Słowa kluczowe
nauczanie religii
katechetyka
nauczyciel religii
Jak cytować
Abstrakt
The theory of religious education holds a very important place in the Polish catechetics. It is continuously enriched with new issues, determined by the social and educational situation, that are significant from the point of view of practice. Some of them are integrally interwoven with pedagogy. Such issues include analyses related to the processes of communication between the religious education teacher and the students or to developing a dialogue approach in the participants of the religious education classes.
The religious education publications dealing with the above-mentioned problems do not directly include the category of dialogue pedagogy. However, several issues can be perceived as referring to the role of the dialogue understood as the approach and the method in teaching religious instruction. Additionally, the methods of conducting a dialogue between the religious education teacher and the students are repeatedly described. Their analysis leads to the conclusion that issues in the scope of dialogue pedagogy occupy an important place in the theory of religious instruction, since they refer to various dimensions of didactic and educating activity of the religious education instructor and the students. Nevertheless, they require detailed empirical research to determine the (un)usual significance of dialogue pedagogy in practice – in educational interactions between religious education teachers and students.
Bibliografia
Al-Khamisy A., Edukacja włączająca edukacją dialogu: w poszukiwaniu modelu edukacji dla ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Warszawa 2013.
Bagrowicz J., Towarzyszyć wzrastaniu. Z dyskusji o metodach i środkach edukacji religijnej młodzieży, Toruń 2006.
Bagrowicz J., Stawać się bardziej człowiekiem. Z podstaw edukacji religijnej, Toruń 2008.
Bałoniak A., Od werbalizmu do komunikacji: refleksja nad środkami dydaktycznymi w procesie nauczania, „Katecheta” 56(2012) nr 4, s. 67-72.
Bednarz E., Nauczyciel katecheta wobec współczesnych wyzwań dydaktycznych i wychowawczych, „Rocznik Teologiczny” 5(2013) z. 1-2, s. 273-287.
Bibliografia katechetyczna 2001-2010, oprac. R. Czekalski, Warszawa 2012.
Chałupniak R., Asertywność i komunikacja katechety – w kierunku społecznej formacji katechetów, w: Dzisiejszy katecheta. Stan aktualny i wyzwania, red. J. Stala, Kraków 2002, s. 241-256.
Chałupniak R., Kostorz J., Wybrane zagadnienia z katechetyki, Opole 2002.
Czekalski R., Katecheza komunikacją wiary, Płock 2006.
Czekalski R., Katecheza komunikacją wiary. Studium z katechetyki fundamentalnej, Płock 2006.
Dialog w katechezie, red. S. Kulpaczyński, Lublin 1998.
Gadacz T., Wychowanie jako spotkanie osób, w: Człowiek – wychowanie – kultura, red. F. Adamski, Kraków 1993, s. 107-113.
Gogolik M., „Nauczycielu dobry...” Paradygmat nauczyciela religii w świetle rozmowy Jezusa Chrystusa z bogatym młodzieńcem, Poznań 2012.
Wychowanie do dialogu: w poszukiwaniu modeli budowania relacji międzyludzkich, red. K. Jaworska, K. Wawrzynów, G. Sokołowski, Wrocław 2015.
Klus-Stańska D., Przerwanie szkolnego monologu znaczeń – bariery i szanse, w: Uczenie się jako przedsięwzięcie na całe życie, red. T. Bauman, Kraków 2005, s. 106-128.
Korgul M., Dydaktyka dla katechetów, Świdnica 2007.
Kostorz J., Ekumeniczny wymiar posoborowej katechezy w Polsce, Opole 2007.
Kreatorzy edukacyjnego dialogu, red. A. Karpińska, Białystok 2002.
Kujawiński J., Szkoła dialogu i samodzielnego uczenia się uczniów, Poznań 2006.
Kulpaczyński S., Dialog katechetów z Bogiem podstawą ich dialogu z katechizowanymi, w: Dialog w katechezie, red. S. Kulpaczyński, Lublin 1998, s. 71-82.
Kulpaczyński S., Jak uczyć modlitwy katechizowanych?, „Roczniki Teologiczne” 54(2007) z. 6, s. 157-173.
Ligendza A., Przewidywane efekty uczenia się w grupach na katechezie, „Katecheta” 50(2006) nr 4, s. 74-77.
Łabendowicz S., Aktywizowanie uczniów poprzez zastosowanie pytań w katechezie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 8(2008) nr 2, s. 78-82.
Łabendowicz S., Metody dialogowe i sytuacyjne na katechezie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 10(2010) nr 3, s. 68-76.
Łabendowicz S., Metody dialogowe i sytuacyjne w katechezie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 10(2010) nr 3, s. 68-76.
Łabendowicz S., Metody ukierunkowane na dialog, „Zeszyty Formacji Katechetów” 12(2012) nr 1, s. 86-90.
Łabendowicz S., Rozmowa w katechezie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 8(2008) nr 1, s. 60-62.
Łabendowicz S., Wybrane metody aktywizujące w katechezie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 13(2013) nr 2, s. 85-90.
Łabendowicz S., Wybrane propozycje metod w katechezie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 6(2006) nr 2, s. 73-76.
Łabendowicz S., Wychowanie do dialogu w katechezie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 12(2012) nr 1, s. 79-86.
Łabendowicz S., Wychowanie do dialogu w katechezie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 12(2012) nr 1, s. 79-86.
Łabendowicz S., Wychowanie do wspólnej modlitwy na katechezie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 8(2008) nr 2, s. 73-77.
Łuszczak G., Od teorii stopni formalnych do teorii komunikacji i dialogu w dydaktyce szkolnej i katechetycznej, Kraków 2012.
Michałowski S.C., Spotkanie jako metoda bycia w pedagogice personalistycznej, w: Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania, red. F. Adamski, Kraków 1999, s. 129-143.
Milerski B., Pedagogika dialogu: filozoficzne inspiracje i perspektywy, „Paedagogia Christiana” 1/21(2008), s. 36-42.
Misiaszek K., W poszukiwaniu charakteru języka w katechezie, „Studia Pastoralne” 2 (2006), s. 95-103.
Murawska E., Od monologu do dialogu − refleksje o (nie)porozumieniu między nauczycielem a uczniem, „Edukacja” 2005 nr 2, s. 51-56.
Osewska E., Pluralizm metod stosowanych w katechezie, w: Dydaktyka katechezy, cz. II, red. J. Stala, Tarnów 2004, s. 157-299.
Pedagogika dialogu: dialog w teorii i praktyce edukacyjnej, red. E. Dąbrowy, D. Jankowska, Warszawa 2009.
Pedagogika dialogu: wokół pedagogii Janusza Korczaka, red. D. Jankowska, Warszawa 2014.
Przestrzeń i czas dialogu w edukacji, red. D. Waloszek, Kraków 2011.
Pytanie, dialog, wychowanie, red. J. Rutkowiak, Warszawa 1992.
Rutkowiak J., „Dialog bez arbitra” jako koncepcja relacji między nauczycielem a uczniem, „Ruch Pedagogiczny” 1984 nr 5-6, s. 120-128.
Rutkowiak J., Dialog pedagogiczny jako warunek możliwości rozumienia, „Ruch Pedagogiczny” 1989 nr 5-6, s. 58-51.
Rutkowiak J., Stosowanie teorii pedagogicznej w praktyce a dialog edukacyjny, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1986 nr 1, s. 47-58.
Stala J., Osewska E., Dyskutować, ale jak? „Tarnowskie Studia Teologiczne” 28(2009) z. 1, s. 39-50.
Studnicki P., Dialog edukacyjny w nauczaniu katechetycznym. Teoria a szkolna rzeczywistość, Kraków 2010.
Szpet J., Dydaktyka katechezy, Poznań 1999.
Szpet J., Kompetentny katecheta, „Katecheza, Rodzina, Parafia i Szkoła” 1(2003), s. 9-14.
Śnieżyński M., Droga do dialogu edukacyjnego, „Świat i Słowo” 2008 nr 2, s. 241-257.
Śnieżyński M., Formy pracy grupowej w dialogu katechetycznym, „Katecheta” 58(2014) nr 10, s. 4-9.
Śnieżyński M., Od monologu do dialogu edukacyjnego, w: Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania, red. F. Adamski, Kraków 1999, s. 117-128.
Śnieżyński M., Rola i znaczenie pytań na lekcjach religii, „Katecheta” 58(2014) nr 4, s. 4-10.
Śnieżyński M., Sztuka dialogu, Kraków 2008.
Tarnowski J., Dialog podstawową kategorią personalistycznej filozofii wychowania, w: Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania, red. F. Adamski, Kraków 1999, s. 185-186.
Tarnowski J., Jak wychowywać?, Warszawa 1993.
Tarnowski J., Pedagogika dialogu, w: Edukacja alternatywna. Dylematy teorii i praktyki, red. B. Śliwerski, Kraków 1992, s. 119-129.
Tomczak J., Wspomagające i alternatywne sposoby porozumiewania się w katechezie, „Katecheza, Rodzina, Parafia i Szkoła” 2 (2004), s. 81-89.
Twardzicki B., Katechetyka formalna w służbie wiary, Przemyśl 2001.
Walijewska U., Dialog w edukacji wczesnoszkolnej, http://www.eid.edu.pl/archiwum/1999,97/czerwiec,150/dialog_w_edukacji_wczesnoszkolnej,865.html [dostęp: 23.04.2016].
Zellma A., Kompetencje nauczyciela religii jako perspektywa efektywności edukacyjnej, „Katecheta” 53(2009) nr 6, s. 3-12.
Zellma A., Profesjonalny rozwój nauczyciela religii, Olsztyn 2013.