Słowa kluczowe
katecheza
regionalizm
kultura regionalna
„mała ojczyzna”
wartości
Jak cytować
Abstrakt
Every individual listening to the word of God, delivered either in the Holy Mass homily or parish catechesis, lives in a speci c cultural environment, sometimes referred to as a “small home- land”. It provides the “regional context” of preaching.
This paper presents the inspiring role of this “context” in contemporary preaching of the Gos- pel. In view of dominant globalization trends, this context seems to gain increasing importance. To avoid misunderstanding, the paper starts with presenting necessary de nitions, such as the meaning of the term: “homily”, “parish catechesis” or “regional context”. Since the realization of the word of God delivered during the homily or parish catechesis always takes place in a speci c life of an individual who lives, works or rests in a speci c local community and who is immersed in its cul- ture, the signi cance of this context in preaching the word of God is demonstrated. Additionally, the paper presents the content of the regional culture to be used both in the homily and in the parish catechesis.
In this context, homiletic and catechetical suggestions are indicated, among which the need for spiritual sensitivity and openness of homilists and catechists to the values of cultural heritage of the region comes to the fore.
Bibliografia
Benedykt XVI, Adhortacja apostolska Verbum Domini o Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła, Kraków 2010.
Broński W., Przepowiadanie, w: Encyklopedia katolicka, t. 16, red. E. Gigilewicz, Lublin 2012, kol. 694-695.
Denek K. (red.), Wokół małych ojczyzn, Szczecin 2013; R. Kantor, Regionalizm jako potencjalna odpowiedź na współczesne procesy globalizacji kultury, „Małopolska” 17(2015), s. 25-42.
Dyk S., Homilia – droga do żywego poznania misterium Chrystusa, Kielce 2016.
Dyk S., Liturgia miejscem interpretacji słowa Bożego, „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 53(2010) nr 1, s. 33-46.
Gadawa M., Rola elementów regionalnych w wybranych homiliach księdza Józefa Tisznera, „Polo- nia Sacra” 21(2017) nr 2, s. 121-142.
Härtner A., Eschmann H., Predigen lernen. Ein Lehrbuch für die Praxis, Göttingen 2008.
Jałowiecki B., Oblicza polskich regionów, „Studia Regionalne i Lokalne” 50(1996), s. 19-88; Regiony etnograficzne w Polsce, http://naludowo.pl/kultura-ludowa/regiony-etnograczne-w-polsce-malopolska-slask-wielkopolska-pomorze-mapa-grupy-etnograczne-zdjecie-opis.html [dostęp: 8.01.2018].
Jan Paweł II., Adhortacja apostolska o katechizacji w naszych czasach „Catechesi tradendae” (16.10.1979), w: Adhortacje Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 1, Kraków 1996, s. 3-64.
Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 2001.
Kongregacja do Spraw Duchowieństwa, Dyrektorium ogólne o katechizacji (15.08.1997), tekst polski, Poznań 1998.
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium Homiletyczne, Poznań 2015.
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania, Poznań 2003.
Kostorz J., Zasada chrystocentryzmu w katechezie w świetle książki Benedykta XVI Jezus z Nazaretu, cz. I i II, „Studia Warmińskie” 48(2011), s. 137-148.
Markocka M., Regionalizm – wielość znaczeń i de nicji, „Zeszyt Naukowy”, Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie 2014 nr 2, s. 30-37.
Ojciec Święty Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii Gaudium o głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świeckie, Kraków 2013.
Paweł VI, Adhortacja apostolska o ewangelizacji w świecie współczesnym „Evangelii nuntiandi" (8.12.1975), tekst polski, Warszawa 1986.
Pieczka A., Dziedzictwo kulturowe regionu w działalności małopolskich bibliotek publicznych, „Małopolska” 19(2017), s. 171-181.
Siwek G., Kiedy homilia, kiedy kazanie?, „Homo Dei” 76(2007) nr 4, s. 28-41.
Skorowski H., Europa regionu. Regionalizm jako kategoria aksjologiczna, Warszawa 1999.
Skorowski H., Regionalizm w Kościele, Kościół w regionie, „Zeszyt Naukowy”, Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie 2014 nr 2, s. 15-29.
Skorowski H., Rola regionalnych towarzystw naukowych w podtrzymywaniu tradycji regionalnych, „Studia Mazowieckie” 8(2013) nr 4, s. 117-133.
Skorowski H., Współczesne ujęcie regionalizmu, „Saeculum Christianum” 13(2006) nr 2, s. 157-179.
Sławiński H., Tematyczne programowanie przepowiadania homilijnego, „Roczniki Teologiczne” 62(2015) z. 2, s. 77-91.
Sobór Watykański II, Dekret o ekumenizmie „Unitatis redintegratio” (21.11.1964), w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, tekst polski, nowe tłumaczenie, Poznań 2002,s. 193-208.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes” (7.12.1965), w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, tekst polski, nowe tłumaczenie, Poznań 2002, s. 526-606.
Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej „Sacrosanctum concilium” (4.12.1963), w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, tekst polski, nowe tłumaczenie, Poznań 2002, s. 48-78.
Syczewski T., Regionalizm w Kościele – Podlasie, „Zeszyt Naukowy”, Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie 2014 nr 2, s. 58-68.
Szewczyk L., Na ambonie po Śląsku? Kontrowersje wokół głoszenia Słowa Bożego w dialektach i gwarach, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 43/1(2010), s. 82-93.
Taboł S., Regionalizm jako idea, ruch i działalność społeczno-kulturowa, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna” 2015 nr 2, s. 89–96.
Wiszowaty E., Pobożność ludowa w religijności policjantów i jej znaczenie pastoralne, „Ełckie Studia Teologiczne” 5(2004), s. 147-160.
Wiszowaty E., Przepowiadanie homilijne w społeczeństwie medialnym, „Roczniki Teologiczne” 61(2014) z. 6, s. 153-167.
Wskazania Konferencji Episkopatu Polski dotyczące homilii mszalnych, http://www.diecezja.swidnica.pl/images/liturgia/Wskazania-KEP-dotyczce-homilii-mszalnej.pdf [dostęp: 11.01.2018].