Keywords
20th century
Polish novel
literary criticism
Stanisław Brzozowski
Henryk Sienkiewicz
How to Cite
Abstract
This essay discusses the Anti-Sienkiewicz campaign briefly. The affair happened in 1903 in the Warsaw weekly magazine “Głos”, but was written up in many Polish newspapers. Stanisław Brzozowski (1878-1911), the beginning publicist, literary critic and novelist spoke against Sienkiewicz’s famous works. Sienkiewicz’s main novels have been criticised for their conservatism and lack of social progressiveness, although they display great narrative power and contain vivid characterisations in a style full of imagery. The lack of national independence created greater reverence towards national history in 19th century Polish literature. Sienkiewicz felt a close bond with the Polish nobility. Brzozowski tried to put his own philosophy of culture and his concept of the “philosophy of labour” into practice. He spoke as am exponent of Polish modernism and socialism.
References
Blüth Rafał (2012), Stanisław Brzozowski jako wychowawca, w: Jest Bóg, żyje prawda. Inna twarz Stanisława Brzozowskiego, wybór, wstęp, red. Maciej Urbanowski, Fronda, Warszawa, s. 215-229.
Brzozowski Stanisław (1979), Sam wśrod ludzi, oprac. Marta Wyka, Ossolineum, Wrocław.
Brzozowski Stanisław (1984), Wspołczesna powieść i krytyka, wstęp Tomasz Burek, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Brzozowski Stanisław (1988), Wczesne prace krytyczne, wstęp Andrzej Mencwel, PIW, Warszawa.
Brzozowski Stanisław (2000), Pamiętnik, fragmentami listów autora i objaśnieniami uzupełnił Ostap Ortwin, wstęp Andrzej Mencwel, Czytelnik, Warszawa.
Brzozowski Stanisław (2008), Mocarz, wstęp Michał Sutowski, Wydawnictwo „Krytyki Politycznej”, Warszawa.
Cichocki Marek A. (2001), Brzozowski – suwerenność w kulturze, „Znak”, nr 2, s. 39-51.
Fiołek Krzysztof (2006), Filozoficzne przesłanki oskarżycielskich kampanii Stanisława Brzozowskiego, w: Filozoficzne inspiracje literatury, seria II, red. Marzenna Cyzman, Katarzyna Szostakowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 81-90.
Fryde Ludwik (1966), Brzozowski jako wychowawca, w: tegoż, Wybór pism krytycznych, red. Andrzej Biernacki, PIW, Warszawa, s. 154-181.
Gawin Dariusz (2001), Sienkiewicz nowoczesny, „Znak”, nr 2, s. 23-38.
Gloger Maciej (2012), Henryk Sienkiewicz i Stanisław Brzozowski – dwie drogi polskiej nowoczesności, w: Konstelacje Stanisława Brzozowskiego, red. Urszula Kowalczuk, Andrzej Mencwel, Ewa Paczoska, Paweł Rodak, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 138-154.
Gombrowicz Witold (1986), Dzieła. Dziennik 1953-1956, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Lewandowski Tomasz (1995), Powracająca fala idei zbliżonych do pozytywistycznych w literaturze Młodej Polski. Lata 1907-1914, w: Stulecie Młodej Polski, red. Maria Podraza-Kwiatkowska, Universitas, Kraków, s. 63-76.
Łukasiewicz Jacek (2003), Zagłoba w piekle, w: Kosmopolityzm i sarmatyzm. Antologia powojennego eseju polskiego, red. Dorota Heck, Ossolineum, Wrocław, s. 235-242.
Mencwel Andrzej (1976), Stanisław Brzozowski. Kształtowanie myśli krytycznej, Czytelnik, Warszawa.
Mencwel Andrzej (2014), Stanisław Brzozowski Postawa krytyczna. Wiek XX, Wydawnictwo „Krytyki Politycznej”, Warszawa.
Podraza-Kwiatkowska Maria, red. (2000), Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, wyd. 3, Ossolineum, Wrocław.
Quasimodo [właśc. Artur Górski] (1898), Ratujcie Danusię, „Życie”, nr 2, s. 24.
Sienkiewicz Henryk (1902), Maria Konopnicka, „Biblioteka Warszawska”, t. 2, z. 3, s. 421-428.
Sierakowski Sławomir (2007), Powrot zbawionego heretyka, w: Stanisław Brzozowski, Płomienie, Wydawnictwo „Krytyki Politycznej”, Warszawa, s. 5-20.
Stefanowska Zofia, red. (1973), Swojskość i cudzoziemszczyzna w dziejach kultury polskiej, PWN, Warszawa.
W sprawie repertuaru pesymistyczno-zmysłowego (1903), „Kurier Teatralny”, nr 55.
Wyka Marta (1981), Brzozowski i jego powieści, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0)Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” since 2016, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).