z lat 1838–1842, oprac. J. Garewicz, A. Walicki, Warszawa 1972.
Jagiełło M., Nowe szaty Andersena, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2008, nr 39–40, s. 65–67, http://www.bn.org.pl/wydawnictwa/czasopisma-bn/rocznik-bn [dostęp: 7 kwietnia 2011]).
James D., Moggach D., Bruno Bauer: Biblical Narrative, Freedom and Anxiety, w: Kierkegaard S., Die Tagebücher, oprac. T. Haecker, t. 1: 1834–1848, Innsbruck 1923.
Kierkegaard S., Notatki z wykładów berlińskich Schellinga z lat 1841/42, w: R. Panasiuk, Schelling, Warszawa 1988, s. 239–246.
Kierkegaard and His German Contemporaries: Theology, oprac. J. Steward, Wey Court East–London 2007, s. 1–22.
Klentak-Zabłocka M., Ślad Abrahama. Zarys niemieckiej recepcji dzieła Kierkegaarda na przełomie XIX i XX wieku, Toruń 2000.
Szturc W., Ironia romantyczna, Warszawa 1992.
Trybuś K., Studia o Norwidzie, Poznań 2000.
Przybylska M., Kto tak naprawdę wyrzeka się chrześcijaństwa we „Fraszce” (!) [II] albo Norwida i Kierkegaarda krytyka „chrześcijaństwa oficjalnego”, „Podteksty” 2010, nr 4, www.podteksty.amu.edu.pl [dostęp: 7 kwietnia 2011].
Kierkegaard S., Nienaukowe zamykające post scriptum do „Okruchów filozoficznych”, przeł. K. Toeplitz, Kęty 2011.
Marmier X., La Russie IV: Varsovie et Pologne, „Revue des Deux Mondes” 1843, t. 2, z. 1.
„Magazin für die Literatur des Auslandes” 1843, nr 53.
Przezdziecki R., Aleksander Przezdziecki. Historyk literat z XIX wieku, Toruń 2003.
Norwid C., Pisma wszystkie, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył
J.W. Gomulicki, t. 8, Warszawa 1971.
Schulz H., A Modest Head Start: The German Reception of Kierkegaard, w: Kierkegaard’s International Reception: Northern and Western Europe, t. 1: Northern and Western Europe, oprac. J. Steward, Wey Court East–London 2009.
Thulstrup N., Kierkegaard’s Relation to Hegel, przeł. G.L. Stengren, Princeton–New Jersey 1980.
Tripplin T., Wspomnienia z podróży po Danii, Norwegii, Anglii, Portugalii, Hiszpanii i państwie marokańskim, cz. 1: Dania i Norwegia, Poznań 1844.
Trojanowiczowa Z., Dambek Z., przy współudziale J. Czarnomorskiej, Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. 1: 1821–1860, Poznań 2007.
Trojanowiczowa Z., Lijewska E., przy udziale M. Pluty, Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. 2: 1861–1883, Poznań 2007.
[Żychliński L.], Wspomnienia z czasów uniwersyteckich berlińskich od r. 1844 do 1847, „Dziennik Poznański” 1885, nr 141, s. 1–2.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).