Keywords
modernity
metatextual/intertextual relationships
literary game
incommunicability
literary Mannerism
How to Cite
Abstract
The article is devoted to the relationship between Zygmunt Haupt’s prose and the romantic worldview, more precisely to the references to Juliusz Słowacki’s works clearly visible in Haupt’s prose. The issue, which has been previously pointed out by other researchers, required verification by means of close analysis of the specific kind of game that Haupt plays with Słowacki’s texts: Beniowski, Lilla Weneda, the poems Do pastereczki… (To a shepherdess…) and Patrz nad grotą… (Look, above the grotto…), and a fragment of Raptularz (Notebook). Seemingly simple references turn out to be part of a design of making a modern attempt at challenging the incommunicable by means of referring to both Słowacki’s text and his biography, together with an ambiguous, and suspended between repetition and ironic distance, attitude towards the romantic diagnoses of existence. Haupt’s prose, referring to many other traditions as well, presents a Mannerist creative design in which the romantic tradition plays a significant role, yet is not the only point of reference.
References
Abrams Meyer Howard (2003), Zwierciadło i lampa. Romantyczna teoria poezji a tradycja krytycznoliteracka, przeł. Maria Bożenna Fedewicz, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Asnyk Adam (1898), Poezyje, t. 3, Lwów.
Bielik-Robson Agata (2009), Racjonalność romantyzmu, w: Romantyzm i nowoczesność, red. Michał Kuziak, Universitas, Kraków, s. 57-69.
Bieńczyk Marek (2014), Po czym poznać nimfetkę, „Książki. Magazyn do czytania”, nr 4 (15), s. 22-24.
Borowczyk Jerzy (2007), Granice narodów, granice duszy. O prozie Haupta i Wołoszynowskiego, w: Kresy – dekonstrukcja, red. Krzysztof Trybuś, Jerzy Kałążny, Radosław Okulicz-Kozaryn, Wydawnictwo PTPN, Poznań, s. 253-275.
Brzozowski Jacek (2011a), Dlaczego Gombrowicz wybrał na bohatera lekcji języka polskiego w „Ferdydurke” wielkiego poetę Juliusza Słowackiego?, w: tegoż, Odczytywanie romantyków (2). Dwadzieścia dwa szkice i notatki o Mickiewiczu, Słowackim i Norwidzie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 230-235.
Brzozowski Jacek (2011b), Rysunki Słowackiego, w: tegoż, Odczytywanie romantyków (2). Dwadzieścia dwa szkice i notatki o Mickiewiczu, Słowackim i Norwidzie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 195-204.
Gorczyńska Renata (1989), Wstęp. „Mieszkał ubogi szlachcic na Podolu…”, w: Zygmunt Haupt, Szpica. Opowiadania, warianty, szkice, Instytut Literacki, Paryż, s. 9-19.
Haupt Zygmunt (2016), Baskijski diabeł. Opowiadania i reportaże, zebrał, opracował i posłowiem opatrzył Aleksander Madyda, Czytelnik, Wołowiec. (Skrót: BD)
Jellenta Cezary (1911), Druid Juliusz Słowacki, Drukarnia Feliksa Westa, Brody–Lwów.
Kosińska Barbara (2009), Reneizm w twórczości poetyckiej Juliusza Słowackiego. Rekonesans, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie”, t. XLIX, s. 21-33, [dostęp: 8 kwietnia 2021], https://tinyurl.com/4axtusxp.
Kuziak Michał (2001), Fragmenty o Słowackim, Pomorska Akademia Pedagogiczna. Wydawnictwo Uczelniane, Słupsk.
Kuźniar Jan (1959), Jak drukować tekst utworu „Do pastereczki” Juliusza Słowackiego, w: Juliusz Słowacki. W stupięćdziesięciolecie urodzin. Materiały i szkice, red. Marian Bizan, Zofia Lewinówna, PIW, Warszawa, s. 176-186.
Madyda Aleksander (2012), Haupt. Monografia, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Marzec Grzegorz (2008), Pornic, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 177-183.
Momro Jakub (2009), Granice i marginesy nowoczesności. Wokół teorii badań nad romantyzmem, w: Romantyzm i nowoczesność, red. Michał Kuziak, Universitas, Kraków, s. 15-56.
Niewiadomski Andrzej (2015), Jeden jest zawsze ostrzem. Inna nowoczesność Zygmunta Haupta, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Siwiec Magdalena (2009), Słowacki i nowoczesność, w: Romantyzm i nowoczesność, red. Michał Kuziak, Universitas, Kraków, s. 109-164.
Słowacki Juliusz (1952), Listy do krewnych, przyjaciół i znajomych (1820-1849), oprac. Jerzy Pelc, Ossolineum, Wrocław.
Słowacki Juliusz (1996), Raptularz 1843-1849. Pierwsze całkowite wydanie wraz z podobizną rękopisu, oprac. edyt., wstęp, indeksy Marek Troszyński, Topos, Warszawa.
Troszyński Marek (2000), Austeria „Pod Królem-Duchem”. Raptularz lat ostatnich Juliusza Słowackiego, Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, Warszawa.
Zaleski Marek (2004), Formy pamięci, Słowo/obraz, terytoria, Gdańsk.
Zamącińska Danuta (1960), O kilku motywach wierszy Słowackiego, „Roczniki Humanistyczne”, z. 1, s. 35-54.
Zwierzyński Leszek (2008), Egzystencja i eschatologia. Genezyjska wyobraźnia Słowackiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Wiegandt Ewa (2003), Wszystko – Nic Zygmunta Haupta, w: Ulotność i trwanie. Studia z tematologii i historii literatury, red. Ewa Wiegandt, Agnieszka Czyżak i Zbigniew Kopeć, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 59-72.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0)Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” since 2016, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).