Słowa kluczowe
literary criticism
translations
verse
Jak cytować
Abstrakt
The article discusses a variety of opinions related to the first English translation of Adam Mickiewicz’s poem Pan Tadeusz published in 1885 by Maud Ashurt Biggs (1857-1933). The main point for the author is to analyse the scope of the Polish critics’ opinions and attitudes towards this translation. Some of them were issued by well-known experts in literary translation at the time (for example Stanisław Tarnowski), as well as critics who regularly published notes on British literature and culture in Polish periodicals (Edmund Naganowski). The article points out that the translation of Pan Tadeusz triggered neither numerous, nor enthusiastic reviews; it did, however, contribute to the publication of several interesting reflections related to poetry translation.
Bibliografia
Anglik o Mickiewiczu (1885a), „Gazeta Toruńska”, nr 285, s. 3.
Anglik o Mickiewiczu (1885b), „Nowa Reforma”, nr 280, s. 3.
Badeni Jan (1890), Polacy w Anglii, Kraków.
Biegeleisen Henryk (1884), „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza. Studium estetyczno-literackie, Warszawa.
Biggs Maude Ashurst (1886), Korespondencja, „Biblioteka Warszawska”, t. 182 (zbioru ogólnego), t. 2, s. 115-119.
Biggs Maude Ashurst (1887), Krol Wysp Koralowych, „Kronika Rodzinna”, t. 14, nr 19, s. 598-603; nr 20, s. 628-635; nr 21, s. 662-668; nr 22, s. 692-701.
Biggs Maude Ashurst (1896), Wytrwałością i pracą, „Wieczory Rodzinne”, nr 22, s. 169-171.
Bohusz M. [właśc. Józef Karol Potocki] (1887), Bez obłudy, „Głos”, nr 46, s. 699.
Chmielowski Piotr (1885-1886), Adam Mickiewicz. Zarys biograficzno-literacki, t. 1-2, Warszawa.
Echa warszawskie (1884), „Przegląd Tygodniowy”, nr 49, s. 564-570.
Fritsche Gustaw (1884), Mickiewicz po angielsku, „Kurier Warszawski”, nr 330b, s. 2.
„Gazeta Warszawska” (1888), nr 276, s. 3.
Giergielewicz Mieczysław (1962), „Pan Tadeusz” po angielsku, „Wiadomości”, nr 49 (871), s. 3.
J. B. [właśc. Jan Badeni] (1887), The forgotten Nation. By Maude Ashurst Biggs. London. Published by the Literary Association of the Friends of Poland. 1886 [recenzja], „Przegląd Powszechny”, s. 271-272.
Karłowicz Jan (1883), Z Heidelberga , „Prawda”, nr 27, s. 317.
Karłowicz Jan (1886), Literatura i sztuka. Z Niemiec, „Prawda”, nr 32, s. 378-379.
„Kłosy” (1885), t. 40, nr 1022, s. 80.
Kronika (1882), „Gazeta Lwowska”, nr 178, s. 3.
Kronika bieżąca (1883), „Prawda”, nr 39, s. 468.
„Kurier Warszawski” (1886), nr 165b, s. 3.
„Kurier Warszawski” (1895), nr 56, s. 4.
Lekan-Mrzewka Joanna (2013), Kresowiec z urodzenia – warszawiak z wyboru. Adam Pług w życiu literackim Warszawy drugiej połowy XIX wieku, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Literackie Towarzystwo Polskie w Londynie (1890), „Gazeta Lwowska”, nr 187, s. 3.
Literatura i nauka (1882), „Tygodnik Powszechny”, nr 39, s. 623.
Literatura i sztuka (1904), „Słowo Polskie”, nr 414 [wyd. popołudniowe], s. 7.
Lutosławski W. (1928), Największy za granicą przyjaciel Polski, „Tęcza”, nr 29, s. 10-13.
Master Thaddeus (1886), „Kłosy”, t. 42, nr 1071, s. 11.
Mrs. (!) Biggs o Mickiewiczu (1890), „Gazeta Toruńska”, nr 160, s. 2.
N. (1886), „Master Thaddeus”, „Kurier Warszawski”, nr 21b, s. 2.
Naganowski Edmund (1885a), Bornemuth w Anglii, 1885, 14 lutego, „Kłosy”, t. 40, nr 1025, s. 122.
Naganowski Edmund (1885b), Kronika londyńska, „Biblioteka Warszawska”, t. 177 (zbioru ogólnego), t. 1, s. 284-286.
Naganowski Edmund (1885c), Korespondencja z Londynu, „Kronika Rodzinna”, t. 12, nr 3, s. 84-87.
Naganowski Edmund (1885d), Listy z Anglii, „Kłosy”, t. 40, nr 1022, s. 74.
Naganowski Edmund (1885e), „Pan Tadeusz” w przekładzie angielskim, „Kłosy”, t. 40, nr 1040, s. 357.
Naganowski Edmund (1885f), Wiadomości literackie, „Biblioteka Warszawska”, t. 4, s. 161-162.
Naganowski Edmund (1866), Listy z Anglii, „Kłosy”, t. 42, nr 1079, s. 133.
Naganowski Edmund (1890), Gawędy londyńskie, „Gazeta Lwowska”, nr 285, s. 1.
Notatki bibliograficzne (1886), „Gazeta Warszawska”, nr 30, s. 1.
Noyes George Rapall (1917), Preface, w: Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz or The last Foray in Lithuania. A story of life among polish gentlefolk in the years 1811 and 1812 in twelve books, J. M. Dent and Sons, London–Toronto, s. V-VI.
Nowe książki wydane za granicą otrzymane w Warszawie w m. Październiku r. b. (1882), „Wiadomości Bibliograficzne Warszawskie”, nr 10, s. 295.
P. (1886), Master Thaddeus or the last of forey in Lithuania. Translated by Maude Ashursts Biggs. 2 volumens. London 1885, „Dodatek literacki”, [dodatek do „Kraj”, nr 18], s. VIII.
P. Sygurd Wiśniowski z Peczeniżyna (w Galicji) pisze do nas (1882), „Prawda”, nr 36, s. 432.
Panna Maud Biggs (1897), „Dziennik Polski”, nr 194, s. 3.
Pięćdziesiąta rocznica ukończenia „Pana Tadeusza” (1885), „Gazeta Warszawska”, nr 63, s. 2.
Pług Adam (1885), Z powodu ogłoszenia przedpłaty na przekład angielski „Pana Tadeusza” i „Grażyny”, „Kłosy”, t. 40, nr 1024, s. 106.
Przegląd prasy periodycznej (1886), „Przegląd Tygodniowy”, nr 11, s. 170.
Skibińska Elżbieta (1999), Przekład a kultura. Elementy kulturowe we francuskich tłumaczeniach „Pana Tadeusza”, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Starnawski Jerzy, red. we współpracy z Krystyną Kujawińską-Courtney (1997), Anglo-polonica, Omega Praxis, Łódź.
Świętochowski Aleksander (1884), Liberum veto, „Prawda”, nr 49, s. 584.
Tarnowski Stanisław (1886), Master Thaddeus, or the last Foray in Lithuania, by Adam Mickiewicz. Translated from original by Maude Ashurst Biggs [recenzja], „Przegląd Polski”, z. 11, s. 361-362.
W. H. (1939), Modlitwa wieśniaczki, „Mały Gość”, nr 25, s. 198-199.
Wajsblum Marek (1952), Drogami pokoleń: Dziewiccy. Michał Henryk w Krakowie, „Wiadomości”, nr 10 (310), s. 2.
Wentz’l Maria (1886), Master Thaddeus, or the last Forey in Lithuania by Adam Mickiewicz, an Historical epic poem in XII books, translated from the original by Maude Ashursts Biggs [recenzja], „Biblioteka Warszawska”, t. 181 (zbioru ogólnego), t. 1, s. 120-127.
Wiadomości bieżące zagraniczne (1882), „Gazeta Warszawska”, nr 176, s. 2.
Wiadomości bieżące zagraniczne (1883), „Wiek”, nr 18, s. 3.
Wiadomości potoczne (1882), „Goniec Wielkopolski”, nr 182, s. 2.
Wiadomości warszawskie (1885), „Wiek”, nr 29, s. 3.
Z Londynu (1886), „Gazeta Toruńska”, nr 194, s. 1-3.
Z Londynu (1890), „Czas”, nr 161, s. 2.
Ze świata (1882), „Kurier Warszawski”, nr 175, s. 2.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).