Abstract
The article discusses Zofia Wojnarowska’s (1881-1967) biography and poetry which were representative of the life path and artistic career of many other active Polish poetesses at the turn of the 19th century. The output of Wojnarowska, who made her debut in the period of Young Poland and reached her artistic maturity in the interwar period, expresses a typical situation of an artist–epigone whose mediocre talent looks for its own expression and place in the literary Parnassus in the time of, important for the national community, political, economic and cultural changes. Political facts like the country’s occupation, World War I and a difficult process of the restoration of an independent country influenced the judgments of Polish critics who rarely applied esthetic criteria to the evaluation of poetesses’, including Wojnarowska’s, output and instead appreciated their subordination to the following functions: didactic (in children’s poetry), expressive (in love poetry) and ideological (in the poetry of proletarian revolution). The situation in which systemic and individual factors like the emancipation of women, the crystallization of literary professions literary critics’ lenient approach to the artistic output of women and the ease of writing overlapped, the need of success and ideological engagement, on the one hand, made it difficult for women writers to improve their own work, to function in higher mainstream and to play the roles of culture creators and, on the other hand, made it easier for them to function in the popular mainstream and play a role of literary craftsmen.Funding
Artykuł powstał w ramach badań finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki (projekt badawczy numer 2012/07/B/HS2/00335).
References
Atlas Stefan, red. (1965), Bruki ojczyzny. Polska poezja rewolucyjna dwudziestolecia międzywojennego, Zarząd Kultury i Oświaty Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego, Warszawa.
Białek Józef Zbigniew (1987), Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918-1939, wyd. 2, WSiP, Warszawa.
Brodzka Alina (1971), Maria Bartusówna (1854-1885), w: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, seria IV, Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu, t. 1, red. nacz. Kazimierz Wyka, Henryk Markiewicz, Irena Wyczańska, red. Janina Kulczycka-Saloni, Henryk Markiewicz, Zbigniew Żabicki, PWN, Warszawa, s. 357-365.
Chwastyk-Kowalczyk Jolanta (2003), „Bluszcz” w latach 1918-1939. Tematyka społeczna oraz problemy kultury i literatury, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce.
Czarnik Oskar S. (1996), Ideowe i literackie wybory „Robotnika” w latach 1918-1939, Biblioteka Narodowa. Instytut Książki i Czytelnictwa, Warszawa.
Dobrowolski Stanisław Ryszard (1960), Wstęp, w: Zofia Wojnarowska, Wybór wierszy, PIW, Warszawa, s. 5-10.
Feldman Wilhelm (1917), Pośród książek, „Nowa Gazeta”, nr 585, s. 4.
Feldman Wilhelm (1985), Współczesna literatura polska 1864-1918, t. 2, wstęp Teresa Walas, oprac. Maria Rydlowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Gigier Tadeusz (1995), Zofia Wojnarowska, w: tegoż, Opowieści o dawnych poetach Łodzi, „Papier–Service”, Łódź, s. 57-66.
Hacker Emil (1921), Przegląd literacki, „Naprzód”, nr 164, s. 4.
Janicka Anna (2000), Wojnarowska Zofia, w: Poetki przełomu XIX i XX wieku. Antologia, red. Jadwiga Zacharska, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 212-216.
Jankowski Józef (1917), Z literatury, „Bluszcz”, nr 45, s. 346-347.
Jastrzębska Natalia (1913), Z książek, „Złoty Róg”, nr 52, s. 3.
Jastrzębska Natalia (1914), Zofia Wojnarowska „Poezje”, „Bluszcz”, nr 6, s. 56.
Kisielewski Zygmunt (1922), Sprawozdanie literackie, „Robotnik”, nr 147, s. 2.
Klonowski Stefan (1977), Polska poezja rewolucyjna 1878-1945, PIW, Warszawa.
Kołaczkowski Stefan (1921), Poezja, „Przegląd Warszawski”, nr 2, s. 238-239.
Kotowska-Kachel Maria (2004), Wojnarowska Zofia, w: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 9, red. Jadwiga Czachowska, Alicja Szałagan, WSiP, Warszawa, s. 230-231.
Kuliczkowska Krystyna (1983), Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864-1918. Zarys monograficzny. Materiały, wyd. 2, WSiP, Warszawa.
Kuliczkowska Krystyna, Słońska Irena, red. (1961), Mały słownik literatury dla dzieci i młodzieży, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Kuliczkowska Krystyna, Tylicka Barbara, red. (1984), Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Leśmian Bolesław (1913), Kronika literacka, „Literatura i Sztuka”, nr 6, s. 3 [dodatek do „Nowej Gazety”, nr 102].
Odczyt o teozofii (1922), „Kurier Poranny”, nr 290, s. 6.
Otto (1913), Wrażenia i refleksy, „Prawda”, nr 11, s. 11.
Stępień Marian, red. (1982), Antologia polskiej poezji rewolucyjnej 1918-1939, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Waśkiewicz Andrzej K., red. (2010), Wiersze miłosne poetek Młodej Polski, Wydawnictwo Anagram, Warszawa.
Wojnarowska Zofia (1913), Poezje, Wydawnictwo „Bluszczu”, Warszawa.
Wojnarowska Zofia (1917), O miłości i wojnie, St. Michałowski i Sp., Warszawa.
Wojnarowska Zofia (1920), Księga miłości, Kasa Przezorności i Pomocy Warszawskich Pomocników Księgarskich, Warszawa.
Wojnarowska Zofia (1921a), Pacta poetica. Rapt. Poematy, Księgarnia Robotnicza, Warszawa.
Wojnarowska Zofia (1921b), Proletariat. Poemat, Robotnicze Stowarzyszenie Spożywców „Radomianin”, Warszawa 1921.
Wojnarowska Zofia (1921c), Słowa o skarbach ziemi, Księgarnia Robotnicza, Warszawa.
Wojnarowska Zofia (1922), Żelazny dzwon, Księgarnia Robotnicza, Warszawa.
Wolski Wacław (1920), Czarodziejka miłosnej pieśni, „Robotnik”, nr 25, s. 4.
Wolski Wacław (1921a), „Rapt” Z. Wojnarowskiej (Prometeizm, rewolucyjność i przyszłościowość jej baśniowości), „Robotnik”, nr 175, s. 2.
Wolski Wacław (1921b), „Proletariat” Z. Wojnarowskiej (Impresje sprawozdawcze), „Robotnik”, nr 121, s. 2.
Z książek (1917), „Sfinks”, nr 105-107 (X-XII), s. 115-116.
Zawiszewska Agata (2014a), Kobiety w grupach poetyckich. Kwadryga, w: tejże, Między Młodą Polską, Skamandrem i Awangardą. Kobiety piszące wiersze w dwudziestoleciu międzywojennym, Wydawnictwo Naukowe US, Szczecin, s. 387-448.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0)Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” since 2016, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).