Słowa kluczowe
Zamek kaniowski
Kolijivščyna
Ukrainian and Polish knights
Seweryn Goszczyński
Taras Ševčenko
Jak cytować
Abstrakt
The article aims to analyse the theme of the Cossacks and the haidamaky, which was very present in the works of the great Ukrainian romantics, starting with Taras Shevchenko and Pantelejmon Kulish. It also became the object of poetic elaboration by various Polish poets including Juliusz Słowacki, and the lesser-known, but still interesting, Seweryn Goszczyński and Bohdan Zaleski. They became part of the so-called “Ukrainian school” of Polish Romanticism. In Poland, however, the poets did not interpret in a univocal way neither the historical role of the Sich of the Zaporozhye nor that of the haidamaky who sometimes appear as defenders of the faith and fighters for the independence of Ukraine, while in others they simply come into view as rebels and brigands, cruel and ruthless, who received for their actions the cruellest punishments. The author compares Haydamaky (Haidamaky, 1841) by Shevchenko and Zamek kaniowski (Kaniów Castle, 1828) byGoszczyński, because they describe the same story from 1768, the so-called Massacre of Humań, i.e. Koliyivshchyna, but with two different visions.
Bibliografia
AA.VV. (1995), Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa [abbr. SJP].
AA.VV. (2005), Velykyj tlumačnyj slovnyk sučasnoji ukrajins’koji movy, Irpin: Perun, Kyjiv [abbr. VTSSUM].
Barber Richard (2001), Cavalieri del Medioevo, Piemme, Monferrato.
Brückner Aleksander (1939), Encyklopedia staropolska, vol. 1, Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa.
Goszczyński Seweryn (1906), Zamek kaniowski: powieść, Feliks West, Brody.
Graciotti Sante (1998a), Il Rinascimento nei paesi slavi, “Europa Orientalis”, n. 7, pp. 215-258.
Graciotti Sante (1998b), Le due Slavie, “Ricerche slavistiche”, n. XII, pp. 5-86.
Kitowicz Jędrzej (1855), Opis obyczajów za panowania Augusta III, vol. 2, Nakładem Bolesława Maurycego Wolffa, Petersburg, Mohylev.
Mirčuk Petro (1973), Kolijivščyna. Hajdamacke povstannja 1768 r., Naukove Tovarystvo Tarasa Ševčenka, New York.
Pachlovska Oxana (1988), Civiltà letteraria ucraina, Carocci Editore, Roma.
Rawita-Gawroński Franciszek (1899), Historya ruchów hajdamackich w XVIII wieku, Drukarnia Ludowa, Lwów.
Ševčenko Taras (1935), Hajdamaky: poema, Ukrajinska Akademija Nauk, Kyjiv.
Sokyrska Władylena, Srogosz Tadeusz (2017), Hajdamacy i koliszczyzna w historiografii polskiej i ukraińskiej. Polsko-ukraiński dwugłos, “Przegląd Nauk Historycznych”, n. 2, XVI, pp. 8-9.
Sowiński Leonard (1861), Tarasa Szewczenko studium przez Leonarda Sowińskiego z dołączeniem przekładu Hajdamaków, Nakładem Michała Gałkowskiego, Wilno.
Srogosz Tadeusz (2017), Humańska rzeź, humańska tragedia czy humańskie zwycięstwo, “Istoryčnyj archiv. Naukovi studiji”, n. 14, pp. 134-139.
Woldan Alois (2015), Gli Hajdamaky di Taras Ševčenko. Il contesto letterario, “Studi Slavistici”, n. XII, pp. 279-294.
Żmudzki Paweł (2009), Władca i wojownicy. Narracje o wodzach, drużynie i wojsku w najdawniejszej historiografii Polski i Rusi, WUW, Wrocław.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).