Kazimiera Iłłakowiczówna – known more or less
PDF (Język Polski)

Keywords

literary legend
literary canon
polemic
melancholia
borderland discourse
tonism
New Women
women’s writing

How to Cite

Marzec, L. (2018). Kazimiera Iłłakowiczówna – known more or less. Poznań Polish Studies. Literary Series, (32), 75–94. https://doi.org/10.14746/pspsl.2018.32.4

Abstract

The article is the analysis of the place of Kazimiera Iłłakowiczówna in contemporary literary discourse. The author of the article claims – using Pierre Bayard’s theory – that the poetess is known “more or less”: she is remembered as someone who got prizes and recognition but at the same time she is impossible to read nowadays. There is political ambiguity and antiquity in her texts that keep her in the past. Marzec points at four areas of literary studies, where Iłłakowiczówna is still present: 1. Poetics: Iłłakowiczówna uses an original and unusual type of the Polish tonic verse. The author of this article analyses it using tools of psychoanalysis. 2. Religious discourse: Iłłakowicz.wna is interpreted as the author of religious poetry but Marzec argues with such interpretations. 3. Post-dependence studies: Iłłakowiczówna has not been analysed in terms of post-dependence studies yet but she is mentioned in the Polish borderlines discourse. 4. Feminist literary criticism: Iłłakowiczówna used to be studied as the author of androgynous poetry, but Marzec points out other motifs such as miscarriage, infanticide or problems of the new woman, like work at government institution, contestation of vitalism and bureaucracy. The aimof this article is to show that writing of Kazimiera Iłłakowiczówna needs to be read in terms of the history of literature which is devoid of evaluation and judging. Such analysis means going back in terms of modern literary studies which have undergone multiple turns that changed the tools accessible to contemporary critics.
https://doi.org/10.14746/pspsl.2018.32.4
PDF (Język Polski)

Funding

Artykuł został napisany w ramach badań finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki (projekt badawczy numer 2015/17/B/HS2/01245).

References

Anderson Benedict (1997), Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, przeł. Stefan Amserdamski, Znak, Kraków.

Barańczak Stanisław (1967), Z nowości literatury dziecięcej, „Nurt”, nr 3, s. 57-58.

Bayard Pierre (2008), Jak rozmawiać o książkach, których się nie czytało?, przeł. Magdalena Kowalska, PIW, Warszawa.

Bednarczuk Monika (2012), Kobiety w kręgu prawicy międzywojennej. Idee, sylwetki, strategie pisarskie, Agencja Wydawnicza a Linea, Wrocław.

Bielik-Robson Agata (2010a), Polski triumf Tanatosa, w: Żałoba, t. 4, red. Sławomir Sierakowski, Agata Szczęśniak, Seria Publicystyczna „Krytyki Politycznej”, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa, s. 116-119.

Bielik-Robson Agata (2010b), Totem i tabu. Polskiej tanatologii ciąg dalszy, w: Żałoba, t. 4, red. Sławomir Sierakowski, Agata Szczęśniak, Seria Publicystyczna „Krytyki Politycznej”, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa, s. 160-195.

Bielik-Robson Agata (2010c), Tanato-mesjano-faszyzm. O ostatnich odsłonach symboliki mesjańskiej, w: Żałoba, t. 4, red. Sławomir Sierakowski, Agata Szczęśniak, Seria Publicystyczna „Krytyki Politycznej”, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa, s. 206-213.

Bieńczyk Marek (2000), Melancholia: o tych, co nigdy nie odnajdą straty, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.

Crozier Michel (1967), Biurokracja: anatomia zjawiska, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Danielewska Łucja (1987), Portrety godzin: o Kazimierze Iłłakowiczównie, Czytelnik, Warszawa.

Dobrzyńska Teresa (2003), Typ wypowiedzi a forma wiersza (na materiale polskiego wiersza tonicznego), w: tejże, Tekst – styl – poetyka. Zbiór studiów, TAiWPN Univeristas, Kraków.

Dobrzyńska Teresa, Kopczyńska Zdzisława (1979), Tonizm, seria Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział III Wersyfikacja, t. 5, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Dunin Kinga (2004), Czytając Polskę. Literatura polska po roku 1989 wobec dylematów nowoczesności, Wydawnictwo W. A. B., Warszawa.

Eksteins Modris (1996), Święto wiosny: wielka wojna i narodziny nowego wieku, przeł. Krystyna Rabińska, PIW, Warszawa.

Głowiński Michał (1960), W tonacji franciszkańskiej, „Twórczość” 1960, nr 7, s. 98-100.

Goffman Erving (2011), Instytucje totalne: o pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych, przeł. Olena Waśkiewicz, Jacek Łaszcz, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.

Halík Tomáš (2008), Cierpliwość wobec Boga. Spotkanie wiary z niewiarą, przeł. Andrzej Babuchowski, Wydawnictwo WAM, Kraków.

Iłlakowiczówna Kazimiera (1999), Bezładne kwiaty zmęczenia, w: tejże, Poezje zebrane, t. 1, oprac. Jacek Biesiada, Aleksandra Żurawska-Włoszczyńska, wstęp Józef Ratajczak, Algo, Toruń, s. 678.

Iłłakowiczówna Kazimiera (1966), Szeptem, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa.

Janion Maria (2006), Niesamowita słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Kalėda Algis (2013), Czesław Miłosz wobec litewskości, w: Miłosz i Miłosz, red. Aleksander Fiut, Artur Grabowski, Łukasz Tischner, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 339-351.

Kolbuszewski Jacek (2002), Kresy. Na pograniczu kultur i wyznań, prawdy i mitu, Seria A to Polska właśnie, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.

Leder Andrzej (2014), Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.

Maciejewska Irena (1979), Kazimiera Iłłakowiczówna, w: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, seria 6, Literatura polska w okresie międzywojennym, t. 2, red. nacz. Kazimierz Wyka, red. Jerzy Kądziela, Jerzy Kwiatkowski, Irena Wyczańska, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 63-90.

Marzec Lucyna (2017), Litwa wyobrażona Kazimiery Iłłakowiczówny, w: Wspólnota wyobrażona. Pisarki Europy Środkowej wobec problemów literackich, społecznych i politycznych lat 1914-1945, t. 2, red. Grażyna Borkowska, Katarzyna Nadana-Sokołowska, Iwona Boruszkowska, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa, s. 141-156.

Nasiłowska Anna (2004), Tożsamość kobieca w poezji polskiej XX wieku: między androgynicznością a esencjalizmem, w: Narracja i tożsamość (II). Antropologiczne problemy literatury, red. Włodzimierz Bolecki, Ryszard Nycz, Instytut Badań Literackich, Warszawa 2004, s. 282-299.

Ratajczak Józef (1986), Lekcje u Iłłakowiczówny: szkice, wspomnienia, listy i wiersze, Krajowa Agencja Wydawnicza, Poznań.

Ratajczak Józef (1998), Kazimiera Iłłakowiczówna – homo religiosus, „Przegląd Powszechny”, nr 2, s. 164-172.

Rudaś-Grodzka Monika (2013), Sfinks słowiański i mumia polska, Wydawnictwo IBL PAN, Wydawnictwo Fundacja Akademia Humanistyczna, Warszawa.

Sajewska Dorota (2016), Nekroperformans. Kulturowa rekonstrukcja teatru Wielkiej Wojny, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa.

Uliasz Stanisław (1994), Literatura Kresów – kresy literatury. Fenomen Kresów Wschodnich w literaturze polskiej dwudziestolecia międzywojennego, Rzeszów.

Weber Max (2002), Gospodarka i społeczeństwo: zarys socjologii rozumiejącej, przeł. Dorota Lachowska, PWN, Warszawa.

Zawiszewska Agata (2014), Między Młodą Polską, Skamandrem i Awangardą: kobiety piszące wiersze w dwudziestoleciu międzywojennym, Wydawnictwo Naukowe US, Szczecin.