Keywords
Antoni Edward Odyniec
Hebrew Melodies
Polish post-partition poetry
translation studies
How to Cite
Abstract
The article discusses the translation of four poems by George Gordon Byron: Vision of Belshezzar, The Wild Gazelle, Oh! Weep for Those, On Jordan’s Banks from the collection Hebrew Melodies published in 1816 as a result of the poet’s cooperation with the composer Isaac Nathan. The Polish translations by Antoni Edward Odyniec were published in his collections in 1826 (Vision of Belshezzar) and 1832 (the remaining ones).
The first part of the text is dedicated to the circumstances in which the originals were written. The second part constitutes a detailed analysis of the translation choices of Odyniec, which places them in the context of Polish poetry of the post-partitions period (among others, poems by Jan Paweł Woronicz and Adam Jerzy Czartoryski) and in the context of translation studies (Lawrence Venuti, Stanisław Barańczak, André Lefevere).
References
Źródła (wraz ze stosowanymi skrótami)
I – Odyniec Edward Antoni (1832), *** (Płaczcie narody, płaczcie Izraela doli…), w: tegoż, Poezye, Nowa Drukarnia Pompejusza i Spółki, Poznań, s. 72–73.
II – Odyniec Antoni Edward (1832), *** (Nad Jordanem Arabskie pasą się wielbłądy…), w: tegoż, Poezye, Nowa Drukarnia Pompejusza i Spółki, Poznań, s. 73.
BJ – The Holy Biblie. King James Version (2004), American Bible Society, New York, https://archive.org/details/holybiblekingjam00amer [dostęp: 15 grudnia 2022].
BP – Czartoryski Adam Jerzy (2006), Bard Polski, w: Między rozpaczą a nadzieją. Antologia poezji porozbiorowej, wstęp Piotr Żbikowski, oprac. Marek Nalepa, Collegium Columbinum, Kraków, s. 107–112.
BW – Biblia, to jest Księgi Starego i Nowego Testamentu z łacińskiego na język polski przełożone przez ks. d. Jakuba Wujka (1898), drukiem W. Druglina, Lipsk.
HB – Woronicz Jan Paweł (2012), Hymn do Boga, w: tegoż, Pisma wybrane, oprac. Małgorzata Nesteruk, Zofia Rejman, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 145–154.
JB – Byron George Gordon (1815), On Jordan’s Banks, w: tegoż, Hebrew Melodies, printed by John Murray, London, s. 12.
S – Odyniec Antoni Edward (1832), Sarneczka, w: tegoż, Poezye, Nowa Drukarnia Pompejusza i Spółki, Poznań, s. 72.
ŚS – Woronicz Jan Paweł (2012), Świątynia Sybilli, w: tegoż, Pisma wybrane, oprac. Małgorzata Nesteruk, Zofia Rejman, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 83–106.
VB – Byron George Gordon (1815), Vision of Belshazzar, w: tegoż, Hebrew Melodies, printed by John Murray, London, s. 33–36.
WB – Odyniec Antoni Edward (1826), Widzenie Baltazara, w: tegoż, Poezye, t. 2, drukiem Józefa Zawadzkiego, Wilno, s. 89–91.
WG – Byron George Gordon (1815), The Wild Gazelle, w: tegoż, Hebrew Melodies, printed by John Murray, London, s. 9–10.
WT – Byron George Gordon (1815), Oh! Weep for Those, w: tegoż, Hebrew Melodies, printed by John Murray, London, s. 11.
ŻS – Karpiński Franciszek (2006), Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta, w: Między rozpaczą a nadzieją. Antologia poezji porozbiorowej, wstęp Piotr Żbikowski, oprac. Marek Nalepa, Collegium Columbinum, Kraków, s. 154–155.
Literatura
Ashton Thomas L. (1972), Byronic Lyrics for David’s Harph. The Hebrew Melodies, „Studies in English Literature 1500–1900”, vol. 12, nr 4, s. 665–681, https://doi.org/10.2307/449959.
Balcerzan Edward (2013), Poetyka przekładu artystycznego, w: Polska myśl przekładoznawcza. Antologia, red. Piotr de Bończa Bukowski, Magda Heydel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 103–118.
Barańczak Stanisław (2004), Jak tłumaczyć wiersz Shakespeare’a?, w: tegoż, Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dodatkiem Małej antologii przekładów-problemów, wyd. 3 popr. i poszerz., Wydawnictwo a5, Kraków, s. 262–280.
Ben-Merre David (2006), Reading Hebrew Melodies, „Shofar. An Interdisciplinary Journal of Jewish Studies”, vol. 24, nr 2, s. 11–32, https://doi.org/10.1353/sho.2006.0005.
Byron George Gordon (1815), Hebrew Melodies, printed by John Murray, London.
Cochran Peter (2006), Byron and Orientalism, Cambridge Scholar Press, Newcastle.
Douglass Paul (1986), Hebrew Melodies As Songs. Why we Need a New Edition, „The Byron Journal”, vol. 14, z. 1, s. 12–21, https://doi.org
/10.3828/BJ.1986.2.
Inglot Mieczysław (1971), „Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor” w literaturze i historii polskiej, „Pamiętnik Literacki”, z. 1,
s. 57–80.
Janion Maria, Żmigrodzka Maria (1978), Romantyzm i historia, PIW, Warszawa.
Lefevere André (2009), Ogórki Matki Courage, w: Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. Piotr Bukowski, Magda Heydel, Znak, Kraków, s. 224–246.
Makaruk Maria (2012), Antoni Edward Odyniec – romantyk w zwierciadle biedermeieru, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Między rozpaczą a nadzieją. Antologia poezji porozbiorowej lat 1793–1806 (2006), wstęp Piotr Żbikowski, oprac. Marek Nalepa, Collegium Columbinum, Kraków.
Nalepa Marek (2003), Rozpacz i próby jej przezwyciężenia w poezji porozbiorowej (1793–1806), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
Odyniec Antoni Edward (1826), Poezye, t. 2, drukiem Józefa Zawdzkiego, Wilno.
Odyniec Antoni Edward (1832), Poezye, Nowa Drukarnia Pompejusza i Spółki, Poznań.
Pont Graham (1999), Byron and Nathan. A Musical Collaboration, „The Byron Journal”, vol. 27, z. 1, s. 51–65, https://doi.org/10.3828/BJ.1999.5.
Przybylski Ryszard (1983), Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, PIW, Warszawa.
Rejman Zofia (1997), Żale, sny i smutki – o poezji patriotycznej 1795, „Napis”, seria 3, s. 101–113, https://doi.org/10.18318/napis.1997.1.6.
Slater Joseph (1952), Byron’s Hebrew Melodies, „Studies in Philology”, vol. 49, nr 1, s. 75–94.
Spector Sheila A. (2008), The Liturgical Context of the Byron-Nathan „Hebrew Melodies”, „Studies in Romanticism”, vol. 47, nr 3, s. 393–412.
Thomas Gordon (1993), Finest Orientalism, Western Sentimentalism, Proto-Zionism. The Muses of Byron’s Hebrew Melodies, „Essays in Romanticism”, vol. 1, z. 1, s. 51–66, https://doi.org/10.3828/EIR.1.1.3.
Venuti Lawrence (2009), Przekład, wspólnota, utopia, w: Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. Piotr Bukowski, Magda Heydel, Znak, Kraków, s. 267–293.
Woronicz Jan Paweł (2002), Pisma wybrane, oprac. Małgorzata Nesteruk, Zofia Rejman, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Żbikowski Piotr (1987), Kiedy rozpacz staje się rzeczywistością. Uwagi o poemacie Adama Jerzego Czartoryskiego „Bard Polski”, „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 25–56.
Żbikowski Piotr (1998), …bolem śmiertelnym ściśnione mam serce… Rozpacz oświeconych u źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805, Leopoldinum, Wrocław.
Żuławski Juliusz (1961), Słowo wstępne, w: George Gordon Byron, Wiersze i poematy, wybór i oprac. Juliusz Żuławski, PIW, Warszawa.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0)Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” since 2016, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).