Keywords
literariness
letters
Fredro
Rzewuski
autothematism
self-creation
How to Cite
Abstract
In some measure, in opposition to the contemporary studies on Chopin’s letters emphasising their non-literary character, the aim of this study is to point at the multifaceted literariness of the correspondence of the author of the Revolutionary Etude. One of its crucial aspects would be the intertextual one: Chopin’s letters constitute an intriguing community of style, including, above all, the schemes of Fredro-like comedy and Henryk Rzewuski’s gawęda szlachecka (nobility tale). The idea of writing in the spirit of disciplined lightness, rigour of formulating thoughts in a casual, colloquial and easy manner, as Wiktor Weintraub put it, affects Chopin’s planned skill of self-creation and autothematical procedures, always in similar styles that use humour for the purpose of making thing unusual, or even obscene. The arguments collected in the article force one to withdraw Ryszard Przybylski’s conviction about Chopin’s epistolography as representing the language “serving life” only outside of literature and literariness.
References
Bieńczyk Marek (1990), Wprowadzenie. Świadomość, podświadomość, dzieło, w: tegoż, Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci, IBL PAN, Warszawa, s. 12-15.
Całek Anita (2019), Między zależnością a autonomią – dojrzewanie Juliusza Słowackiego w świetle jego korespondencji z matką, w: tejże, Nowa teoria listu, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 277-316.
Chopin Fryderyk (1955), Korespondencja Fryderyka Chopina, t. 2, oprac. Bronisław Edward Sydow, red. Janusz Miketta, PIW, Warszawa.
Chopin Fryderyk (2009), Korespondencja Fryderyka Chopina, t. 1: 1816-1831, oprac. Zofia Helman, Zbigniew Skowron, Hanna Wróblewska-Straus, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Chopin Fryderyk (2017), Korespondencja Fryderyka Chopina, t. 2, cz. 2: 1838-1839, oprac. Zofia Helman, Zbigniew Skowron, Hanna Wróblewska-Straus, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Cysewski Kazimierz (1985-1986), Uwagi o listach Cypriana Norwida, „Studia Norwidiana”, nr 3-4, s. 131-152.
Czajkowska Krystyna (1987), Wstęp, w: Aleksander Fredro, Trzy po trzy, oprac. i wstępem poprz. Krystyna Czajkowska, PIW, Warszawa, s. 5-21.
Dudziak Paweł (2004), Pan Soplica jako maska pseudonimu Henryka Rzewuskiego, „Przestrzenie Teorii”, nr 3-4, s. 71-85.
Foucault Michel (1999), Sobąpisanie, przeł. Michał Paweł Markowski, w: Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura, wybrał i oprac. Tadeusz Komendant, przeł. Bogdan Banasiak, posł. Michał Paweł Markowski, Fundacja Aletheia, Warszawa, s. 303-319.
Grzymała-Siedlecki Adam (1917), Przedmowa do „Trzy po trzy” Aleksandra Fredry, w: tegoż, Ludzie i dzieła, wybór Alicja Okońska, wstęp Julian Krzyżanowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 349-379.
Helman Zofia, Skowron Zbigniew, Wróblewska-Straus Hanna (2009), Nota źródłowa do listu 72., w: Fryderyk Chopin, Korespondencja Fryderyka Chopina, t. 1: 1816-1831, oprac. Zofia Helman, Zbigniew Skowron, Hanna Wróblewska-Straus, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 431-435.
de Man Paul (2000), Pojęcie ironii, w: tegoż, Ideologia estetyczna, przeł. Artur Przybysławski, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk, s. 252-281.
Opieński Henryk, wstęp i przypisy (1910), Fryderyk Chopin do Tytusa Woyciechowskiego, „Lamus”, t. 2, z. 5, s. 207-257.
Przybylski Ryszard (2009), Myśli Chopina, w: Korespondencja Fryderyka Chopina, t. 1: 1816-1831, oprac. Zofia Helman, Zbigniew Skowron, Hanna Wróblewska-Straus, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 13-24.
Puchalski Jakub (2015), Chopin symfonicznie. Dlaczego niemożliwe? / Chopin symphonically. Why is it impossible?, „Quarta. Kwartalnik Polskiego Wydawnictwa Muzycznego”, nr 2 (25), s. 4 5.
Said Edward (2008), The Claims of Individuality, w: tegoż, Joseph Conrad and the Fiction of Autobiography, Columbia University Press, New York, s. 3-28.
Sendyka Roma (2015), Sobąpisanie, ćwiczenia duchowe i Foucault jako parezjasta, w: tejże, Od kultury „Ja” do kultury „Siebie”. O zwrotnych formach w projektach tożsamościowych, Universitas, Kraków, s. 251-287.
Siwicka Dorota (1994), Napoleon tyłem odwrócony, w: Księga w dwusetną rocznicę urodzin Aleksandra Fredry, red. Jacek Kolbuszewski, Oddział Wrocławski PTTK, Wrocław, s. 221-226.
Siwicka Dorota (1995), Śmiech jowialny, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 44-52. Skubalanka Teresa (1977), Styl językowy komedii Aleksandra Fredry, „Pamiętnik Literacki”, nr 2, s. 129-139.
Skwarczyńska Stefania (2006), Teoria listu, na podstawie lwowskiego pierwodruku oprac. Elżbieta Feliksiak i Mariusz Leś, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Szkłowski Wiktor Borisowicz (2006), Sztuka jako chwyt, przeł. Ryszard Łużny, w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, Znak, Kraków, s. 95-111.
T. (1822), „Pan Geldhab”. „Odwiedziny w Bedlam”, „Gazeta Warszawska”, nr 1, s. 5-7.
Weintraub Wiktor (1953), Alexander Fredro and his antiromantic memoirs, „American Slavic and East European Review”, vol. XII, nr 4, s. 535-548.
Weintraub Wiktor (1979), Komedia o „humorystach”: „Pan Jowialski”, „Pamiętnik Literacki”, z. 4, s. 23-42.
Żmigrodzka Maria (2002), Karmazyn, palestrant, wiek XIX, w: tejże, Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku, IBL PAN, Warszawa, s. 320-350.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0)Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” since 2016, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).