Abstract
As an attempt at presenting the social work of professor Roman Pollak in the interwar period, this article provides an analysis of the documents held by the Polish-Italian cultural organisation Polonia-Italia in Poznań. What emerges is an image of an exceptionally active person, well-organised and driven by the constant will to pass on the knowledge of Poland’s and Italy’s cultural legacy by means of scientific, publishing and popularising initiatives.
References
APP 249 – Archiwum Państwowe w Poznaniu, Polskie partie polityczne, organizacje, stowarzyszenia i związki, sygn. 53/887/0, Stowarzyszenie „Polonia-Italia” w Poznaniu: a/ Sprawozdanie z działalności /1926–1927/, b/ Protokoły walnych zebrań /1927, 1933/,c/ Statut /1934 rok/, d/ Korespondencja, sygn. 53/887/0/105/249.
APP 250 – Archiwum Państwowe w Poznaniu, Polskie partie polityczne, organizacje, stowarzyszenia i związki, sygn. 53/887/0, Stowarzyszenie „Polonia-Italia” w Poznaniu: a/ Sprawozdanie z działalności /1926–1927/, b/ Protokoły walnych zebrań 1927, 1933/,c/ Statut /1934 rok/, d/ Korespondencja, sygn. 53/887/0/105/250.
BUP Istituto – Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, Attività dell’Istituto della coltura polacca Attilio Begey nell’anno accademico 1930–31, sygn. 179.III.
BUP Materiał – Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, Materiały korespondencyjne polsko-włoskie, sygn. 183.III.
BUP Tecz. aten. – Archiwum Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Księga darów 1936–1939, Teczka atencyjna, sygn. 2245, 1936/997–1000, 1937/448, 1938/1137–1150.
Dok. SP-I – Biblioteka Wydziału Historii UAM, Archiwum Stowarzyszenia Polonia-Italia, k. 1–4.
NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe, Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, sygn. 3/1/0, Międzynarodowa Wystawa Dydaktyczna we Florencji, sygn. 3/1/0/5/775/1.
Barycz Henryk (1969), Z dziejów polskich wędrówek za granicę, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Barycz Henryk (1973), Spojrzenie w przeszłość polsko-włoską, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Benedetti Amedeo (2016), Le origini della Storia letteraria d’Italia Vallardi, „Culture del testo e del documento”, nr 51, s. 95–116.
Biliński Wojciech, red. (2019), Stolica Apostolska. Z dziejów wzajemnych relacji w 100. rocznicę odnowienia stosunków dyplomatycznych / Poland and the Holy See. A history of bilateral ties on the 100th anniversary of renewed diplomatic relations, współpr. Piotr Samerek, Hubert Wajs, Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej [publikacja o charakterze niekomercyjnym], Warszawa.
Borucki Marek (1995), Polacy w Rzymie. Od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, Książka i Wiedza, Warszawa.
Brahmer Mieczysław (1939), Z dziejów włosko-polskich stosunków kulturalnych, Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza, Warszawa.
Brahmer Mieczysław (1980), Powinowactwa polsko-włoskie. Z dziejów wzajemnych stosunków kulturalnych, PWN, Warszawa.
Ente Morale con R. Decreto del 18 luglio 1893, n. 347 (1893), https://ladante.it/chi-siamo/la-societa-dante-alighieri.html [dostęp: 26.01.2023], https://dante.global/en/la-dante/history [dostęp: 12.02.2024].
Gawroński Jan (1972), Drogi prowadzą do Rzymu. Wspomnienia i refleksje, Pax, Warszawa.
Gąsiorowski Stanisław Jan, red. (1936), Le relazioni fra l’Italia e la Polonia dall’età romana ai tempi nostri, Instituto per l’Europa Orientale, Roma.
Giannini Fortunato di (1916), Storia della Polonia e delle sue relazioni con l’Italia, Treves, Milano.
Henczel-Wróblewska Ligia (2006), Dzieje Polaków we Włoszech, UAM, Poznań.
I rapporti culturali polacco-italiani nel XIX e nel XX secolo (1977), w: Polonia e Italia. Rapporti storici scientifici e culturali, Riuniti, Roma.
Jaworska Krystyna, red.(2011), I Polacchi nel Risorgimento Italiano, Mostra storica, Torino.
Judkowiak Barbara (2018), Roman Pollak (1886–1972) – historyk literatury, w: Stulecie poznańskiej polonistyki (1919–2019), t. 1: Okres międzywojenny i lata okupacji, red. Barbara Judkowiak, Seweryna Wysłouch, Sylwia Karolak i in., Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 214.
Korespondencja – Roman Pollak – Giovanni Maver. Korespondencja (1925–1969), przekład listów Giovanniego Mavera z języka włoskiego Joanna Dimke-Kamola, Agnieszka Domaradzka, wstęp i opracowanie komentarza Marcin Rabenda, red. nauk. Barbara Judkowiak, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2013.
Kot Stanisław (1949), Le relazioni secolari della Polonia con Bologna, Ist. per la storia dell’ università, Bologna.
Kowalczyk Małgorzata Ewa (2005), Obraz Włoch w polskim piśmiennictwie geograficznym i podróżniczym osiemnastego wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Krząstek Tadeusz, Żak Andrzej Czesław (1997), Z ziemi włoskiej do Polski. W 200 rocznicę powstania Legionów Polskich i Mazurka Dąbrowskiego, MON, Warszawa.
Loret Maciej (1930), Życie polskie w Rzymie w XVIII wieku, Scuola Tipografica Pio X, Roma.
Łukomski Grzegorz (2006), Collegium Minus – świątynia nauki i sztuki, „Kronika Miasta Poznania. Święty Marcin”, nr 1, s. 400–401.
Madeyski Antoni (1930), Artyści polscy w Rzymie, „Sztuki Piękne”, nr 1, s. 1–19.
Marszał Maciej, red. (2004), Amica Italia: polscy prawnicy wobec włoskiego faszyzmu 1922–1939. Wybór pism, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków.
Marszał Maciej (2007), Włoski faszyzm w polskiej myśli politycznej i prawnej 1922–1939, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Martinelli F. (1998), Immigrazione dei Polacchi a Roma. Adattamento e riorganizzazione sociale, Bulzoni, Roma.
Maver Giovanni (1946), Podróże polskich pisarzy do Włoch, Biblioteka „Orła Białego”, Rzym.
Menotti Corvi Antonio (1927), Tradycje historyczne italo-polskich stosunków gospodarczych, Wydawnictwo „Polonia-Italia”, Warszawa.
Miziołek Jerzy, Cincotta Roberto, Rejmak Barbara, red. (2019), Italia e Polonia 1919–2019. Un meraviglioso viaggio insieme lungo cento anni / Włochy i Polska 1919–2019. Sto lat wspólnej fascynującej podróży, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Morawski Kalikst (1937), Polacy i sprawa polska w dziejach Italii w latach 1830–1866, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Warszawa.
Pachoński Jan (1969–1979), Legiony Polskie. Prawda i legenda 1794–1807, t. 1–4, Wydawnictwo MON, Warszawa.
Palmarini Luca (2019), Tra letteratura e lingua: sull’attività del Comitato Dante Alighieri di Cracovia nel ventennio tra le due guerre, „Toruńskie Studia Polsko-Włoskie – Studi Polacco-Italiani di Toruń”, t. 15, s. 99–115.
Piechowiak Halina (1963), Udział prof. Romana Pollaka w kształtowaniu stosunków kulturalnych polsko-włoskich, „Przegląd Zachodni”, nr 6, s. 380–387.
Piskurewicz Jan (2021), Giovanni Maver (1891–1970). Włoski promotor polskiej nauki i literatury, „Pamiętnik Literacki”, z. 2, s. 265–287.
Piskurewicz Jan (2022), Roman Pollak (1886–1972) i jego rola w rozwoju stosunków naukowych i kulturalnych polsko-włoskich, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, t. 67, nr 3, s. 43–90.
Płaszczewska Olga (2020), O wskrzeszaniu zmarłych. Oskar Skarbek Tłuchowski (1893–1976). Z listów do Nieznajomego (7), „Arcana. Kultura, historia, polityka”, nr 151–152, 1/2, s. 227–234.
Pollak Roman (1966), Związki kultury polskiej z Włochami (do roku 1939), w: Wśród literatów staropolskich, PWN, Warszawa, s. 583–600.
Preisner Walerian (1949), Stosunki literackie polsko-włoskie w latach 1800–1939 w świetle bibliografii / Relazioni letterarie polacco-italiane fra gli anni 1800–1939 nella luce della bibliografia, Towarzystwo Naukowe, Toruń.
Prządka Ewa (2000–2014), Świadectwa = Testimonianze, t. 1–7, Fondazione Romana Marchesa J.S. Umiastowska, Rzym.
Sadurska Maria (2016), Literatka o bogatej osobowości, https://gdanskstrefa.com/literatka-o-bogatej-osobowosci/ [dostęp: 29.01.2023].
Sajkowski Alojzy (1968), Roman Pollak, „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”, t. 3, s. 125–132.
Sierpowski Stanisław (1975), Stosunki polsko-włoskie w latach 1918–1940, PWN, Warszawa.
Sierpowski Stanisław (1978), Lo sviluppo dei rapporti Italo-polacchi in Polonia fra le due guerre… [masz.], Warszawa.
Sierpowski Stanisław (1987), I rapporti italo-polacchi nel periodo tra le due guerre mondiali, „Rassegna degli Archivi di Stato”, nr 2–3, s. 321–338.
Sierpowski Stanisław (2012a), Miejsce faszyzmu w polsko-włoskich stosunkach kulturalnych okresu międzywojennego, w: Studia z historii Włoch XX wieku, Instytut Historii UAM, Poznań, s. 187–190.
Sierpowski Stanisław (2012b), Studia z historii Włoch XX wieku, Instytut Historii UAM, Poznań.
Strzałka Krzysztof (2001), Między przyjaźnią a wrogością. Z dziejów stosunków polsko-włoskich (1939–1945), Arcana, Kraków.
Szyndler Bartłomiej (2008), „Z ziemi włoskiej do Polski”. Historia Legionów Polskich 1797–1807, DiG, Warszawa.
Weintraub Wiktor (1994), Roman Pollak (1886–1972), w: Wiktor Weintraub, O współczesnych i o sobie. Wspomnienia, sylwetki, szkice literackie, oprac. i wstęp Stanisław Barańczak, Kraków, s. 449–457.
Wicherkiewiczowa Maria (1927), Tripolis, wrażenia z podróży do Afryki i Włoch, Księgarnia Gebethnera i Wolffa, Poznań.
Wicherkiewiczowa Maria (1929), W słońcu Italji, nakł. autorki, Poznań.
Witczak Tadeusz (1972), Roman Pollak (31 lipca 1886–23 luty 1972), „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 393–402.
Witczak Tadeusz (1982), Pollak Roman Teodor Ignacy [hasło], w: Polski słownik biograficzny, red. Emanuel Rostworowski, t. 27, z. 113, Wrocław, s. 337–341.
Wronikowska Dominika, red. (2016), Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919–1976. Materiały do studiów nad historią, Ambasada Rzeczpospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej, Rzym.
Ziółkowska Anna (2017), Konrad Kolszewski: działacz społeczno-polityczny, miłośnik sztuki, przyjaciel artystów, Muzeum Martyrologiczne, Żabikowo.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0)Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” since 2016, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).