Keywords
World War II
professor Roman Pollak
occupation
science
How to Cite
Abstract
The aggression of Nazi Germany against Poland on September 1, 1939 was followed by the occupation of Poznan, during which the Germans dissolved the University of Poznań and wanted to denationalise Greater Poland by expelling Poles from the Warta Land, as they called it. Risking their lives, professors and students decided to create a secret University of the Western Lands in Warsaw and other cities of the General Government. It was the largest secret university in occupied Poland and one of its key figures was professor Roman Pollak. He was the second chancellor of the university, managing it during its greatestdevelopment.
References
APANP 1 – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, Materiały Romana Pollaka, sygn. P. III-63.
APANP 2 – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, Roman Pollak, sygn. P. III-61.
AUAM 1 – Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Roman Pollak, sygn. XV/50.
AUAM 2 – Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Protokoły posiedzeń Senatu Uniwersytetu Poznańskiego, 21 września 1939, sygn. 15/54.
Dąbrowski Stefan (1946), Uniwersytet Poznański 1939–1945. (Okupacja niemiecka i odbudowa po wojnie). Przemówienie sprawozdawcze JM. Rektora Uniwersytetu Poznańskiego prof. dra Stefana Dąbrowskiego na uroczystej inauguracji 2-go roku akademickiego 1945/46 w auli uniwersytetu, Poznań.
Kitowicz Jędrzej (1951), Opis obyczajów za panowania Augusta III, oprac. Roman Pollak, wyd. 2 zm., Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Warszawa.
Pasek Jan Chryzostom (1955), Pamiętniki, [oprac. i wstęp Roman Pollak, il. Adam Marczewski, słownik oprac. redakcja], PIW, Warszawa.
Baumgart Jan (1956), Biblioteka Uniwersytecka pod rządami „Reichsuniversität”, „Przegląd Zachodni”, nr 7/8, s. 300–309.
Franz Maciej, Magowska Anita, Janicki Tadeusz (2019), Uniwersytet w czasie wojny 1939–1945, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
[Grot Zygmunt, red.] (1972), Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. 1919–1969, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Grzelczak Piotr (2022), Rektor bez togi, https://tinyurl.com/fukk3w5e, [dostęp: 18.09.2022].
Hauser Przemysław, Jasiński Tomasz, Topolski Jerzy, red. (1999), Alma Mater Posnaniensis. W 80. rocznicę utworzenia Uniwersytetu w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Kowalenko Władysław (1961), Tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich. Uniwersytet Poznański 1939–1945, wyd. 2 poszerz., Instytut Zachodni, Poznań.
Krakowiecka Ludmiła (1969), Wydział Lekarski Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich, w: W 50-lecie rozwoju nauk medycznych w Poznaniu 1920–1970, PWN, Poznań, s. 57–69.
Lijewska Elżbieta, oprac. (2022), Pierwszy dzień w Poznaniu… Kartka z pamiętnika Bogdana Zakrzewskiego, https://tinyurl.com/77uzyey5 [dostęp: 18.09.2022].
Ostromęcki Bogdan (1972), To, co pozostało [przedruk], w: Uniwersytet Ziem Zachodnich i tajne kursy uniwersyteckie 1939–1945. Pokłosie wspomnień, do dr. przygot. Jan Wikarjak, UAM, Poznań, s. 44–48.
Sajkowski Alojzy (1968), Roman Pollak, „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”, s. 125–132.
Serwański Edward (1970), Wielkopolska w cieniu swastyki, PAX, Warszawa.
Starnawski Jerzy (2012–2013), O Uniwersytetach, których już nie ma (5), „Pauza Akademicka”, nr 190/191/192, s. 5.
Szołdrska Halina (1947), Prof. dr Stefan Dąbrowski. 31 I 1887–23 III 1947 r., Wydawnictwo Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań.
Szpruch Jan (1956), „Pamiętniki”, Jan Pasek, opracował i wstępem opatrzył Roman Pollak, ilustrował Adam Marczewski, słownik opracowała redakcja, Warszawa 1955, Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 451, 1 nlb. [rec.], „Pamiętnik Literacki”, z. 2, s. 560–569.
Tyszkiewicz Beata (2020), Błąd centrali – bunt w terenie. Humorystyczny obraz początków Instytutu Badań Literackich w „NaKuBi” oraz Etiudzie rewolucyjnej Krystyny Tokarz i Teresy Tyszkiewicz, „Napis”, nr 26, s. 277–313.
Walczak Bogdan (2016), Roman Pollak (VI 1943 – III 1945), w: Poczet Rektorów Almae Matris Posnaniensis, [red. Tomasz Schramm, współpr. Anna Marciniak], wyd. 2 uzup. i popr., Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 137–148.
Witczak Tadeusz (1972), Roman Pollak (31 lipca 1886–23 lutego 1972), „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 393–402.
Wysłouch Seweryna (2019), Dawni profesorowie: Roman Pollak, Zygmunt Szweykowski i Jerzy Ziomek, „Polonistyka. Innowacje”, nr 10, s. 195–165.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0)Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” since 2016, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).