Keywords
Frédéric Chopin’s music
nervousness
synthesis of arts
modernism
music criticism
How to Cite
Abstract
The article constitutes a detailed analysis and interpretation of one of the most important texts written at the turn of the twentieth century, which was devoted to the reception and interpretation of Frédéric Chopin’s compositions in the Young Poland period. In his work, Cezary Jellenta presents the nervous perception of the Polish composer’s music typical of the era and refers in his reflections to numerous works of painting and both Polish and world literature, which perfectly illustrates the fascination with the idea of the correspondence of arts. It is also a testimony to the foundations of the emerging music criticism and evidence of the undying adoration for Frédéric Chopin’s works.
References
Chlebowski Bronisław (1891), Fryderyk Chopin, „Ateneum”, t. 3, z. 3, s. 1-22.
Chopin Fryderyk (1995), Szkice do metody gry fortepianowej, teksty zebrał Jean-Jacques Eigeldinger, przeł. Zbigniew Skowron, Musica Iagellonica, Kraków.
Czabanowska-Wróbel Anna (1996), Baśń w literaturze Młodej Polski, Universitas, Kraków.
Dziadek Magdalena (2002), Polska krytyka muzyczna w latach 1890-1914. Koncepcje i zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Garewicz Jan (1970), Schopenhauer, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Głowiński Michał (1997), Ekspresja i empatia. Studia o młodopolskiej krytyce literackiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Jellenta Cezary (1888), Zakapturzony idealizm, „Prawda. Tygodnik polityczny, społeczny i literacki”, nr 36, s. 425-427.
Jellenta Cezary (1905a), Dusze niektórych melodii. Chopin, „Ateneum”, t. 1, z. 1-3, s. 118-128.
Jellenta Cezary (1905b), Dusze niektórych melodii. Schumann, „Ateneum”, t. 2, z. 4-6, s. 100-111.
Jellenta Cezary (1910), Dusze niektórych melodii Chopina, „Literatura i Sztuka”, dodatek do: „Dziennik Poznański”, nr 3, s. 33-36; nr 4, s. 49-52.
Jellenta Cezary (1911), Schopenhauer i nakaz życia, „Literatura i Sztuka”, dodatek do: „Dziennik Poznański”, nr 4, s. 54-56.
Jellenta Cezary (1912a), Bizantynizm a krytyka, w: tegoż, Grający szczyt. Studia syntetyczno-krytyczne, Wydawnictwo S.A. Krzyżanowski, Kraków, s. 136-148.
Jellenta Cezary (1912b), Dzwony Chopina, w: tegoż, Grający szczyt. Studia syntetyczno-krytyczne, Wydawnictwo S.A. Krzyżanowski, Kraków, s. 68-86.
Karłowicz Jan, Kryński Adam, Niedźwiedzki Władysław, red. (1990), Słownik Języka Polskiego, t. 1-3, PIW, Warszawa.
Lewandowski Tomasz (1975), Cezary Jellenta estetyk i krytyk. Działalność w latach 1880-1914, Ossolineum, Wrocław.
Okulicz-Kozaryn Małgorzata, Okulicz-Kozaryn Radosław (2020), Tropami Bractwa Wielkiego Dzwonu. Szkice o literaturze przełomu XIX i XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Okulicz-Kozaryn Radosław (2006), Dzwony. Zaczynając od listu Eugeniusza Morawskiego do Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, w: Mikalojus Konstantinas Čiurlionis – litewski malarz i kompozytor, oprac. Henryka Olszewska-Jarema, Joanna Szeligowska-Farquhar, przeł. Aleksandra Gryczka, Muzeum Śląskie, Katowice.
Okulicz-Kozaryn Radosław (2013), Gra nerwów. Chopin w epoce psychicznego rozstroju, w: tegoż, Rok 1894 oraz inne szkice o Młodej Polsce, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 17-31.
Podraza-Kwiatkowska Maria (1974), Schopenhauer i chuć, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja”, nr 2, s. 25-35.
Podraza-Kwiatkowska Maria (1975), Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Poniatowska Irena (1993), Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVIII do XIX wieku, Musica Iagellonica, Kraków.
Poniatowska Irena, red. (2011), Chopin w krytyce muzycznej (do I wojny światowej). Antologia, NIFC, Warszawa.
Przybyszewski Stanisław (1965), Z psychologii jednostki twórczej, w: tegoż, Wybór pism, Ossolineum, Wrocław, s. 3-35.
Staff Leopold (1931), Dzień duszy, Wydawnictwo J. Mortkowicza, Kraków.
Stala Marian (1994), Pejzaż wewnętrzny. Młodopolskie myśli i wyobrażenia o duszy, duchu i ciele, Baran i Suszczyński, Kraków.
Struve Henryk (1892), Sztuka i piękno. Studia estetyczne, Księgarnia E. Wende i S-ka, Warszawa.
Stupnicki Julian (1865), Muzyka pod względem estetycznym i lekarskim, Ossolineum, Lwów.
Tarnowski Stanisław (1892), Chopin i Grottger. Dwa szkice, Księgarnia Spółki Wydawniczej Polskiej, Kraków.
Tomaszewski Mieczysław (2010), Chopin – człowiek, dzieło, rezonans, PWM, Kraków.
Tomaszewski Mieczysław (2020), Cykl audycji „Fryderyka Chopina Dzieła Wszystkie”, Polskie Radio Program II, [dostęp: 16 października 2020], http://pl.chopin.nifc.pl/chopin/composition/detail/id/270.
Ujejski Kornel (1893), Tłumaczenia Chopina i Beethovena, Księgarnia Jelenia i Langa, Przemyśl.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0)Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” since 2016, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).