Keywords
history of Adam Mickiewicz University, Poznań
Nazi occupation of Poland
biographies of scientists
Towianism (Towiański’s doctrine)
Mickiewicz
How to Cite
Abstract
The article presents a previously unpublished lecture on Adam Mickiewicz by professor Roman Pollak, O idei wychowawczej Mickiewicza (On Mickiewicz’s pedagogic idea), which was created and given for the first time during the German occupation in Warsaw and then repeated in the early post-war years. The commentary locates this text in the context of Pollak’s biography and scientific interests; it also outlines the connection between the ideas presented in it and the philosophy and ethics in Mickiewicz’s Wykłady o literaturze słowiańskiej (Lectures on Slavic literature).
References
Burek Tomasz (1998), Nota o autorze, w: Artur Górski, Monsalwat. Rzecz o Adamie Mickiewiczu, wyd. 5, Rytm, Warszawa.
Dalla Grana Giulio (2023), From Mazzini to Towiański: Affinities and Divergences of a Religious Revolution, w: Towianizm. Fenomen i dziedzictwo, red. Ewa Hoffmann-Piotrowska, Karol Samsel, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Dopart Bogusław (2002), Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Górski Artur (1907), Człowiek wolny u Adama Mickiewicza, „Krytyka”, t. 1, s. 219–229, 335–346.
Judkowiak Barbara (2019), Roman Pollak – historyk literatury (1886–1972), w: Stulecie poznańskiej polonistyki (1919–2019), t. 1: Okres międzywojenny i lata okupacji, red. Barbara Judkowiak, Seweryna Wysłouch, Sylwia Karolak i in., Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań.
Kłak Czesław, oprac. (b.r.), Stanisław Pigoń – Roman Pollak. Korespondencja [w opracowaniu], [edycja listów przechowywanych w Bibliotece Jagiellońskiej (Korespondencja Stanisława Pigonia, teka 67: Pollak Roman, sygn. 10810.III) oraz w Polskiej Akademii Nauk Archiwum w Warszawie Oddziale w Poznaniu (Materiały Romana Pollaka, teka 233: 178 listów Pigonia z lat 1918–1968, sygn. P. III-63)].
Kołaczkowski Stefan (1968), Mickiewicz jako człowiek, w: tegoż, Portrety i zarysy literackie, oprac. Stanisław Pigoń, PIW, Kraków.
Korespondencja – Roman Pollak – Giovanni Maver. Korespondencja (1925–1969), przekład listów Giovanniego Mavera z języka włoskiego Joanna Dimke-Kamola, Agnieszka Domaradzka, wstęp i opracowanie komentarza Marcin Rabenda, red. nauk. Barbara Judkowiak, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2013.
Lami Maria (2023), Turyńskie wydanie pism Andrzeja Towiańskiego, w: Towianizm. Fenomen i dziedzictwo, red. Ewa Hoffmann-Piotrowska, Karol Samsel, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Pigoń Stanisław (1920), Do postaw wychowania narodowego, wstęp Ignacy Chrzanowski, Ksiegarnia G. Gebethnera i Spółki, Lwów.
Piskurewicz Jan (2022), Roman Pollak (1886–1972) i jego rola w rozwoju stosunków naukowych i kulturalnych polsko-włoskich, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, z. 3, s. 50–51.
Płaszczewska Olga (2023), Ideały towianizmu w życiowej praktyce – Umberto Zanotti Bianco (1889–1963), w: Towianizm. Fenomen i dziedzictwo, red. Ewa Hoffmann-Piotrowska, Karol Samsel, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Pollak Roman (1924), La gioventù di Mickiewicz, w: Adam Mickiewicz, Grażyna. Novella lituana, przeł., wstęp i przyp. Aurelio Palmieri, Riccardo Ricciardi Editore, Napoli.
Pollak Roman (1929a), Atillio Begey, „Ruch Literacki”, z. 1, s. 19.
Pollak Roman ([1929b]), Pagine di cultura e di letteratura polacca, Istituto per l’Europa Orientale, Roma.
Pollak Roman (1961), Przedmowa, w: Władysław Kowalenko, Tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich. Uniwersytet Poznański 1939–1945, wyd. 2 poszerz., Instytut Zachodni, Poznań.
Posadzy Ludwik (1938), Poglądy pedagogiczne A. Mickiewicza, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań.
Ratajska Krystyna (1988), „Trud” życia młodego Pigonia: (Stanisław Pigoń w okresie przynależności do Eleusis), „Prace Polonistyczne”, t. 44, s. 129–157.
Sokołowski Mikołaj (2012), Adwokat diabła. Attilio Begey, IBL PAN, Warszawa.
Szpotański Stanisław (1921), Adam Mickiewicz i jego epoka, t. 1: Racyonalizm i romantyzm, t. 2: Towianizm, Wydawnictwo J. Mortkowicza, Warszawa.
Walczak Bogdan (2019), Roman Pollak (1886–1872) – rektor tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich 1939–1945, w: Stulecie poznańskiej polonistyki (1919–2019), t. 1: Okres międzywojenny i lata okupacji, red. Barbara Judkowiak, Seweryna Wysłouch, Sylwia Karolak i in., Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań.
Witczak Tadeusz (1972), Roman Pollak, „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 393.
DWR – Adam Mickiewicz, Dzieła. Wydanie rocznicowe, red. Zbigniew Jerzy Nowak, Maria Prussak, Zofia Stefanowska i in., t. 1–17, „Czytelnik”, Warszawa 1993–2005.
Kołaczkowski Stefan (1936), Mickiewicz jako człowiek, w: Adam Mickiewicz, Dzieła wszystkie [wydanie sejmowe], t. 13: Listy, t. 1: 1817–1831, oprac. Jan Czubek, Kasa im. Mianowskiego, Warszawa, s. VII–LXI.
Mickiewicz Adam (1911), Literatura słowiańska, wyd. i objaśnił M. Reiter, „Księgarnia H. Altenberga, Lwów.
Mickiewicz Adam (1935), Dzieła wszystkie, t. 9, tekst zrekonstruował, przełożył i opracował Leon Płoszewski, Kasa im. Mianowskiego, Warszawa.
Mickiewicz Adam (1933–1938), Dzieła wszystkie [wydanie sejmowe], t. 4–7, 9, 11, 13–14, 16, zebrane i opracowane staraniem Komitetu Redakcyjnego [red. Wilhelm Bruchnalski i in.], Kasa im. Mianowskiego, Warszawa.
Posadzy Ludwik (1938), Poglądy pedagogiczne Adama Mickiewicza, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0)Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” since 2016, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).