Von der Erkenntnis der Wahrheit zur inneren Umwandlung des Menschen – eine Studie auf der Grundlage von Ähnlichkeiten im Denken von Nikolaus von Kues und Edmund Husserl

Abstrakt

Zarówno nowo opublikowane pisma Edmunda Husserla, jak i wciąż niepublikowane manuskrypty zmuszają nas do reinterpretacji jego myśli, gdyż w ich świetle odnajdujemy liczne antropologiczne oraz – co więcej – mistyczne implikacje w refleksji filozofa. Fenomenologię można bowiem odczytywać jako proces autokonsytytucji podmiotu we właściwym mu byciu, tj. jego żmudny proces odnajdywania siebie i „zradzania” w świetle własnej wewnętrznej prawdy. Tę tymczasem stanowi fakt, iż nasze „prawdziwe” i „autentyczne ja”, które odkrywamy w sobie z pomocą fenomenologii, jest niczym innym, jak śladem Boga w człowieku. W ten sposób główne narzędzie swojej metody, tj. redukcję fenomenologiczną, Husserl odczytuje jako rodzaj 1/ medytacji podmiotu nad sobą samym; 2/ proces jego powolnego powrotu do siebie samego 3/ proces z jednej strony dekonstrukcji jego „świadomości potocznej”, a z drugiej proces duchowej dekonstrukcji jego fałszywego i nieadekwatnego sposobu bycia, w którym ten tkwi na co dzień. Kresem tak rozumianej redukcji będzie „transcendentalna śmierć” człowieka i jego powtórne duchowe „narodziny” do nowego życia. Co ciekawe, powyższe rozważania Husserla zbliżają go do tradycji mistyki chrześcijańskiej, a w tym do refleksji Mikołaja z Kuzy. W związku z tym celem niniejszego artykułu będzie studium podstawowych kategorii myślenia fenomenologa w świetle doktryny „oświeconej niewiedzy” Kuzańczyka, jego koncepcji „myślenia negatywnego”, mistycznego poznania oraz wewnętrznej przemiany człowieka, tak, aby stało się możliwym wykazanie pewnych zbieżności jeśli chodzi o założenia, które przyświecały ich refleksji, kierunkowi myślenia czy wreszcie fundamentalnym wnioskom.